อรรถกถาอนัตตนิยสูตรที่ 7

ในอนัตตนิยสูตรที่ 7 มีวินิจฉัยดังต่อไปนี้ :-
บทว่า อนตฺตนิยํ ได้แก่ มิใช่ของของตน อธิบายว่า สูญจาก
ความเป็นบริขารของตน.
จบ อรรถกถาอนัตตนิยสูตรที่ 7

7. รชนิยสัณฐิตสูตร

ว่าด้วยการละความพอใจในสิ่งจูงใจให้กำหนัด

[146] กรุงสาวัตถี. ภิกษุรูปหนึ่งเข้าไปเฝ้าพระผู้มี-
พระภาคเจ้าถึงที่ประทับ ถวายอภิวาทแล้วนั่ง ณ ที่ควรส่วนข้างหนึ่ง
ครั้นแล้วได้กราบทูลพระผู้มีพระภาคเจ้าว่า ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ
ขอพระผู้มีพระภาคเจ้าโปรดประทานพระวโรกาสโปรดแสดง
พระธรรมเทศนาโดยสังเขปแก่ข้าพระองค์ ที่ข้าพระองค์ได้สดับแล้ว
ฯลฯ มีใจมั่นคงอยู่เถิด.
พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสว่า ดูก่อนภิกษุ สิ่งใดแลจูงใจให้กำหนัด
เธอควรละความพอใจในสิ่งนั้นเสีย
ภิ. ข้าแต่พระผู้มีพระภาคเจ้า ข้าพระองค์ทราบแล้ว ข้าแต่
พระสุคต ข้าพระองค์ทราบแล้ว.
พ. ดูก่อนภิกษุ ก็เธอรู้ซึ้งถึงอรรถแห่งคำที่เรากล่าวแล้ว
อย่างย่อ โดยพิสดารได้อย่างไรเล่า.
ภิ. ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ รูป เวทนา สัญญา สังขาร และ
วิญญาณ ล้วนจูงใจให้กำหนัด ข้าพระองค์ควรละความพอใจในสิ่งนั้น ๆ

เสีย ข้าพระองค์รู้ซึ้งถึงอรรถแห่งพระดำรัสที่พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัส
แล้วอย่างย่อ โดยพิสดารอย่างนี้แล.
พ. ดีแล้ว ๆ ภิกษุ เธอรู้ซึ้งถึงอรรถแห่งคำที่เรากล่าวแล้ว
อย่างย่อ โดยพิสดารอย่างดีแล้ว ดูก่อนภิกษุ รูป เวทนา สัญญา
สังขาร และวิญญาณแล้ว ล้วนจูงใจให้กำหนัด ควรละความพอใจในสิ่งนั้น ๆ
เสีย เธอพึงทราบอรรถแห่งคำที่เรากล่าวแล้วอย่างย่อ โดยพิสดาร
อย่างนี้เถิด ฯลฯ ภิกษุรูปนั้นได้เป็นพระอรหันต์องค์หนึ่ง ในจำนวน
พระอรหันต์ทั้งหลาย.
จบ รชนิยสัณฐิตสูตรที่ 8

อรรถกถารชนิยสัณฐิตสูตรที่ 8

ในรชนียสัณฐิตสูตรที่ 8 มีวินิจฉัยดังต่อไปนี้ :-
บทว่า รชนียสณฺฐิตํ ได้แก่ ตั้งอยู่โดยอาการอันเป็นที่ตั้งแห่ง
ความยินดี อธิบายว่า ตั้งอยู่โดยความเป็นปัจจัยแห่งราคะ.
จบ อรรถกถารชนิยสัณฐิตสูตรที่ 8

9. ราธสูตร

ว่าด้วยการไม่มีอหังการมมังการและมานานุสัย

[147] กรุงสาวัตถี. ณ ที่นั้นแล ท่านพระราธะได้เข้าไปเฝ้า
พระผู้มีพระภาคเจ้าถึงที่ประทับ ครั้นแล้วได้ทูลถามพระผู้มีพระภาคเจ้า
ว่า ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ บุคคลรู้เห็นอย่างไร จึงจะไม่มีอหังการ
มมังการ และมานานุสัย ในกายที่มีวิญญาณนี้ และในสรรพนิมิตภายนอก.