1. ปํสุกูลสญฺญกตฺเถรอปทานํ
[1]
‘‘ติสฺโส นามาสิ ภควา, สยมฺภู อคฺคปุคฺคโล;
ปํสุกูลํ ฐเปตฺวาน, วิหารํ ปาวิสี ชิโนฯ
[2]
‘‘วินตํ [สชฺชิตํ (สฺยา.), ติยนฺตํ (ปี.)] ธนุมาทาย, ภกฺขตฺถาย จริํ อหํ;
มณฺฑลคฺคํ คเหตฺวาน, กานนํ ปาวิสิํ อหํฯ
[3]
‘‘ตตฺถทฺทสํ ปํสุกูลํ, ทุมคฺเค ลคฺคิตํ ตทา;
จาปํ ตตฺเถว นิกฺขิปฺป, สิเร กตฺวาน อญฺชลิํฯ
[4]
‘‘ปสนฺนจิตฺโต สุมโน, วิปุลาย จ ปีติยา;
พุทฺธเสฏฺฐํ สริตฺวาน, ปํสุกูลํ อวนฺทหํฯ
[5]
‘‘ทฺเวนวุเต อิโต กปฺเป, ปํสุกูลมวนฺทหํ;
ทุคฺคติํ นาภิชานามิ, วนฺทนาย อิทํ ผลํฯ
[6]
‘‘กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ, ภวา สพฺเพ สมูหตา;
นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา, วิหรามิ อนาสโวฯ
[7]
‘‘สฺวาคตํ วต เม อาสิ, มม พุทฺธสฺส สนฺติเก;
ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา, กตํ พุทฺธสฺส สาสนํฯ
[8]
‘‘ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส, วิโมกฺขาปิ จ อฏฺฐิเม;
ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา, กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ’’ฯ
อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา ปํสุกูลสญฺญโก เถโร อิมา คาถาโย
อภาสิตฺถาติฯ
ปํสุกูลสญฺญกตฺเถรสฺสาปทานํ ปฐมํฯ
2. พุทฺธสญฺญกตฺเถรอปทานํ
[9]
‘‘อชฺฌายโก มนฺตธโร, ติณฺณํ เวทาน ปารคู;
ลกฺขเณ อิติหาเส จ, สนิฆณฺฑุสเกฏุเภฯ
[10]
‘‘นทีโสตปฏิภาคา , สิสฺสา อายนฺติ เม ตทา;
เตสาหํ มนฺเต [มนฺตํ (สฺยา. ก.)] วาเจมิ, รตฺตินฺทิวมตนฺทิโตฯ
[11]
‘‘สิทฺธตฺโถ นาม สมฺพุทฺโธ, โลเก อุปฺปชฺชิ ตาวเท;
ตมนฺธการํ นาเสตฺวา, ญาณาโลกํ ปวตฺตยิฯ
[12]
‘‘มม อญฺญตโร สิสฺโส, สิสฺสานํ โส กเถสิ เม;
สุตฺวาน เต เอตมตฺถํ, อาโรเจสุํ มมํ ตทาฯ
[13]
‘‘พุทฺโธ โลเก สมุปฺปนฺโน, สพฺพญฺญู โลกนายโก;
ตสฺสานุวตฺตติ ชโน, ลาโภ อมฺหํ น วิชฺชติ [น เหสฺสติ (สี. ปี.)]ฯ
[14]
‘‘อธิจฺจุปฺปตฺติกา พุทฺธา, จกฺขุมนฺโต มหายสา;
ยํนูนาหํ พุทฺธเสฏฺฐํ, ปสฺเสยฺยํ โลกนายกํฯ
[15]
‘‘อชินํ เม คเหตฺวาน, วากจีรํ กมณฺฑลุํ;
อสฺสมา อภินิกฺขมฺม, สิสฺเส อามนฺตยิํ อหํฯ
[16]
‘‘โอทุมฺพริกปุปฺผํว, จนฺทมฺหิ สสกํ ยถา;
วายสานํ ยถา ขีรํ, ทุลฺลโภ โลกนายโก [ทุลฺลภา โลกนายกา (สี.), ทุลฺลภํ โลกนายกํ (สฺยา. ปี. ก.)]ฯ
[17]
‘‘พุทฺโธ โลกมฺหิ อุปฺปนฺโน, มนุสฺสตฺตมฺปิ ทุลฺลภํ;
อุโภสุ วิชฺชมาเนสุ, สวนญฺจ สุทุลฺลภํฯ
[18]
‘‘พุทฺโธ โลเก สมุปฺปนฺโน, จกฺขุํ ลจฺฉาม โน ภวํ;
เอถ สพฺเพ คมิสฺสาม, สมฺมาสมฺพุทฺธสนฺติกํฯ
[19]
‘‘กมณฺฑลุธรา สพฺเพ, ขราชินนิวาสิโน;
เต ชฏา ภารภริตา, นิกฺขมุํ วิปินา ตทาฯ
[20]
‘‘ยุคมตฺตํ เปกฺขมานา, อุตฺตมตฺถํ คเวสิโน;
อาสตฺติโทสรหิตา, อสมฺภีตาว เกสรีฯ
[21]
‘‘อปฺปกิจฺจา อโลลุปฺปา, นิปกา สนฺตวุตฺติโน;
อุญฺฉาย จรมานา เต, พุทฺธเสฏฺฐมุปาคมุํฯ
[22]
‘‘ทิยฑฺฒโยชเน เสเส, พฺยาธิ เม อุปปชฺชถ;
พุทฺธเสฏฺฐํ สริตฺวาน, ตตฺถ กาลงฺกโต อหํฯ
[23]
‘‘จตุนฺนวุติโต กปฺเป, ยํ สญฺญมลภิํ ตทา;
ทุคฺคติํ นาภิชานามิ, พุทฺธสญฺญายิทํ ผลํฯ
[24]
‘‘กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ…เป.… วิหรามิ อนาสโวฯ
[25]
‘‘สฺวาคตํ วต เม อาสิ…เป.… กตํ พุทฺธสฺส สาสนํฯ
[26]
‘‘ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส…เป.… กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ’’ฯ
อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา พุทฺธสญฺญโก เถโร อิมา คาถาโย
อภาสิตฺถาติฯ
พุทฺธสญฺญกตฺเถรสฺสาปทานํ ทุติยํฯ
3. ภิสทายกตฺเถรอปทานํ
[27]
‘‘โอคยฺห ยํ [โอคยฺหาหํ (สี. สฺยา. ปี.)] โปกฺขรณิํ, นานากุญฺชรเสวิตํ;
อุทฺธรามิ ภิสํ ตตฺถ, ฆาสเหตุ [อสนเหตุ (สฺยา.)] อหํ ตทาฯ
[28]
‘‘ภควา ตมฺหิ สมเย, ปทุมุตฺตรสวฺหโย;
รตฺตมฺพรธโร [รตฺตกมฺพลธโร (สฺยา.)] พุทฺโธ, คจฺฉติ อนิลญฺชเสฯ
[29]
‘‘ธุนนฺโต ปํสุกูลานิ, สทฺทมสฺโสสหํ ตทา;
อุทฺธํ นิชฺฌายมาโนหํ, อทฺทสํ โลกนายกํฯ
[30]
‘‘ตตฺเถว ฐิตโก สนฺโต, อายาจิํ โลกนายกํ;
มธุํ ภิเสหิ สวติ, ขีรํ สปฺปิํ มุฬาลิภิฯ
[31]
‘‘ปฏิคฺคณฺหาตุ เม พุทฺโธ, อนุกมฺปาย จกฺขุมา;
ตโต การุณิโก สตฺถา, โอรุหิตฺวา มหายโสฯ
[32]
‘‘ปฏิคฺคณฺหิ มมํ ภิกฺขํ, อนุกมฺปาย จกฺขุมา;
ปฏิคฺคเหตฺวา สมฺพุทฺโธ, อกา เม อนุโมทนํฯ
[33]
‘‘‘สุขี โหตุ [โหหิ (สี. สฺยา. ปี. ก.)] มหาปุญฺญ, คติ ตุยฺหํ สมิชฺฌตุ;
อิมินา ภิสทาเนน, ลภสฺสุ วิปุลํ สุขํ’ฯ
[34]
‘‘อิทํ วตฺวาน สมฺพุทฺโธ, ชลชุตฺตมนามโก;
ภิกฺขมาทาย สมฺพุทฺโธ, อมฺพเรนาคมา ชิโนฯ
[35]