‘‘ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส, วิโมกฺขาปิ จ อฏฺฐิเม;

ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา, กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ’’ฯ

อิตฺถํ สุทํ ยสวตีปมุขานิ ขตฺติยกญฺญาภิกฺขุนิโย อฏฺฐารสสหสฺสานิ ภควโต สมฺมุขา อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติฯ

ยสวตีปมุขอฏฺฐารสภิกฺขุนีสหสฺสาปทานํ ปฐมํฯ

2. จตุราสีติภิกฺขุนีสหสฺสอปทานํ

[13]

‘‘จุลฺลาสีติสหสฺสานิ , พฺราหฺมญฺญกุลสมฺภวา [พฺราหฺมณกุลสมฺภวา (สฺยา. ก.)];

สุขุมาลหตฺถปาทา, ปุเร ตุยฺหํ มหามุเนฯ

[14]

‘‘เวสฺสสุทฺทกุเล ชาตา, เทวา นาคา จ กินฺนรา;

จาตุทฺทีปา พหู กญฺญา, ปุเร ตุยฺหํ มหามุเนฯ

[15]

‘‘กาจิ ปพฺพชิตา อตฺถิ, สพฺพทสฺสาวิโน [สจฺจทสฺสาวิโน (สี. ปี.)] หู;

เทวา จ กินฺนรา นาคา, ผุสิสฺสนฺติ อนาคเตฯ

[16]

‘‘อนุโภตฺวา ยสํ สพฺพํ, ปตฺวาน สพฺพสมฺปทา;

ตุมฺหํ [ตฺวยิ (สี. ปี.)] ปสาทํ ปฏิลทฺธา, พุชฺฌิสฺสนฺติ อนาคเตฯ

[17]

‘‘อมฺเห พฺราหฺมณธีตา ตุ, พฺราหฺมญฺญกุลสมฺภวา;

เปกฺขโต โน [ลกฺขณา จ (สฺยา.)] มหาวีร, ปาเท วนฺทาม จกฺขุมฯ

[18]

‘‘อุปหตา ภวา สพฺเพ, มูลตณฺหา สมูหตา;

สมุจฺฉินฺนา อนุสยา, ปุญฺญสงฺขารทาลิตาฯ

[19]

‘‘สมาธิโคจรา สพฺพา, สมาปตฺติวสี กตา;

ฌาเนน ธมฺมรติยา, วิหริสฺสาม โน สทาฯ

[20]

‘‘ภวเนตฺติ อวิชฺชา จ, สงฺขาราปิ จ เขปิตา;

สุทุทฺทสํ ปทํ คนฺตฺวา, อนุชานาถ [อนุชานิมฺห (สฺยา. ปี. ก.)] นายกฯ

[21]

‘‘อุปการา มมํ ตุมฺเห, ทีฆรตฺตํ กตาวิโน;

จตุนฺนํ สํสยํ เฉตฺวา, สพฺพา คจฺฉนฺตุ นิพฺพุติํฯ

[22]

‘‘วนฺทิตฺวา มุนิโน ปาเท, กตฺวา อิทฺธิวิกุพฺพนํ;

กาจิ ทสฺเสนฺติ อาโลกํ, อนฺธการมถาปราฯ

[23]

‘‘ทสฺเสนฺติ จนฺทสูริเย, สาครญฺจ สมจฺฉกํ;

สิเนรุํ ปริภณฺฑญฺจ, ทสฺเสนฺติ ปาริฉตฺตกํฯ

[24]

‘‘ตาวติํสญฺจ ภวนํ, ยามํ ทสฺเสนฺติ อิทฺธิยา;

ตุสิตํ นิมฺมิเต เทเว, วสวตฺตี มหิสฺสเรฯ

[25]

‘‘พฺรหฺมาโน กาจิ ทสฺเสนฺติ, จงฺกมญฺจ มหารหํ;

พฺรหฺมวณฺณญฺจ มาเปตฺวา, ธมฺมํ เทเสนฺติ สุญฺญตํฯ

[26]

‘‘นานาวิกุพฺพนํ กตฺวา, อิทฺธิํ ทสฺสิย สตฺถุโน;

ทสฺสยิํสุ พลํ สพฺพา, ปาเท วนฺทิํสุ สตฺถุโนฯ

[27]

‘‘อิทฺธีสุ จ วสี โหม, ทิพฺพาย โสตธาตุยา;

เจโตปริยญาณสฺส, วสี โหม มหามุเนฯ

[28]

‘‘ปุพฺเพนิวาสํ ชานาม, ทิพฺพจกฺขุ วิโสธิตํ;

สพฺพาสวปริกฺขีณา, นตฺถิ ทานิ ปุนพฺภโวฯ

[29]

‘‘อตฺถธมฺมนิรุตฺตีสุ, ปฏิภาเน ตเถว จ;

ญาณํ อมฺหํ มหาวีร, อุปฺปนฺนํ ตว สนฺติเกฯ

[30]

‘‘ปุพฺพานํ โลกนาถานํ, สงฺคมํ โน นิทสฺสิตํ;

อธิการํ พหุํ อมฺหํ, ตุยฺหตฺถาย มหามุเนฯ

[31]

‘‘ยํ อมฺเหหิ กตํ กมฺมํ, กุสลํ สร ตํ มุเน;

ตุยฺหตฺถาย มหาวีร, ปุญฺญานุปจิตานิ โนฯ

[32]

‘‘สตสหสฺสิโต กปฺเป, ปทุมุตฺตโร มหามุนิ;

ปุรํ หํสวตี นาม, สมฺพุทฺธสฺส กุลาสยํฯ

[33]

‘‘ทฺวาเรน หํสวติยา, คงฺคา สนฺทติ สพฺพทา;

อุพฺพฬฺหา นทิยา ภิกฺขู, คมนํ น ลภนฺติ เตฯ

[34]

‘‘ทิวสํ ทฺเว ตโย เจว, สตฺตาหํ มาสิกํ ตโต;

จตุมาสมฺปิ สมฺปุณฺณํ, คมนํ น ลภนฺติ เตฯ

[35]

‘‘ตทา อหุ สตฺตสาโร, ชฏิโล นาม รฏฺฐิโก;

โอรุทฺเธ [โอรตีเร (สฺยา.)] ภิกฺขโว ทิสฺวา, เสตุํ คงฺคาย การยิฯ

[36]

‘‘ตทา สตสหสฺเสหิ, เสตุํ คงฺคาย การยิ;

สงฺฆสฺส โอริเม ตีเร, วิหารญฺจ อการยิฯ

[37]

‘‘อิตฺถิโย ปุริสา เจว, อุจฺจนีจกุลานิ จ;

ตสฺส เสตุํ วิหารญฺจ [เตสุ เสตุวิหาเรสุ (สี.), ตสฺส เสตู วิหาเร จ (ปี.)], สมภาคํ อกํสุ เตฯ

[38]

‘‘อมฺเห อญฺเญ จ มานุชา, วิปฺปสนฺเนน เจตสา;

ตสฺส ธมฺเมสุ ทายาทา, นคเร ชนปเทสุ จฯ

[39]

‘‘อิตฺถี ปุมา กุมารา จ, พหู เจว กุมาริกา;

เสตุโน จ วิหารสฺส, วาลุกา อากิริํสุ เตฯ

[40]

‘‘วีถิํ สมฺมชฺชนํ กตฺวา, กทลีปุณฺณฆเฏ ธเช;

ธูปํ จุณฺณญฺจ มาลญฺจ, การํ กตฺวาน สตฺถุโนฯ

[41]

‘‘เสตุวิหาเร กาเรตฺวา, นิมนฺเตตฺวา วินายกํ;

มหาทานํ ททิตฺวาน, สมฺโพธิํ อภิปตฺถยิํฯ

[42]

‘‘ปทุมุตฺตโร มหาวีโร, ตารโก สพฺพปาณินํ;

อนุโมทนียํกาสิ, ชฏิลสฺส มหามุนิ [กตฺวา, วิยากาสิ มหามุนิ (สฺยา.)]ฯ

[43]

‘‘‘สตสหสฺสาติกฺกนฺเต, กปฺโป เหสฺสติ ภทฺทโก;

ภวาภเวนุโภตฺวาน, ปาปุณิสฺสติ โพธิยํฯ

[44]

‘‘‘กาจิ หตฺถปริกมฺมํ, กตาวี นรนาริโย;

อนาคตมฺหิ อทฺธาเน, สพฺพา เหสฺสนฺติ สมฺมุขา’ฯ

[45]

‘‘เตน กมฺมวิปาเกน, เจตนาปณิธีหิ จ;

อุปฺปนฺนา เทวภวนํ, ตุยฺหํ ตา ปริจาริกาฯ

[46]

‘‘ทิพฺพสุขํ อสงฺขิยํ, มานุสญฺจ อสงฺขิยํ;

ตุยฺหํ เต ปริจาเรม, สํสริมฺห ภวาภเวฯ

[47]

‘‘สตสหสฺสิโต กปฺเป, สุกตํ กมฺมสมฺปทํ;

สุขุมาลี มนุสฺสานํ, อโถ เทวปุเร วเรฯ

[48]

‘‘รูปโภคยเส เจว, อโถ กิตฺติญฺจ สกฺกตํ [กิตฺติสุขํ ปิยํ (สฺยา.)];

ลภาม สตตํ สพฺพํ, สุกตํ กมฺมสมฺปทํฯ

[49]

‘‘ปจฺฉิเม ภเว สมฺปตฺเต, ชาตามฺห พฺราหฺมเณ กุเล;

สุขุมาลหตฺถปาทา, สกฺยปุตฺตนิเวสเนฯ

[50]

‘‘สพฺพกาลมฺปิ ปถวิํ, น ปสฺสาม น ลงฺกตํ;

จิกฺขลฺลภูมิมสุจิํ [จิกฺขลฺลํ ภูมิํ คมนํ (สฺยา.)], น ปสฺสาม มหามุเนฯ

[51]

‘‘อคารํ วสนฺเต อมฺเห, สกฺการํ สพฺพกาลิกํ;

อุปเนนฺติ สทา สพฺพํ, ปุพฺพกมฺมผเลน โน [ปุพฺพกมฺมผลํ ตโต (สี. ปี.)]ฯ

[52]

‘‘อคารํ ปชหิตฺวาน, ปพฺพชิตฺวานคาริยํ;

สํสารปถนิตฺถิณฺณา, วีตราคา ภวามเส [นตฺถิ ทานิ ปุนพฺภโว (สี. สฺยา. ปี.)]ฯ

[53]

‘‘จีวรํ ปิณฺฑปาตญฺจ, ปจฺจยํ สยนาสนํ;

อุปเนนฺติ สทา อมฺเห, สหสฺสานิ ตโต ตโตฯ

[54]

‘‘กิเลสา ฌาปิตา อมฺหํ…เป.… วิหราม อนาสวาฯ

[55]

‘‘สฺวาคตํ วต โน อาสิ…เป.… กตํ พุทฺธสฺส สาสนํฯ

[56]

‘‘ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส…เป.… กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ’’ฯ

อิตฺถํ สุทํ จตุราสีติพฺราหฺมณกญฺญาภิกฺขุนีสหสฺสานิ ภควโต สมฺมุขา อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติฯ

จตุราสีติภิกฺขุนีสหสฺสาปทานํ ทุติยํฯ

3. อุปฺปลทายิกาเถรีอปทานํ

[57]

‘‘นคเร อรุณวติยา, อรุโณ นาม ขตฺติโย;

ตสฺส รญฺโญ อหุํ ภริยา, เอกชฺฌํ จารยามหํฯ

[58]

‘‘รโหคตา นิสีทิตฺวา, เอวํ จินฺเตสหํ ตทา;

‘กุสลํ เม กตํ นตฺถิ, อาทาย คมิยํ มมฯ

[59]

‘‘‘มหาภิตาปํ กฏุกํ, โฆรรูปํ สุทารุณํ;

นิรยํ นูน คจฺฉามิ, เอตฺถ เม นตฺถิ สํสโย’ฯ

[60]