‘‘สุมหาปริสมชฺเฌ , ตทา มํ จรณนฺตโค;

อคฺคํ สทฺธาธิมุตฺตานํ, ปญฺญเปสิ มหามติฯ

[62]

‘‘สตสหสฺสิโต กปฺเป, ยํ กมฺมมกริํ ตทา;

ทุคฺคติํ นาภิชานามิ, พุทฺธปูชายิทํ ผลํฯ

[63]

‘‘กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ…เป.… วิหรามิ อนาสโวฯ

[64]

‘‘สฺวาคตํ วต เม อาสิ…เป.… กตํ พุทฺธสฺส สาสนํฯ

[65]

‘‘ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส…เป.… กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ’’ฯ

อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา วกฺกลิตฺเถโร อิมา คาถาโย

อภาสิตฺถาติฯ

วกฺกลิตฺเถรสฺสาปทานํ ทุติยํฯ

3. มหากปฺปินตฺเถรอปทานํ

[66]

‘‘ปทุมุตฺตโร นาม ชิโน, สพฺพธมฺมาน ปารคู;

อุทิโต อชฏากาเส [ชคทากาเส (สี.), ชลทากาเส (ปี.)], รวีว สรทมฺพเรฯ

[67]

‘‘วจนาภาย โพเธติ, เวเนยฺยปทุมานิ โส;

กิเลสปงฺกํ โสเสติ, มติรํสีหิ นายโกฯ

[68]

‘‘ติตฺถิยานํ ยเส [ยโส (สี. ปี.)] หนฺติ, ขชฺโชตาภา ยถา รวิ;

สจฺจตฺถาภํ ปกาเสติ, รตนํว ทิวากโรฯ

[69]

‘‘คุณานํ อายติภูโต, รตนานํว สาคโร;

ปชฺชุนฺโนริว ภูตานิ, ธมฺมเมเฆน วสฺสติฯ

[70]

‘‘อกฺขทสฺโส ตทา อาสิํ, นคเร หํสสวฺหเย;

อุเปจฺจ ธมฺมมสฺโสสิํ, ชลชุตฺตมนามิโนฯ

[71]

‘‘โอวาทกสฺส ภิกฺขูนํ, สาวกสฺส กตาวิโน;

คุณํ ปกาสยนฺตสฺส, ตปฺปยนฺตสฺส [โตสยนฺตสฺส (สี.), หาสยนฺตสฺส (สฺยา.), วาสยนฺตสฺส (ปี.)] เม มนํฯ

[72]

‘‘สุตฺวา ปตีโต สุมโน, นิมนฺเตตฺวา ตถาคตํ;

สสิสฺสํ โภชยิตฺวาน, ตํ ฐานมภิปตฺถยิํฯ

[73]

‘‘ตทา หํสสมภาโค, หํสทุนฺทุภินิสฺสโน [หํสทุนฺทุภิสุสฺสโร (สี.)];

ปสฺสเถตํ มหามตฺตํ, วินิจฺฉยวิสารทํฯ

[74]

‘‘ปติตํ ปาทมูเล เม, สมุคฺคตตนูรุหํ;

ชีมูตวณฺณํ ปีณํสํ, ปสนฺนนยนานนํฯ

[75]

‘‘ปริวาเรน มหตา, ราชยุตฺตํ มหายสํ;

เอโส กตาวิโน ฐานํ, ปตฺเถติ มุทิตาสโยฯ

[76]

‘‘‘อิมินา ปณิปาเตน, จาเคน ปณิธีหิ จ [ปิณฺฑปาเตน, เจตนา ปณิธีหิ จ (สี.)];

กปฺปสตสหสฺสานิ, นุปปชฺชติ ทุคฺคติํฯ

[77]

‘‘‘เทเวสุ เทวโสภคฺคํ, มนุสฺเสสุ มหนฺตตํ;

อนุโภตฺวาน เสเสน [อภุตฺวาว เสเสน (สี.), อนุโภตฺวาว เสเสน (สฺยา.)], นิพฺพานํ ปาปุณิสฺสติฯ

[78]

‘‘‘สตสหสฺสิโต กปฺเป, โอกฺกากกุลสมฺภโว;

โคตโม นาม โคตฺเตน, สตฺถา โลเก ภวิสฺสติฯ

[79]

‘‘‘ตสฺส ธมฺเมสุ ทายาโท, โอรโส ธมฺมนิมฺมิโต;

กปฺปิโน นาม นาเมน, เหสฺสติ สตฺถุ สาวโก’ฯ

[80]

‘‘ตโตหํ สุกตํ การํ, กตฺวาน ชินสาสเน;

ชหิตฺวา มานุสํ เทหํ, ตุสิตํ อคมาสหํฯ

[81]

‘‘เทวมานุสรชฺชานิ, สตโส อนุสาสิย;

พาราณสิยมาสนฺเน, ชาโต เกนิยชาติยํฯ

[82]

‘‘สหสฺสปริวาเรน [สตสหสฺสปริวาโร (สฺยา.)], สปชาปติโก อหํ;

ปญฺจ ปจฺเจกพุทฺธานํ, สตานิ สมุปฏฺฐหิํฯ

[83]

‘‘เตมาสํ โภชยิตฺวาน, ปจฺฉาทมฺห ติจีวรํ;

ตโต จุตา มยํ สพฺเพ, อหุมฺห ติทสูปคาฯ

[84]

‘‘ปุโน สพฺเพ มนุสฺสตฺตํ, อคมิมฺห ตโต จุตา;

กุกฺกุฏมฺหิ ปุเร ชาตา, หิมวนฺตสฺส ปสฺสโตฯ

[85]

‘‘กปฺปิโน นามหํ อาสิํ, ราชปุตฺโต มหายโส;

เสสามจฺจกุเล ชาตา, มเมว ปริวารยุํฯ

[86]

‘‘มหารชฺชสุขํ ปตฺโต, สพฺพกามสมิทฺธิมา;

วาณิเชหิ สมกฺขาตํ, พุทฺธุปฺปาทมหํ สุณิํฯ

[87]

‘‘‘พุทฺโธ โลเก สมุปฺปนฺโน, อสโม เอกปุคฺคโล;

โส ปกาเสติ สทฺธมฺมํ, อมตํ สุขมุตฺตมํฯ

[88]

‘‘‘สุยุตฺตา ตสฺส สิสฺสา จ, สุมุตฺตา จ อนาสวา’;

‘‘สุตฺวา เนสํ สุวจนํ, สกฺกริตฺวาน วาณิเชฯ

[89]

‘‘ปหาย รชฺชํ สามจฺโจ, นิกฺขมิํ พุทฺธมามโก;

นทิํ ทิสฺวา มหาจนฺทํ, ปูริตํ สมติตฺติกํฯ

[90]

‘‘อปฺปติฏฺฐํ อนาลมฺพํ, ทุตฺตรํ สีฆวาหินิํ;

คุณํ สริตฺวา พุทฺธสฺส, โสตฺถินา สมติกฺกมิํฯ

[91]

‘‘‘ภวโสตํ สเจ พุทฺโธ, ติณฺโณ โลกนฺตคู วิทู [วิภู (ก.)];

เอเตน สจฺจวชฺเชน, คมนํ เม สมิชฺฌตุฯ

[92]

‘‘‘ยทิ สนฺติคโม มคฺโค, โมกฺโข จจฺจนฺติกํ [โมกฺขทํ สนฺติกํ (สฺยา.)] สุขํ;

เอเตน สจฺจวชฺเชน, คมนํ เม สมิชฺฌตุฯ

[93]

‘‘‘สงฺโฆ เจ ติณฺณกนฺตาโร, ปุญฺญกฺเขตฺโต อนุตฺตโร;

เอเตน สจฺจวชฺเชน, คมนํ เม สมิชฺฌตุ’ฯ

[94]

‘‘สห กเต สจฺจวเร, มคฺคา อปคตํ ชลํ;

ตโต สุเขน อุตฺติณฺโณ, นทีตีเร มโนรเมฯ

[95]

‘‘นิสินฺนํ อทฺทสํ พุทฺธํ, อุเทนฺตํว ปภงฺกรํ;

ชลนฺตํ เหมเสลํว, ทีปรุกฺขํว โชติตํฯ

[96]

‘‘สสิํว ตาราสหิตํ, สาวเกหิ ปุรกฺขตํ;

วาสวํ วิย วสฺสนฺตํ, เทสนาชลทนฺตรํ [เทเวน ชลนนฺทนํ (สฺยา. ปี.)]ฯ

[97]

‘‘วนฺทิตฺวาน สหามจฺโจ, เอกมนฺตมุปาวิสิํ;

ตโต โน อาสยํ [ตโต อชฺฌาสยํ (สฺยา.)] ญตฺวา, พุทฺโธ ธมฺมมเทสยิฯ

[98]

‘‘สุตฺวาน ธมฺมํ วิมลํ, อโวจุมฺห มยํ ชินํ;

‘ปพฺพาเชหิ มหาวีร, นิพฺพินฺทามฺห [นิพฺพินฺนามฺห (สี. ปี.), โอติณฺณมฺห (สฺยา.)] มยํ ภเว’ฯ

[99]

‘‘‘สฺวกฺขาโต ภิกฺขเว ธมฺโม, ทุกฺขนฺตกรณาย โว;

จรถ พฺรหฺมจริยํ’, อิจฺจาห มุนิสตฺตโมฯ

[100]

‘‘สห วาจาย สพฺเพปิ, ภิกฺขุเวสธรา มยํ;

อหุมฺห อุปสมฺปนฺนา, โสตาปนฺนา จ สาสเนฯ

[101]

‘‘ตโต เชตวนํ คนฺตฺวา, อนุสาสิ วินายโก;

อนุสิฏฺโฐ ชิเนนาหํ, อรหตฺตมปาปุณิํฯ

[102]

‘‘ตโต ภิกฺขุสหสฺสานิ [ภิกฺขุสหสฺสํ ตํ (สี. ปี.)], อนุสาสิมหํ ตทา;

มมานุสาสนกรา, เตปิ อาสุํ อนาสวาฯ

[103]

‘‘ชิโน ตสฺมิํ คุเณ ตุฏฺโฐ, เอตทคฺเค ฐเปสิ มํ;

ภิกฺขุโอวาทกานคฺโค, กปฺปิโนติ มหาชเนฯ

[104]

‘‘สตสหสฺเส กตํ กมฺมํ, ผลํ ทสฺเสสิ เม อิธ;

ปมุตฺโต สรเวโคว, กิเลเส ฌาปยิํ [ฌาปยี (สี.)] มมฯ

[105]

‘‘กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ…เป.… วิหรามิ อนาสโวฯ

[106]

‘‘สฺวาคตํ วต เม อาสิ…เป.… กตํ พุทฺธสฺส สาสนํฯ

[107]

‘‘ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส…เป.… กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ’’ฯ

อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา มหากปฺปิโน เถโร อิมา คาถาโย

อภาสิตฺถาติฯ

มหากปฺปินตฺเถรสฺสาปทานํ ตติยํฯ

4. ทพฺพมลฺลปุตฺตตฺเถรอปทานํ

[108]

‘‘ปทุมุตฺตโร นาม ชิโน, สพฺพโลกวิทู มุนิ;

อิโต สตสหสฺสมฺหิ, กปฺเป อุปฺปชฺชิ จกฺขุมาฯ

[109]

‘‘โอวาทโก วิญฺญาปโก, ตารโก สพฺพปาณินํ;

เทสนากุสโล พุทฺโธ, ตาเรสิ ชนตํ พหุํฯ

[110]