1. นฬมาลิยตฺเถรอปทานํ

[1]

‘‘สุวณฺณวณฺณํ สมฺพุทฺธํ, อาหุตีนํ ปฏิคฺคหํ;

วิปินคฺเคน คจฺฉนฺตํ, อทฺทสํ โลกนายกํฯ

[2]

‘‘นฬมาลํ คเหตฺวาน, นิกฺขมนฺโต จ ตาวเท;

ตตฺถทฺทสาสิํ สมฺพุทฺธํ, โอฆติณฺณมนาสวํฯ

[3]

‘‘ปสนฺนจิตฺโต สุมโน, นฬมาลมปูชยิํ;

ทกฺขิเณยฺยํ มหาวีรํ, สพฺพโลกานุกมฺปกํฯ

[4]

‘‘เอกติํเส อิโต กปฺเป, ยํ มาลมภิโรปยิํ [ปุปฺผมภิโรปยิํ (สี. สฺยา. ปี.)];

ทุคฺคติํ นาภิชานามิ, พุทฺธปูชายิทํ ผลํฯ

[5]

‘‘กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ, ภวา สพฺเพ สมูหตา;

นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา, วิหรามิ อนาสโวฯ

[6]

‘‘สฺวาคตํ วต เม อาสิ, มม พุทฺธสฺส สนฺติเก;

ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา, กตํ พุทฺธสฺส สาสนํฯ

[7]

‘‘ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส, วิโมกฺขาปิ จ อฏฺฐิเม;

ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา, กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ’’ฯ

อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา นฬมาลิโย เถโร อิมา คาถาโย

อภาสิตฺถาติฯ

นฬมาลิยตฺเถรสฺสาปทานํ ปฐมํฯ

2. มณิปูชกตฺเถรอปทานํ

[8]

‘‘ปทุมุตฺตโร นาม ชิโน, สพฺพธมฺมาน ปารคู;

วิเวกกาโม สมฺพุทฺโธ, คจฺฉเต อนิลญฺชเสฯ

[9]

‘‘อวิทูเร หิมวนฺตสฺส, มหาชาตสฺสโร อหุ;

ตตฺถ เม ภวนํ อาสิ, ปุญฺญกมฺเมน สํยุตํฯ

[10]

‘‘ภวนา อภินิกฺขมฺม, อทฺทสํ โลกนายกํ;

อินฺทีวรํว ชลิตํ, อาทิตฺตํว หุตาสนํฯ

[11]

‘‘วิจินํ นทฺทสํ ปุปฺผํ, ปูชยิสฺสนฺติ นายกํ;

สกํ จิตฺตํ ปสาเทตฺวา, อวนฺทิํ สตฺถุโน อหํฯ

[12]

‘‘มม สีเส มณิํ คยฺห, ปูชยิํ โลกนายกํ;

อิมาย มณิปูชาย, วิปาโก โหตุ ภทฺทโกฯ

[13]

‘‘ปทุมุตฺตโร โลกวิทู, อาหุตีนํ ปฏิคฺคโห;

อนฺตลิกฺเข ฐิโต สตฺถา, อิมํ คาถํ อภาสถฯ

[14]

‘โส เต อิชฺฌตุ สงฺกปฺโป, ลภสฺสุ วิปุลํ สุขํ;

อิมาย มณิปูชาย, อนุโภหิ มหายสํ’ฯ

[15]

‘‘อิทํ วตฺวาน ภควา, ชลชุตฺตมนามโก;

อคมาสิ พุทฺธเสฏฺโฐ, ยตฺถ จิตฺตํ ปณีหิตํฯ

[16]

‘‘สฏฺฐิกปฺปานิ เทวินฺโท, เทวรชฺชมการยิํ;

อเนกสตกฺขตฺตุญฺจ, จกฺกวตฺตี อโหสหํฯ

[17]

‘‘ปุพฺพกมฺมํ สรนฺตสฺส, เทวภูตสฺส เม สโต;

มณิ นิพฺพตฺตเต มยฺหํ, อาโลกกรโณ มมํฯ

[18]

‘‘ฉฬสีติสหสฺสานิ, นาริโย เม ปริคฺคหา;

วิจิตฺตวตฺถาภรณา, อามุกฺกมณิกุณฺฑลา [อามุตฺตมณิกุณฺฑลา (สี. สฺยา. ปี.)]ฯ

[19]

‘‘อฬารปมฺหา หสุลา, สุสญฺญา ตนุมชฺฌิมา;

ปริวาเรนฺติ มํ นิจฺจํ, มณิปูชายิทํ ผลํฯ

[20]

‘‘โสณฺณมยา มณิมยา, โลหิตงฺคมยา ตถา;

ภณฺฑา เม สุกตา โหนฺติ, ยทิจฺฉสิ [ยทิจฺฉาย (สี. ปี.)] ปิฬนฺธนาฯ

[21]

‘‘กูฏาคารา คหารมฺมา, สยนญฺจ มหารหํ;

มม สงฺกปฺปมญฺญาย, นิพฺพตฺตนฺติ ยทิจฺฉกํฯ

[22]

‘‘ลาภา เตสํ สุลทฺธญฺจ, เย ลภนฺติ อุปสฺสุติํ;

ปุญฺญกฺเขตฺตํ มนุสฺสานํ, โอสธํ สพฺพปาณินํฯ

[23]

‘‘มยฺหมฺปิ สุกตํ กมฺมํ, โยหํ อทกฺขิ นายกํ;

วินิปาตา ปมุตฺโตมฺหิ, ปตฺโตมฺหิ อจลํ ปทํฯ

[24]

‘‘ยํ ยํ โยนุปปชฺชามิ, เทวตฺตํ อถ มานุสํ;

ทิวสญฺเจว รตฺติญฺจ [สมนฺตา สตฺตรตนา (สี. ปี. ก.)], อาโลโก โหติ เม สทาฯ

[25]

‘‘ตาเยว มณิปูชาย, อนุโภตฺวาน สมฺปทา;

ญาณาโลโก มยา ทิฏฺโฐ, ปตฺโตมฺหิ อจลํ ปทํฯ

[26]

‘‘สตสหสฺสิโต กปฺเป, ยํ มณิํ อภิปูชยิํ;

ทุคฺคติํ นาภิชานามิ, มณิปูชายิทํ ผลํฯ

[27]

‘‘กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ…เป.… วิหรามิ อนาสโวฯ

[28]

‘‘สฺวาคตํ วต เม อาสิ…เป.… กตํ พุทฺธสฺส สาสนํฯ

[29]

‘‘ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส…เป.… กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ’’ฯ

อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา มณิปูชโก เถโร อิมา คาถาโย

อภาสิตฺถาติฯ

มณิปูชกตฺเถรสฺสาปทานํ ทุติยํฯ

3. อุกฺกาสติกตฺเถรอปทานํ

[30]

‘‘โกสิโก นาม ภควา, จิตฺตกูเฏ วสี ตทา;

ฌายี ฌานรโต พุทฺโธ, วิเวกาภิรโต มุนิฯ

[31]

‘‘อชฺโฌคาเหตฺวา [อชฺโฌคเหตฺวา (สี. สฺยา. ปี.)] หิมวนฺตํ, นารีคณปุรกฺขโต;

อทฺทสํ โกสิกํ พุทฺธํ, ปุณฺณมาเยว จนฺทิมํฯ

[32]

‘‘อุกฺกาสเต คเหตฺวาน, ปริวาเรสหํ ตทา;

สตฺตรตฺตินฺทิวํ ฐตฺวา [พุทฺโธ (สฺยา. ก.)], อฏฺฐเมน อคจฺฉหํฯ

[33]

‘‘วุฏฺฐิตํ โกสิกํ พุทฺธํ, สยมฺภุํ อปราชิตํ;

ปสนฺนจิตฺโต วนฺทิตฺวา, เอกํ ภิกฺขํ อทาสหํฯ

[34]

‘‘เตน กมฺเมน ทฺวิปทินฺท, โลกเชฏฺฐ นราสภ;

อุปฺปชฺชิํ ตุสิเต กาเย, เอกภิกฺขายิทํ ผลํฯ

[35]