3. มาตุคามสังยุต

เปยยาลวรรคที่ 1

1. อมนาปสูตร

ว่าด้วยมาตุคามผู้ประกอบด้วยองค์ 5

เป็นที่ถูกใจและไม่ถูกใจของบุรุษ

[458] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย มาตุคามผู้ประกอบด้วยองค์ 5
ย่อมไม่เป็นที่ชอบใจของบุรุษโดยส่วนเดียว องค์ 5 เป็นไฉน. คือรูปไม่
สวย 1 ไม่มีโภคสมบัติ 1 ไม่มีมารยาท 1 เกียจคร้าน 1 ไม่ได้บุตร
เพื่อเขา 1 ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย มาตุคามผู้ประกอบด้วยองค์ 5 เหล่านั้นแล
ย่อมไม่เป็นที่ชอบใจของบุรุษโดยส่วนเดียว.
[459] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย มาตุคามผู้ประกอบด้วยองค์ 5
ย่อมเป็นที่ชอบใจของบุรุษโดยส่วนเดียว องค์ 5 เป็นไฉน. คือ มีรูป
สวย 1 มีโภคสมบัติ 1 มีมารยาท 1 ขยันไม่เกียจคร้าน 1 ได้บุตร
เพื่อเขา 1 ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย มาตุคามผู้ประกอบด้วยองค์ 5 เหล่านั้นแล
ย่อมเป็นที่ชอบใจของบุรุษโดยส่วนเดียว.
จบ อมนาปสูตรที่ 1

มาตุคามสังยุต

อรรถกถาเปยยาลวรรคที่ 1

อรรถกถาอมนาปสูตรที่ 1

พึงทราบวินิจฉัยในอมนาปสูตรที่ 1 แห่งมาตุคามสังยุต ดังต่อไปนี้
บทว่า องฺเคหิ คือด้วยองค์แห่งโทษ บทว่า น จ รูปวา ความว่า
มีรูปไม่สมประกอบ พิการ รูปร่างน่าเกลียด. บทว่า น จ โภควา ความว่า
ไม่ถึงพร้อมด้วยโภคะ คือทรัพย์ไม่มี. บทว่า น จ สีลวา ความว่า
ผู้มีศีลวิบัติ คือทุศีล. บทว่า อลโส จ ความว่า ย่อมไม่สามารถทำการงาน
ทั้งหลายมีการตัดฟืนและการหุงเป็นต้น คนเกียจคร้าน ความเป็นผู้
เกียจคร้าน ย่อมนั่งหลับในที่นั่งบ้าง ย่อมยืนหลับในที่ยืนบ้าง บทว่า
ปชญฺจสฺส น ลภติ ความว่า ย่อมไม่ได้บุตรที่จะให้ดำรงวงศ์ตระกูลได้
เพื่อบุรุษนั้น ย่ามชื่อว่า หญิงหมัน. สุกกปักข์ พึงทราบโดยปริยายอัน
ตรงกันข้ามกับที่กล่าวแล้ว. สูตรที่ 2 พึงให้เนื้อความกลับกัน โดยนัยอัน
กล่าวแล้วในสูตรที่ 1.
จบ อรรถกถาอมนาปสูตรที่ 1