อรรถกถาโมคคัลลานสังยุต

อรรถกถาสวิตักกปัญหาสูตรที่ 1

พึงทราบวินิจฉัยในโมคคัลลานสังยุต ดังต่อไปนี้
บทว่า กามสหคตา คือประกอบนิวรณ์ 5 ก็เมื่อภิกษุนั้นออก
จากปฐมฌานแล้ว นิวรณ์ 5 ปรากฏแล้ว โดยความสงบมีอยู่ ด้วยเหตุนั้น
ปฐมฌานนั้น ของภิกษุนั้น ย่อมชื่อว่ามีส่วนแห่งความเสื่อมพระศาสดา
ทรงทรามความประมาทนั้นแล้ว จึงได้ประทานพระโอวาทว่า อย่าประมาท
จบ อรรถกถาสวิตักกปัญหาสูตรที่ 1

2. อวิตักกปัญหาสูตร

ว่าด้วยปัญหาเรื่องรูปฌานที่ 2

[516] ที่เรียกว่า ทุติยฌาน ๆ ดังนี้ ทุติยฌานเป็นไฉนหนอ.
เราได้มีความคิดอย่างนี้ว่า ภิกษุในพระธรรมวินัยนี้ เข้าทุติยฌานอันมีความ
ผ่องใสแห่งจิตในภายใน เป็นธรรมเอกผุดขึ้น ไม่มีวิตกวิจาร เพราะวิตก
วิจารสงบไป มีปีติและสุขเกิดแต่สมาธิอยู่ นี้เรียกว่าทุติยฌาน เราก็เข้า
ทุติยฌานอันมีความผ่องใสแห่งจิตในภายใน เป็นธรรมเอกผุดขึ้น ไม่มี
วิตกวิจาร เพราะวิตกวิจารสงบไป มีปีติและสุขเกิดแต่สมาธิอยู่ เมื่อเรา
อยู่ด้วยวิหารธรรมนี้ สัญญามนสิการอันประกอบด้วยวิตกย่อมฟุ้งซ่าน
ครั้งนั้นแล พระผู้มีพระภาคเจ้าเสด็จเข้าไปหาเราด้วยพระฤทธิ์แล้วได้
ตรัสว่า โมคคัลลานะ ๆ เธออย่าประมาททุติยฌาน จงดำรงจิตไว้ใน