เมนู

6. ฆตมณฺฑทายกตฺเถรอปทานํ

[78]

‘‘สุจินฺติตํ ภควนฺตํ, โลกเชฏฺฐํ นราสภํ;

อุปวิฏฺฐํ มหารญฺญํ, วาตาพาเธน ปีฬิตํฯ

[79]

‘‘ทิสฺวา จิตฺตํ ปสาเทตฺวา, ฆตมณฺฑมุปานยิํ;

กตตฺตา อาจิตตฺตา จ, คงฺคา ภาคีรถี อยํฯ

[80]

‘‘มหาสมุทฺทา จตฺตาโร, ฆตํ สมฺปชฺชเร มม;

อยญฺจ ปถวี โฆรา, อปฺปมาณา อสงฺขิยาฯ

[81]

‘‘มม สงฺกปฺปมญฺญาย, ภวเต มธุสกฺกรา;

จาตุทฺทีปา [จตุทฺทิสา (สฺยา.)] อิเม รุกฺขา, ปาทปา ธรณีรุหาฯ

[82]

‘‘มม สงฺกปฺปมญฺญาย, กปฺปรุกฺขา ภวนฺติ เต;

ปญฺญาสกฺขตฺตุํ เทวินฺโท, เทวรชฺชมการยิํฯ

[83]

‘‘เอกปญฺญาสกฺขตฺตุญฺจ, จกฺกวตฺตี อโหสหํ;

ปเทสรชฺชํ วิปุลํ, คณนาโต อสงฺขิยํฯ

[84]

‘‘จตุนฺนวุติโต กปฺเป, ยํ ทานมททิํ ตทา;

ทุคฺคติํ นาภิชานามิ, ฆตมณฺฑสฺสิทํ ผลํฯ

[85]

‘‘กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ…เป.… วิหรามิ อนาสโวฯ

[86]

‘‘สฺวาคตํ วต เม อาสิ…เป.… กตํ พุทฺธสฺส สาสนํฯ

[87]

‘‘ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส…เป.… กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ’’ฯ

อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา ฆตมณฺฑทายโก เถโร อิมา คาถาโย

อภาสิตฺถาติฯ

ฆตมณฺฑทายกตฺเถรสฺสาปทานํ ฉฏฺฐํฯ

7. เอกธมฺมสฺสวนิยตฺเถรอปทานํ

[88]

‘‘ปทุมุตฺตโร นาม ชิโน, สพฺพธมฺมาน ปารคู;

จตุสจฺจํ ปกาเสนฺโต, สนฺตาเรสิ พหุํ ชนํฯ

[89]

‘‘อหํ เตน สมเยน, ชฏิโล อุคฺคตาปโน;

ธุนนฺโต วากจีรานิ, คจฺฉามิ อมฺพเร ตทาฯ

[90]

‘‘พุทฺธเสฏฺฐสฺส อุปริ, คนฺตุํ น วิสหามหํ;

ปกฺขีว เสลมาสชฺช, คมนํ น ลภามหํฯ

[91]

‘‘อุทเก โวกฺกมิตฺวาน, เอวํ คจฺฉามิ อมฺพเร;

น เม อิทํ ภูตปุพฺพํ, อิริยาปถวิโกปนํฯ

[92]

‘‘หนฺท เมตํ คเวสิสฺสํ, อปฺเปวตฺถํ ลเภยฺยหํ;

โอโรหนฺโต อนฺตลิกฺขา, สทฺทมสฺโสสิ สตฺถุโนฯ

[93]

‘‘สเรน รชนีเยน, สวนีเยน วคฺคุนา;

อนิจฺจตํ กเถนฺตสฺส, ตญฺเญว อุคฺคหิํ ตทา;

อนิจฺจสญฺญมุคฺคยฺห , อคมาสิํ มมสฺสมํฯ

[94]

‘‘ยาวตายุํ วสิตฺวาน, ตตฺถ กาลงฺกโต อหํ;

จริเม วตฺตมานมฺหิ, สทฺธมฺมสฺสวนํ สริํฯ

[95]

‘‘เตน กมฺเมน สุกเตน, เจตนาปณิธีหิ จ;

ชหิตฺวา มานุสํ เทหํ, ตาวติํสมคจฺฉหํฯ

[96]

‘‘ติํสกปฺปสหสฺสานิ, เทวโลเก รมิํ อหํ;

เอกปญฺญาสกฺขตฺตุญฺจ , เทวรชฺชมการยิํฯ

[97]

‘‘เอกวีสติกฺขตฺตุญฺจ [เอกติํสติ… (สฺยา.)], จกฺกวตฺตี อโหสหํ;

ปเทสรชฺชํ วิปุลํ, คณนาโต อสงฺขิยํฯ

[98]

‘‘อนุโภมิ สกํ ปุญฺญํ, สุขิโตหํ ภวาภเว;

อนุสฺสรามิ ตํ สญฺญํ, สํสรนฺโต ภวาภเว;

น โกฏิํ ปฏิวิชฺฌามิ, นิพฺพานํ อจฺจุตํ ปทํฯ

[99]

‘‘ปิตุเคเห นิสีทิตฺวา, สมโณ ภาวิตินฺทฺริโย;

กถํส [กถยํ (สี. ปี. ก.)] ปริทีเปนฺโต, อนิจฺจตมุทาหริฯ

[100]

‘‘‘อนิจฺจา วต สงฺขารา, อุปฺปาทวยธมฺมิโน;

อุปฺปชฺชิตฺวา นิรุชฺฌนฺติ, เตสํ วูปสโม สุโข’ฯ

[101]

‘‘สห คาถํ สุณิตฺวาน, ปุพฺพสญฺญมนุสฺสริํ;

เอกาสเน นิสีทิตฺวา, อรหตฺตมปาปุณิํฯ

[102]

‘‘ชาติยา สตฺตวสฺเสน, อรหตฺตมปาปุณิํ;

อุปสมฺปาทยี พุทฺโธ, ธมฺมสฺสวนสฺสิทํ ผลํฯ

[103]

‘‘สตสหสฺสิโต กปฺเป, ยํ ธมฺมมสุณิํ ตทา;

ทุคฺคติํ นาภิชานามิ, ธมฺมสฺสวนสฺสิทํ ผลํฯ

[104]

‘‘กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ…เป.… วิหรามิ อนาสโวฯ

[105]

‘‘สฺวาคตํ วต เม อาสิ…เป.… กตํ พุทฺธสฺส สาสนํฯ

[106]

‘‘ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส…เป.… กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ’’ฯ

อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา เอกธมฺมสฺสวนิโย เถโร อิมา

คาถาโย อภาสิตฺถาติฯ

เอกธมฺมสฺสวนิยตฺเถรสฺสาปทานํ สตฺตมํฯ

8. สุจินฺติตตฺเถรอปทานํ

[107]

‘‘นคเร หํสวติยา, อโหสิํ กสฺสโก ตทา;

กสิกมฺเมน ชีวามิ, เตน โปเสมิ ทารเกฯ

[108]

‘‘สุสมฺปนฺนํ ตทา เขตฺตํ, ธญฺญํ เม ผลินํ [ผลิตํ (สี. ปี.)] อหุ;

ปากกาเล จ สมฺปตฺเต, เอวํ จินฺเตสหํ ตทาฯ

[109]

‘‘นจฺฉนฺนํ นปฺปติรูปํ, ชานนฺตสฺส คุณาคุณํ;

โยหํ สงฺเฆ อทตฺวาน, อคฺคํ ภุญฺเชยฺย เจ ตทา [มตฺตนา (สฺยา.)]

[110]

‘‘อยํ พุทฺโธ อสมสโม, ทฺวตฺติํสวรลกฺขโณ;

ตโต ปภาวิโต สงฺโฆ, ปุญฺญกฺเขตฺโต อนุตฺตโรฯ

[111]

‘‘ตตฺถ ทสฺสามหํ ทานํ, นวสสฺสํ ปุเร ปุเร;

เอวาหํ จินฺตยิตฺวาน, หฏฺโฐ ปีณิตมานโส [ปีติก… (สฺยา.)]

[112]