‘‘จีวรํ ปิณฺฑปาตญฺจ, ปจฺจยํ สยนาสนํ;

ขเณน อุปนาเมนฺติ, สหสฺสานิ สมนฺตโตฯ

[465]

‘‘กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ…เป.… วิหรามิ อนาสวา;

[466]

‘‘สฺวาคตํ วต เม อาสิ…เป.… กตํ พุทฺธสฺส สาสนํฯ

[467]

‘‘ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส…เป.… กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ’’ฯ

อิตฺถํ สุทํ อุปฺปลวณฺณา ภิกฺขุนี อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติฯ

อุปฺปลวณฺณาเถริยาปทานํ นวมํฯ

10. ปฏาจาราเถรีอปทานํ

[468]

‘‘ปทุมุตฺตโร นาม ชิโน, สพฺพธมฺมาน ปารคู;

อิโต สตสหสฺสมฺหิ, กปฺเป อุปฺปชฺชิ นายโกฯ

[469]

‘‘ตทาหํ หํสวติยํ, ชาตา เสฏฺฐิกุเล อหุํ;

นานารตนปชฺโชเต, มหาสุขสมปฺปิตาฯ

[470]

‘‘อุเปตฺวา ตํ มหาวีรํ, อสฺโสสิํ ธมฺมเทสนํ;

ตโต ชาตปสาทาหํ, อุเปสิํ สรณํ ชินํฯ

[471]

‘‘ตโต วินยธารีนํ, อคฺคํ วณฺเณสิ นายโก;

ภิกฺขุนิํ ลชฺชินิํ ตาทิํ, กปฺปากปฺปวิสารทํฯ

[472]

‘‘ตทา มุทิตจิตฺตาหํ, ตํ ฐานมภิกงฺขินี;

นิมนฺเตตฺวา ทสพลํ, สสงฺฆํ โลกนายกํฯ

[473]

‘‘โภชยิตฺวาน สตฺตาหํ, ททิตฺวาว ติจีวรํ [ททิตฺวา ปตฺตจีวรํ (สฺยา.)];

นิปจฺจ สิรสา ปาเท, อิทํ วจนมพฺรวิํฯ

[474]

‘‘‘ยา ตยา วณฺณิตา วีร, อิโต อฏฺฐมเก มุนิ;

ตาทิสาหํ ภวิสฺสามิ, ยทิ สิชฺฌติ นายก’ฯ

[475]

‘‘ตทา อโวจ มํ สตฺถา, ‘ภทฺเท มา ภายิ อสฺสส;

อนาคตมฺหิ อทฺธาเน, ลจฺฉเส ตํ มโนรถํฯ

[476]

‘‘‘สตสหสฺสิโต กปฺเป, โอกฺกากกุลสมฺภโว;

โคตโม นาม โคตฺเตน, สตฺถา โลเก ภวิสฺสติฯ

[477]

‘‘‘ตสฺส ธมฺเมสุ ทายาทา, โอรสา ธมฺมนิมฺมิตา;

ปฏาจาราติ นาเมน, เหสฺสติ สตฺถุ สาวิกา’ฯ

[478]

‘‘ตทาหํ มุทิตา [ปมุที (ก.)] หุตฺวา, ยาวชีวํ ตทา ชินํ;

เมตฺตจิตฺตา ปริจริํ, สสงฺฆํ โลกนายกํฯ

[479]

‘‘เตน กมฺเมน สุกเตน, เจตนาปณิธีหิ จ;

ชหิตฺวา มานุสํ เทหํ, ตาวติํสมคจฺฉหํฯ

[480]

‘‘อิมมฺหิ ภทฺทเก กปฺเป, พฺรหฺมพนฺธุ มหายโส;

กสฺสโป นาม โคตฺเตน, อุปฺปชฺชิ วทตํ วโรฯ

[481]

‘‘อุปฏฺฐาโก มเหสิสฺส, ตทา อาสิ นริสฺสโร;

กาสิราชา กิกี นาม, พาราณสิปุรุตฺตเมฯ

[482]

‘‘ตสฺสาสิํ ตติยา ธีตา, ภิกฺขุนี อิติ วิสฺสุตา;

ธมฺมํ สุตฺวา ชินคฺคสฺส, ปพฺพชฺชํ สมโรจยิํฯ

[483]

‘‘อนุชานิ น โน ตาโต, อคาเรว ตทา มยํ;

วีสวสฺสสหสฺสานิ, วิจริมฺห อตนฺทิตาฯ

[484]

‘‘โกมาริพฺรหฺมจริยํ, ราชกญฺญา สุเขธิตา;

พุทฺโธปฏฺฐานนิรตา, มุทิตา สตฺตธีตโรฯ

[485]

‘‘สมณี สมณคุตฺตา จ, ภิกฺขุนี ภิกฺขุทายิกา;

ธมฺมา เจว สุธมฺมา จ, สตฺตมี สงฺฆทายิกาฯ

[486]

‘‘อหํ อุปฺปลวณฺณา จ, เขมา ภทฺทา จ ภิกฺขุนี;

กิสาโคตมี ธมฺมทินฺนา, วิสาขา โหติ สตฺตมีฯ

[487]

‘‘เตหิ กมฺเมหิ สุกเตหิ, เจตนาปณิธีหิ จ;

ชหิตฺวา มานุสํ เทหํ, ตาวติํสมคจฺฉหํฯ

[488]

‘‘ปจฺฉิเม จ ภเว ทานิ, ชาตา เสฏฺฐิกุเล อหํ;

สาวตฺถิยํ ปุรวเร, อิทฺเธ ผีเต มหทฺธเนฯ

[489]

‘‘ยทา จ โยพฺพนูเปตา, วิตกฺกวสคา อหํ;

นรํ ชารปติํ ทิสฺวา, เตน สทฺธิํ อคจฺฉหํฯ

[490]

‘‘เอกปุตฺตปสูตาหํ , ทุติโย กุจฺฉิยา มมํ;

ตทาหํ มาตาปิตโร, โอกฺขามีติ [อิกฺขามีติ (สฺยา.), ทกฺขามีติ (สี.)] สุนิจฺฉิตาฯ

[491]

‘‘นาโรเจสิํ ปติํ มยฺหํ, ตทา ตมฺหิ ปวาสิเต;

เอกิกา นิคฺคตา เคหา, คนฺตุํ สาวตฺถิมุตฺตมํฯ

[492]

‘‘ตโต เม สามิ อาคนฺตฺวา, สมฺภาเวสิ ปเถ มมํ;

ตทา เม กมฺมชา วาตา, อุปฺปนฺนา อติทารุณาฯ

[493]

‘‘อุฏฺฐิโต จ มหาเมโฆ, ปสูติสมเย มม;

ทพฺพตฺถาย ตทา คนฺตฺวา, สามิ สปฺเปน มาริโตฯ

[494]

‘‘ตทา วิชาตทุกฺเขน, อนาถา กปณา อหํ;

กุนฺนทิํ ปูริตํ ทิสฺวา, คจฺฉนฺตี สกุลาลยํฯ

[495]

‘‘พาลํ อาทาย อตริํ, ปารกูเล จ เอกกํ;

สาเยตฺวา [ปาเยตฺวา (สฺยา.), ปาเตตฺวา (ก.)] พาลกํ ปุตฺตํ, อิตรํ ตรณายหํฯ

[496]

‘‘นิวตฺตา อุกฺกุโส หาสิ, ตรุณํ วิลปนฺตกํ;

อิตรญฺจ วหี โสโต, สาหํ โสกสมปฺปิตาฯ

[497]

‘‘สาวตฺถินครํ คนฺตฺวา, อสฺโสสิํ สชเน มเต;

ตทา อโวจํ โสกฏฺฏา, มหาโสกสมปฺปิตาฯ

[498]

‘‘อุโภ ปุตฺตา กาลงฺกตา, ปนฺเถ มยฺหํ ปตี มโต;

มาตา ปิตา จ ภาตา จ, เอกจิตมฺหิ ฑยฺหเรฯ

[499]

‘‘ตทา กิสา จ ปณฺฑุ จ, อนาถา ทีนมานสา;

อิโต ตโต ภมนฺตีหํ [คจฺฉนฺตีหํ (สฺยา.), คเมนฺตีหํ (ก.)], อทฺทสํ นรสารถิํฯ

[500]

‘‘ตโต อโวจ มํ สตฺถา, ‘ปุตฺเต มา โสจิ อสฺสส;

อตฺตานํ เต คเวสสฺสุ, กิํ นิรตฺถํ วิหญฺญสิฯ

[501]

‘‘‘น สนฺติ ปุตฺตา ตาณาย, น ญาตี นปิ พนฺธวา;

อนฺตเกนาธิปนฺนสฺส, นตฺถิ ญาตีสุ ตาณตา’ฯ

[502]

‘‘ตํ สุตฺวา มุนิโน วากฺยํ, ปฐมํ ผลมชฺฌคํ;

ปพฺพชิตฺวาน นจิรํ, อรหตฺตมปาปุณิํฯ

[503]

‘‘อิทฺธีสุ จ วสี โหมิ, ทิพฺพาย โสตธาตุยา;

ปรจิตฺตานิ ชานามิ, สตฺถุสาสนการิกาฯ

[504]

‘‘ปุพฺเพนิวาสํ ชานามิ, ทิพฺพจกฺขุ วิโสธิตํ;

เขเปตฺวา อาสเว สพฺเพ, วิสุทฺธาสิํ สุนิมฺมลาฯ

[505]

‘‘ตโตหํ วินยํ สพฺพํ, สนฺติเก สพฺพทสฺสิโน;

อุคฺคหิํ สพฺพวิตฺถารํ, พฺยาหริญฺจ ยถาตถํฯ

[506]

‘‘ชิโน ตสฺมิํ คุเณ ตุฏฺโฐ, เอตทคฺเค ฐเปสิ มํ;

อคฺคา วินยธารีนํ, ปฏาจาราว เอกิกาฯ

[507]

‘‘ปริจิณฺโณ มยา สตฺถา, กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ;

โอหิโต ครุโก ภาโร, ภวเนตฺติ สมูหตาฯ

[508]

‘‘ยสฺสตฺถาย ปพฺพชิตา, อคารสฺมานคาริยํ;

โส เม อตฺโถ อนุปฺปตฺโต, สพฺพสํโยชนกฺขโยฯ

[509]

‘‘กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ…เป.… วิหรามิ อนาสวาฯ

[510]

‘‘สฺวาคตํ วต เม อาสิ…เป.… กตํ พุทฺธสฺส สาสนํฯ

[511]

‘‘ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส…เป.… กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ’’ฯ

อิตฺถํ สุทํ ปฏาจารา ภิกฺขุนี อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติฯ

ปฏาจาราเถริยาปทานํ ทสมํฯ

เอกูโปสถิกวคฺโค ทุติโยฯ

ตสฺสุทฺทานํ –

เอกูโปสถิกา เจว, สฬลา จาถ โมทกา;

เอกาสนา ปญฺจทีปา, นฬมาลี จ โคตมีฯ

เขมา อุปฺปลวณฺณา จ, ปฏาจารา จ ภิกฺขุนี;

คาถา สตานิ ปญฺเจว, นว จาปิ ตทุตฺตริฯ

3. กุณฺฑลเกสีวคฺโค