เมนู

แห่งตัณหา ฉันนั้น นั่นเทียวแล ดูก่อนราธะ เพราะว่า ความสิ้นไปแห่ง
ตัณหาเป็นนิพพาน.
จบ สัตตสูตร

อรรถกถาสัตตสูตร



พึงทราบวินิจฉัยในสัตตสูตรที่ 2 ดังต่อไปนี้ :-
บทว่า สตฺโต เป็นคำถามถึงบุคคล.
บทว่า ตตฺร สตฺโต ตตฺร วิสตฺโต ความว่า ผู้ติด คือ ผู้ข้องอยู่ใน
อุปาทานขันธ์นั้น.
บทว่า ปํสฺวาคารเกหิ แปลว่า เรือนที่ทำด้วยฝุ่น. (เรือนเล่นขายของ)
บทว่า กีฬายนฺติ แปลว่า เล่น.
บทว่า ธนายนฺติ แปลว่า สำคัญเรือนที่ทำด้วยฝุ่นว่าเหมือนทรัพย์.
บทว่า มมายนฺติ ได้แก่ ทำการยึดถือว่า นี้ของเรา นี้ของเรา คือ
ไม่ยอมแม้แต่จะให้คนอื่นแตะต้อง.
บทว่า วิกีฬนิกํ กโรนฺติ ความว่า เด็กชายหรือเด็กหญิงเหล่านั้น
คิดว่า การเล่นเลิกแล้ว จึงทำลายทำให้ใช้เล่นไม่ได้.
จบ อรรถกถาสัตตสูตร

3. ภวเนตติสูตร



ว่าด้วยกิเลสที่นำไปสู่ภพ



[368] กรุงสาวัตถี. ท่านพระราธะได้ทูลถามพระผู้มีพระภาคเจ้า
ว่า ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ ที่เรียกว่า กิเลสเครื่องนำสัตว์ไปสู่ภพ
กิเลสเครื่องนำสัตว์ไปสู่ภพ ดังนี้ กิเลสเครื่องนำสัตว์ไปสู่ภพเป็นไฉน ?
พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสตอบว่า ดูก่อนราธะ ความพอใจ
ความกำหนัด ความเพลิน ความทะยานอยาก ความเข้าถึง ความยึดมั่น
อันเป็นที่ตั้ง เป็นที่ยึดมั่น เป็นอนุสัยแห่งจิต ในรูป นี้เราตถาคตกล่าวว่า
กิเลสเครื่องนำสัตว์ไปสู่ภพ เพราะความดับสนิทแห่งกิเลสเหล่านั้น
เราตถาคตกล่าวว่า เป็นธรรมเป็นที่ดับสนิทแห่งกิเลสเครื่องนำสัตว์
ไปสู่ภพ ความพอใจ ความกำหนัด ความเพลิน ความทะยานอยาก
ความเข้าถึง ความยึดมั่น อันเป็นที่ตั้ง เป็นที่ยึดมั่น เป็นอนุสัยแห่งจิต
ในเวทนา... ในสัญญา... ในสังขาร... ในวิญญาณ นี้เราตถาคตกล่าวว่า
กิเลสเครื่องนำสัตว์ไปสู่ภพ เพราะความดับสนิทแห่งกิเลสเหล่านั้น
เราตถาคตกล่าวว่า เป็นธรรมเป็นที่ดับสนิทแห่งกิเลสเครื่องนำสัตว์ไปสู่ภพ.
จบ ภวเนตติสูตร

อรรถกถาภวเนตติสูตร



พึงทราบวินิจฉัยในสูตรที่ 3 ดังต่อไปนี้ :-
บทว่า ภวเนตฺติ ได้แก่ ตัณหาเพียงดังเชือกผูกสัตว์ไว้ในภพ.
จบ อรรถกถาภวเนตติสูตร