6. ฆตมณฺฑทายกตฺเถรอปทานํ
[78]
‘‘สุจินฺติตํ ภควนฺตํ, โลกเชฏฺฐํ นราสภํ;
อุปวิฏฺฐํ มหารญฺญํ, วาตาพาเธน ปีฬิตํฯ
[79]
‘‘ทิสฺวา จิตฺตํ ปสาเทตฺวา, ฆตมณฺฑมุปานยิํ;
กตตฺตา อาจิตตฺตา จ, คงฺคา ภาคีรถี อยํฯ
[80]
‘‘มหาสมุทฺทา จตฺตาโร, ฆตํ สมฺปชฺชเร มม;
อยญฺจ ปถวี โฆรา, อปฺปมาณา อสงฺขิยาฯ
[81]
‘‘มม สงฺกปฺปมญฺญาย, ภวเต มธุสกฺกรา;
จาตุทฺทีปา [จตุทฺทิสา (สฺยา.)] อิเม รุกฺขา, ปาทปา ธรณีรุหาฯ
[82]
‘‘มม สงฺกปฺปมญฺญาย, กปฺปรุกฺขา ภวนฺติ เต;
ปญฺญาสกฺขตฺตุํ เทวินฺโท, เทวรชฺชมการยิํฯ
[83]
‘‘เอกปญฺญาสกฺขตฺตุญฺจ, จกฺกวตฺตี อโหสหํ;
ปเทสรชฺชํ วิปุลํ, คณนาโต อสงฺขิยํฯ
[84]
‘‘จตุนฺนวุติโต กปฺเป, ยํ ทานมททิํ ตทา;
ทุคฺคติํ นาภิชานามิ, ฆตมณฺฑสฺสิทํ ผลํฯ
[85]
‘‘กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ…เป.… วิหรามิ อนาสโวฯ
[86]
‘‘สฺวาคตํ วต เม อาสิ…เป.… กตํ พุทฺธสฺส สาสนํฯ
[87]
‘‘ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส…เป.… กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ’’ฯ
อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา ฆตมณฺฑทายโก เถโร อิมา คาถาโย
อภาสิตฺถาติฯ
ฆตมณฺฑทายกตฺเถรสฺสาปทานํ ฉฏฺฐํฯ
7. เอกธมฺมสฺสวนิยตฺเถรอปทานํ
[88]
‘‘ปทุมุตฺตโร นาม ชิโน, สพฺพธมฺมาน ปารคู;
จตุสจฺจํ ปกาเสนฺโต, สนฺตาเรสิ พหุํ ชนํฯ
[89]
‘‘อหํ เตน สมเยน, ชฏิโล อุคฺคตาปโน;
ธุนนฺโต วากจีรานิ, คจฺฉามิ อมฺพเร ตทาฯ
[90]
‘‘พุทฺธเสฏฺฐสฺส อุปริ, คนฺตุํ น วิสหามหํ;
ปกฺขีว เสลมาสชฺช, คมนํ น ลภามหํฯ
[91]
‘‘อุทเก โวกฺกมิตฺวาน, เอวํ คจฺฉามิ อมฺพเร;
น เม อิทํ ภูตปุพฺพํ, อิริยาปถวิโกปนํฯ
[92]
‘‘หนฺท เมตํ คเวสิสฺสํ, อปฺเปวตฺถํ ลเภยฺยหํ;
โอโรหนฺโต อนฺตลิกฺขา, สทฺทมสฺโสสิ สตฺถุโนฯ
[93]
‘‘สเรน รชนีเยน, สวนีเยน วคฺคุนา;
อนิจฺจตํ กเถนฺตสฺส, ตญฺเญว อุคฺคหิํ ตทา;
อนิจฺจสญฺญมุคฺคยฺห , อคมาสิํ มมสฺสมํฯ
[94]
‘‘ยาวตายุํ วสิตฺวาน, ตตฺถ กาลงฺกโต อหํ;
จริเม วตฺตมานมฺหิ, สทฺธมฺมสฺสวนํ สริํฯ
[95]
‘‘เตน กมฺเมน สุกเตน, เจตนาปณิธีหิ จ;
ชหิตฺวา มานุสํ เทหํ, ตาวติํสมคจฺฉหํฯ
[96]
‘‘ติํสกปฺปสหสฺสานิ, เทวโลเก รมิํ อหํ;
เอกปญฺญาสกฺขตฺตุญฺจ , เทวรชฺชมการยิํฯ
[97]
‘‘เอกวีสติกฺขตฺตุญฺจ [เอกติํสติ… (สฺยา.)], จกฺกวตฺตี อโหสหํ;
ปเทสรชฺชํ วิปุลํ, คณนาโต อสงฺขิยํฯ
[98]
‘‘อนุโภมิ สกํ ปุญฺญํ, สุขิโตหํ ภวาภเว;
อนุสฺสรามิ ตํ สญฺญํ, สํสรนฺโต ภวาภเว;
น โกฏิํ ปฏิวิชฺฌามิ, นิพฺพานํ อจฺจุตํ ปทํฯ
[99]
‘‘ปิตุเคเห นิสีทิตฺวา, สมโณ ภาวิตินฺทฺริโย;
กถํส [กถยํ (สี. ปี. ก.)] ปริทีเปนฺโต, อนิจฺจตมุทาหริฯ
[100]
‘‘‘อนิจฺจา วต สงฺขารา, อุปฺปาทวยธมฺมิโน;
อุปฺปชฺชิตฺวา นิรุชฺฌนฺติ, เตสํ วูปสโม สุโข’ฯ
[101]
‘‘สห คาถํ สุณิตฺวาน, ปุพฺพสญฺญมนุสฺสริํ;
เอกาสเน นิสีทิตฺวา, อรหตฺตมปาปุณิํฯ
[102]
‘‘ชาติยา สตฺตวสฺเสน, อรหตฺตมปาปุณิํ;
อุปสมฺปาทยี พุทฺโธ, ธมฺมสฺสวนสฺสิทํ ผลํฯ
[103]
‘‘สตสหสฺสิโต กปฺเป, ยํ ธมฺมมสุณิํ ตทา;
ทุคฺคติํ นาภิชานามิ, ธมฺมสฺสวนสฺสิทํ ผลํฯ
[104]
‘‘กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ…เป.… วิหรามิ อนาสโวฯ
[105]
‘‘สฺวาคตํ วต เม อาสิ…เป.… กตํ พุทฺธสฺส สาสนํฯ
[106]
‘‘ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส…เป.… กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ’’ฯ
อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา เอกธมฺมสฺสวนิโย เถโร อิมา
คาถาโย อภาสิตฺถาติฯ
เอกธมฺมสฺสวนิยตฺเถรสฺสาปทานํ สตฺตมํฯ
8. สุจินฺติตตฺเถรอปทานํ
[107]
‘‘นคเร หํสวติยา, อโหสิํ กสฺสโก ตทา;
กสิกมฺเมน ชีวามิ, เตน โปเสมิ ทารเกฯ
[108]
‘‘สุสมฺปนฺนํ ตทา เขตฺตํ, ธญฺญํ เม ผลินํ [ผลิตํ (สี. ปี.)] อหุ;
ปากกาเล จ สมฺปตฺเต, เอวํ จินฺเตสหํ ตทาฯ
[109]
‘‘นจฺฉนฺนํ นปฺปติรูปํ, ชานนฺตสฺส คุณาคุณํ;
โยหํ สงฺเฆ อทตฺวาน, อคฺคํ ภุญฺเชยฺย เจ ตทา [มตฺตนา (สฺยา.)]ฯ
[110]
‘‘อยํ พุทฺโธ อสมสโม, ทฺวตฺติํสวรลกฺขโณ;
ตโต ปภาวิโต สงฺโฆ, ปุญฺญกฺเขตฺโต อนุตฺตโรฯ
[111]
‘‘ตตฺถ ทสฺสามหํ ทานํ, นวสสฺสํ ปุเร ปุเร;
เอวาหํ จินฺตยิตฺวาน, หฏฺโฐ ปีณิตมานโส [ปีติก… (สฺยา.)]ฯ
[112]