5. สุกฺกาเถรีอปทานํ

[111]

‘‘เอกนวุติโต กปฺเป, วิปสฺสี นาม นายโก;

อุปฺปชฺชิ จารุทสฺสโน, สพฺพธมฺมวิปสฺสโกฯ

[112]

‘‘ตทาหํ พนฺธุมติยํ, ชาตา อญฺญตเร กุเล;

ธมฺมํ สุตฺวาน มุนิโน, ปพฺพชิํ อนคาริยํฯ

[113]

‘‘พหุสฺสุตา ธมฺมธรา, ปฏิภานวตี ตถา;

วิจิตฺตกถิกา จาปิ, ชินสาสนการิกาฯ

[114]

‘‘ตทา ธมฺมกถํ กตฺวา, หิตาย ชนตํ พหุํ [ชนตาย หิตํ พหุํ (สี.) … สทา (สฺยา.), หิตาย ชนสํสริํ (ปี.)];

ตโต จุตาหํ ตุสิตํ, อุปปนฺนา ยสสฺสินีฯ

[115]

‘‘เอกติํเส อิโต กปฺเป, สิขี วิย สิขี ชิโน;

ตปนฺโต ยสสา โลเก [โลกํ (สฺยา. ปี.)], อุปฺปชฺชิ วทตํ วโรฯ

[116]

‘‘ตทาปิ ปพฺพชิตฺวาน, พุทฺธสาสนโกวิทา;

โชเตตฺวา ชินวากฺยานิ, ตโตปิ ติทิวํ คตาฯ

[117]

‘‘เอกติํเสว กปฺปมฺหิ, เวสฺสภู นาม นายโก;

อุปฺปชฺชิตฺถ มหาญาณี, ตทาปิ จ ตเถวหํฯ

[118]

‘‘ปพฺพชิตฺวา ธมฺมธรา, โชตยิํ ชินสาสนํ;

คนฺตฺวา มรุปุรํ รมฺมํ, อนุโภสิํ มหาสุขํฯ

[119]

‘‘อิมมฺหิ ภทฺทเก กปฺเป, กกุสนฺโธ ชินุตฺตโม;

อุปฺปชฺชิ นรสรโณ [นรสทฺทูโล (สี. สฺยา. ปี.)], ตทาปิ จ ตเถวหํฯ

[120]

‘‘ปพฺพชิตฺวา มุนิมตํ, โชตยิตฺวา ยถายุกํ;

ตโต จุตาหํ ติทิวํ, อคํ สภวนํ ยถาฯ

[121]

‘‘อิมสฺมิํเยว กปฺปมฺหิ, โกณาคมนนายโก;

อุปฺปชฺชิ โลกสรโณ, อรโณ อมตงฺคโต [วทตํ วโร, สพฺพสตฺตานมุตฺตโม (สฺยา.)]ฯ

[122]

‘‘ตทาปิ ปพฺพชิตฺวาน, สาสเน ตสฺส ตาทิโน;

พหุสฺสุตา ธมฺมธรา, โชตยิํ ชินสาสนํฯ

[123]

‘‘อิมสฺมิํเยว กปฺปมฺหิ, กสฺสโป มุนิมุตฺตโม;

อุปฺปชฺชิ โลกสรโณ, อรโณ มรณนฺตคูฯ

[124]

‘‘ตสฺสาปิ นรวีรสฺส, ปพฺพชิตฺวาน สาสเน;

ปริยาปุฏสทฺธมฺมา, ปริปุจฺฉาวิสารทาฯ

[125]

‘‘สุสีลา ลชฺชินี เจว, ตีสุ สิกฺขาสุ โกวิทา;

พหุํ ธมฺมกถํ กตฺวา, ยาวชีวํ มหามุเนฯ

[126]

‘‘เตน กมฺมวิปาเกน, เจตนาปณิธีหิ จ;

ชหิตฺวา มานุสํ เทหํ, ตาวติํสมคจฺฉหํฯ

[127]

‘‘ปจฺฉิเม จ ภเว ทานิ, คิริพฺพชปุรุตฺตเม;

ชาตา เสฏฺฐิกุเล ผีเต, มหารตนสญฺจเยฯ

[128]

‘‘ยทา ภิกฺขุสหสฺเสน, ปริวุโต โลกนายโก;

อุปาคมิ ราชคหํ, สหสฺสกฺเขน วณฺณิโตฯ

[129]

‘‘‘ทนฺโต ทนฺเตหิ สห ปุราณชฏิเลหิ, วิปฺปมุตฺโต วิปฺปมุตฺเตหิ;

สิงฺคีนิกฺขสวณฺโณ, ราชคหํ ปาวิสิ ภควา’ฯ

[130]

‘‘ทิสฺวา พุทฺธานุภาวํ ตํ, สุตฺวาว คุณสญฺจยํ;

พุทฺเธ จิตฺตํ ปสาเทตฺวา, ปูชยิํ ตํ ยถาพลํฯ

[131]

‘‘อปเรน จ กาเลน, ธมฺมทินฺนาย สนฺติเก;

อคารา นิกฺขมิตฺวาน, ปพฺพชิํ อนคาริยํฯ

[132]

‘‘เกเสสุ ฉิชฺชมาเนสุ, กิเลเส ฌาปยิํ อหํ;

อุคฺคหิํ สาสนํ สพฺพํ, ปพฺพชิตฺวาจิเรนหํฯ

[133]

‘‘ตโต ธมฺมมเทเสสิํ, มหาชนสมาคเม;

ธมฺเม เทสิยมานมฺหิ, ธมฺมาภิสมโย อหุฯ

[134]

‘‘เนกปาณสหสฺสานํ, ตํ วิทิตฺวาติวิมฺหิโต;

อภิปฺปสนฺโน เม ยกฺโข, ภมิตฺวาน คิริพฺพชํฯ

[135]

‘‘กิํ เม กตา ราชคเห มนุสฺสา, มธุํ ปีตาว อจฺฉเร;

เย สุกฺกํ น อุปาสนฺติ, เทเสนฺติํ อมตํ ปทํฯ

[136]

‘‘ตญฺจ อปฺปฏิวานียํ, อเสจนกโมชวํ;

ปิวนฺติ มญฺเญ สปฺปญฺญา, วลาหกมิวทฺธคูฯ

[137]

‘‘อิทฺธีสุ จ วสี โหมิ, ทิพฺพาย โสตธาตุยา;

เจโตปริยญาณสฺส, วสี โหมิ มหามุเนฯ

[138]

‘‘ปุพฺเพนิวาสํ ชานามิ, ทิพฺพจกฺขุ วิโสธิตํ;

สพฺพาสวปริกฺขีณา, นตฺถิ ทานิ ปุนพฺภโวฯ

[139]

‘‘อตฺถธมฺมนิรุตฺตีสุ , ปฏิภาเน ตเถว จ;

ญาณํ มม มหาวีร, อุปฺปนฺนํ ตว สนฺติเกฯ

[140]

‘‘กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ…เป.… วิหรามิ อนาสวาฯ

[141]

‘‘สฺวาคตํ วต เม อาสิ…เป.… กตํ พุทฺธสฺส สาสนํฯ

[142]

‘‘ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส…เป.… กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ’’ฯ

อิตฺถํ สุทํ สุกฺกา ภิกฺขุนี อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติฯ

สุกฺกาเถริยาปทานํ ปญฺจมํฯ

ปญฺจมํ ภาณวารํฯ

6. อภิรูปนนฺทาเถรีอปทานํ

[143]

‘‘เอกนวุติโต กปฺเป, วิปสฺสี นาม นายโก;

อุปฺปชฺชิ จารุทสฺสโน, สพฺพธมฺเมสุ จกฺขุมาฯ

[144]

‘‘ตทาหํ พนฺธุมติยํ, อิทฺเธ ผีเต มหากุเล;

ชาตา สุรูปา ทยิตา, ปูชนียา ชนสฺส จฯ

[145]

‘‘อุปคนฺตฺวา มหาวีรํ, วิปสฺสิํ โลกนายกํ;

ธมฺมํ สุณิตฺวา สรณํ, อุเปสิํ นรนายกํฯ

[146]

‘‘สีเลสุ สํวุตา หุตฺวา, นิพฺพุเต จ นรุตฺตเม;

ธาตุถูปสฺส อุปริ, โสณฺณจฺฉตฺตมปูชยิํฯ

[147]

‘‘มุตฺตจาคา สีลวตี, ยาวชีวํ ตโต จุตา;

ชหิตฺวา มานุสํ เทหํ, ตาวติํสูปคา อหํฯ

[148]