‘‘ทฺเว คติโย ปชานามิ, เทวตฺตํ อถ มานุสํ;

อญฺญํ คติํ น ชานามิ, ปิณฺฑปาตสฺสิทํ ผลํฯ

[74]

‘‘อุจฺเจ กุเล ปชายามิ, มหาสาเล [ตโย สาล (ก.)] มหทฺธเน;

อญฺเญ กุเล น ชายามิ, ปิณฺฑปาตสฺสิทํ ผลํฯ

[75]

‘‘ภวาภเว สํสริตฺวา, สุกฺกมูเลน โจทิตา;

อมนาปํ น ปสฺสามิ, โสมนสฺสกตํ ผลํฯ

[76]

‘‘อิทฺธีสุ จ วสี โหมิ, ทิพฺพาย โสตธาตุยา;

เจโตปริยญาณสฺส, วสี โหมิ มหามุเนฯ

[77]

‘‘ปุพฺเพนิวาสํ ชานามิ, ทิพฺพจกฺขุ วิโสธิตํ;

สพฺพาสวปริกฺขีณา, นตฺถิ ทานิ ปุนพฺภโวฯ

[78]

‘‘อตฺถธมฺมนิรุตฺตีสุ, ปฏิภาเน ตเถว จ;

ญาณํ มม มหาวีร, อุปฺปนฺนํ ตว สนฺติเกฯ

[79]

‘‘กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ…เป.… วิหรามิ อนาสวาฯ

[80]

‘‘สฺวาคตํ วต เม อาสิ…เป.… กตํ พุทฺธสฺส สาสนํฯ

[81]

‘‘ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส…เป.… กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ’’ฯ

อิตฺถํ สุทํ อุปฺปลทายิกา ภิกฺขุนี ภควโต สมฺมุขา อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติฯ

อุปฺปลทายิกาเถริยาปทานํ ตติยํฯ

4. สิงฺคาลมาตุเถรีอปทานํ

[82]

‘‘ปทุมุตฺตโร นาม ชิโน, สพฺพธมฺมาน ปารคู;

อิโต สตสหสฺสมฺหิ, กปฺเป อุปฺปชฺชิ นายโกฯ

[83]

‘‘ตทาหํ หํสวติยํ, ชาตามจฺจกุเล อหุํ;

นานารตนปชฺโชเต, อิทฺเธ ผีเต มหทฺธเนฯ

[84]

‘‘ปิตุนา สห คนฺตฺวาน, มหาชนปุรกฺขตา;

ธมฺมํ พุทฺธสฺส สุตฺวาน, ปพฺพชิํ อนคาริยํฯ

[85]

‘‘ปพฺพชิตฺวาน กาเยน, ปาปกมฺมํ วิวชฺชยิํ;

วจีทุจฺจริตํ หิตฺวา, อาชีวํ ปริโสธยิํฯ

[86]

‘‘พุทฺเธ ปสนฺนา ธมฺเม จ, สงฺเฆ จ ติพฺพคารวา;

สทฺธมฺมสฺสวเน ยุตฺตา, พุทฺธทสฺสนลาลสา [พุทฺธทสฺสนสาลยา (สฺยา.)]ฯ

[87]

‘‘อคฺคํ สทฺธาธิมุตฺตานํ, อสฺโสสิํ ภิกฺขุนิํ ตทา;

ตํ ฐานํ ปตฺถยิตฺวาน, ติสฺโส สิกฺขา อปูรยิํฯ

[88]

‘‘ตโต มํ สุคโต อาห, กรุณานุคตาสโย;

‘ยสฺส สทฺธา ตถาคเต, อจลา สุปฺปติฏฺฐิตา;

สีลญฺจ ยสฺส กลฺยาณํ, อริยกนฺตํ ปสํสิตํฯ

[89]

‘‘‘สงฺเฆ ปสาโท ยสฺสตฺถิ, อุชุภูตญฺจ ทสฺสนํ;

อทลิทฺโทติ ตํ อาหุ, อโมฆํ ตสฺส ชีวิตํฯ

[90]

‘‘‘ตสฺมา สทฺธญฺจ สีลญฺจ, ปสาทํ ธมฺมทสฺสนํ;

อนุยุญฺเชถ เมธาวี, สรํ พุทฺธาน [พุทฺธานุสาสนํ (สี.), พุทฺธานํ สาสนํ (สฺยา.)] สาสนํ’ฯ

[91]

‘‘ตํ สุตฺวาหํ ปมุทิตา, อปุจฺฉิํ ปณิธิํ มม;

ตทา อโนโม อมิโต, พฺยากริตฺถ วินายโก;

‘พุทฺเธ ปสนฺนา กลฺยาณี, ลจฺฉเส ตํ สุปตฺถิตํฯ

[92]

‘‘‘สตสหสฺสิโต กปฺเป, โอกฺกากกุลสมฺภโว;

โคตโม นาม โคตฺเตน, สตฺถา โลเก ภวิสฺสติฯ

[93]

‘‘‘ตสฺส ธมฺเมสุ ทายาทา, โอรสา ธมฺมนิมฺมิตา;

สิงฺคาลกสฺส [สิคาลกสฺส (สี. ปี.)] มาตาติ, เหสฺสติ สตฺถุ สาวิกา’ฯ

[94]

‘‘ตํ สุตฺวา มุทิตา หุตฺวา, ยาวชีวํ ตทา ชินํ;

เมตฺตจิตฺตา ปริจริํ, ปฏิปตฺตีหิ นายกํฯ

[95]

‘‘เตน กมฺเมน สุกเตน, เจตนาปณิธีหิ จ;

ชหิตฺวา มานุสํ เทหํ, ตาวติํสมคจฺฉหํฯ

[96]

‘‘ปจฺฉิเม จ ภเว ทานิ, คิริพฺพชปุรุตฺตเม;

ชาตา เสฏฺฐิกุเล ผีเต, มหารตนสญฺจเยฯ

[97]

‘‘ปุตฺโต สิงฺคาลโก นาม, มมาสิ วิปเถ รโต;

ทิฏฺฐิคหนปกฺขนฺโท, ทิสาปูชนตปฺปโรฯ

[98]

‘‘นานาทิสา นมสฺสนฺตํ [นมสฺสติ (สฺยา.)], ปิณฺฑาย นครํ วชํ;

ตํ ทิสฺวา โอวที พุทฺโธ, มคฺเค ฐตฺวา วินายโกฯ

[99]

‘‘ตสฺส เทสยโต ธมฺมํ, ปนาโท วิมฺหโย อหุ;

ทฺเวโกฏินรนารีนํ, ธมฺมาภิสมโย อหุฯ

[100]

‘‘ตทาหํ ปริสํ คนฺตฺวา, สุตฺวา สุคตภาสิตํ;

โสตาปตฺติผลํ ปตฺตา, ปพฺพชิํ อนคาริยํฯ

[101]

‘‘น จิเรเนว กาเลน, พุทฺธทสฺสนลาลสา;

อนุสฺสติํ ตํ ภาเวตฺวา, อรหตฺตมปาปุณิํฯ

[102]

‘‘ทสฺสนตฺถาย พุทฺธสฺส, สพฺพทา จ วชามหํ;

อติตฺตาเยว ปสฺสามิ, รูปํ นยนนนฺทนํฯ

[103]

‘‘สพฺพปารมิสมฺภูตํ, ลกฺขีนิลยนํ วรํ;

รูปํ สพฺพสุภากิณฺณํ, อติตฺตา วิหรามหํฯ

[104]

‘‘ชิโน ตสฺมิํ คุเณ ตุฏฺโฐ, เอตทคฺเค ฐเปสิ มํ;

สิงฺคาลกสฺส ยา มาตา, อคฺคา สทฺธาธิมุตฺติกา [สํฆวิมุตฺติกา (ปี.), มมาธิมุตฺติกา (ก.)]ฯ

[105]

‘‘อิทฺธีสุ จ วสี โหมิ, ทิพฺพาย โสตธาตุยา;

เจโตปริยญาณสฺส, วสี โหมิ มหามุนิฯ

[106]

‘‘ปุพฺเพนิวาสํ ชานามิ, ทิพฺพจกฺขุ วิโสธิตํ;

สพฺพาสวปริกฺขีณา, นตฺถิ ทานิ ปุนพฺภโวฯ

[107]

‘‘อตฺถธมฺมนิรุตฺตีสุ, ปฏิภาเน ตเถว จ;

ญาณํ มม มหาวีร, อุปฺปนฺนํ ตว สนฺติเกฯ

[108]

‘‘กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ…เป.… วิหรามิ อนาสวาฯ

[109]

‘‘สฺวาคตํ วต เม อาสิ…เป.… กตํ พุทฺธสฺส สาสนํฯ

[110]

‘‘ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส…เป.… กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ’’ฯ

อิตฺถํ สุทํ สิงฺคาลมาตา ภิกฺขุนี อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติฯ

สิงฺคาลมาตุเถริยาปทานํ จตุตฺถํฯ

5. สุกฺกาเถรีอปทานํ

[111]

‘‘เอกนวุติโต กปฺเป, วิปสฺสี นาม นายโก;

อุปฺปชฺชิ จารุทสฺสโน, สพฺพธมฺมวิปสฺสโกฯ

[112]

‘‘ตทาหํ พนฺธุมติยํ, ชาตา อญฺญตเร กุเล;

ธมฺมํ สุตฺวาน มุนิโน, ปพฺพชิํ อนคาริยํฯ

[113]

‘‘พหุสฺสุตา ธมฺมธรา, ปฏิภานวตี ตถา;

วิจิตฺตกถิกา จาปิ, ชินสาสนการิกาฯ

[114]

‘‘ตทา ธมฺมกถํ กตฺวา, หิตาย ชนตํ พหุํ [ชนตาย หิตํ พหุํ (สี.) … สทา (สฺยา.), หิตาย ชนสํสริํ (ปี.)];

ตโต จุตาหํ ตุสิตํ, อุปปนฺนา ยสสฺสินีฯ

[115]

‘‘เอกติํเส อิโต กปฺเป, สิขี วิย สิขี ชิโน;

ตปนฺโต ยสสา โลเก [โลกํ (สฺยา. ปี.)], อุปฺปชฺชิ วทตํ วโรฯ

[116]

‘‘ตทาปิ ปพฺพชิตฺวาน, พุทฺธสาสนโกวิทา;

โชเตตฺวา ชินวากฺยานิ, ตโตปิ ติทิวํ คตาฯ

[117]

‘‘เอกติํเสว กปฺปมฺหิ, เวสฺสภู นาม นายโก;

อุปฺปชฺชิตฺถ มหาญาณี, ตทาปิ จ ตเถวหํฯ

[118]

‘‘ปพฺพชิตฺวา ธมฺมธรา, โชตยิํ ชินสาสนํ;

คนฺตฺวา มรุปุรํ รมฺมํ, อนุโภสิํ มหาสุขํฯ

[119]

‘‘อิมมฺหิ ภทฺทเก กปฺเป, กกุสนฺโธ ชินุตฺตโม;

อุปฺปชฺชิ นรสรโณ [นรสทฺทูโล (สี. สฺยา. ปี.)], ตทาปิ จ ตเถวหํฯ

[120]

‘‘ปพฺพชิตฺวา มุนิมตํ, โชตยิตฺวา ยถายุกํ;

ตโต จุตาหํ ติทิวํ, อคํ สภวนํ ยถาฯ

[121]

‘‘อิมสฺมิํเยว กปฺปมฺหิ, โกณาคมนนายโก;

อุปฺปชฺชิ โลกสรโณ, อรโณ อมตงฺคโต [วทตํ วโร, สพฺพสตฺตานมุตฺตโม (สฺยา.)]ฯ

[122]

‘‘ตทาปิ ปพฺพชิตฺวาน, สาสเน ตสฺส ตาทิโน;

พหุสฺสุตา ธมฺมธรา, โชตยิํ ชินสาสนํฯ

[123]