ฯ นโม ตสฺส ภควโต อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺสฯ

ขุทฺทกนิกาเย

เถราปทานปาฬิ

(ทุติโย ภาโค)

43. สกิํสมฺมชฺชกวคฺโค

1. สกิํสมฺมชฺชกตฺเถรอปทานํ

[1]

‘‘วิปสฺสิโน ภควโต, ปาฏลิํ โพธิมุตฺตมํ;

ทิสฺวาว ตํ ปาทปคฺคํ, ตตฺถ จิตฺตํ ปสาทยิํฯ

[2]

‘‘สมฺมชฺชนิํ คเหตฺวาน, โพธิํ สมฺมชฺชิ ตาวเท;

สมฺมชฺชิตฺวาน ตํ โพธิํ, อวนฺทิํ ปาฏลิํ อหํฯ

[3]

‘‘ตตฺถ จิตฺตํ ปสาเทตฺวา, สิเร กตฺวาน อญฺชลิํ;

นมสฺสมาโน ตํ โพธิํ, คญฺฉิํ ปฏิกุฏิํ อหํฯ

[4]

‘‘ตาทิมคฺเคน คจฺฉามิ, สรนฺโต โพธิมุตฺตมํ;

อชคโร มํ ปีเฬสิ, โฆรรูโป มหพฺพโลฯ

[5]

‘‘อาสนฺเน เม กตํ กมฺมํ, ผเลน โตสยี มมํ;

กเฬวรํ เม คิลติ, เทวโลเก รมามหํฯ

[6]

‘‘อนาวิลํ มม จิตฺตํ, วิสุทฺธํ ปณฺฑรํ สทา;

โสกสลฺลํ น ชานามิ, จิตฺตสนฺตาปนํ มมฯ

[7]

‘‘กุฏฺฐํ คณฺโฑ กิลาโส จ, อปมาโร วิตจฺฉิกา;

ททฺทุ กณฺฑุ จ เม นตฺถิ, ผลํ สมฺมชฺชนายิทํ [สมฺมชฺชเน อิทํ (สี.)]ฯ

[8]

‘‘โสโก จ ปริเทโว จ, หทเย เม น วิชฺชติ;

อภนฺตํ อุชุกํ จิตฺตํ, ผลํ สมฺมชฺชนายิทํฯ

[9]

‘‘สมาธีสุ น มชฺชามิ [สมาธีสุ น สชฺชามิ (สี.), สมาธิํ ปุน ปชฺชามิ (สฺยา)], วิสทํ โหติ มานสํ;

ยํ ยํ สมาธิมิจฺฉามิ, โส โส สมฺปชฺชเต มมํฯ

[10]

‘‘รชนีเย น รชฺชามิ, อโถ ทุสฺสนิเยสุ [โทสนิเยสุ (สี. สฺยา. ก.)] จ;

โมหนีเย น มุยฺหามิ, ผลํ สมฺมชฺชนายิทํฯ

[11]

‘‘เอกนวุติโต [เอกนวุเต อิโต (สี. สฺยา.)] กปฺเป, ยํ กมฺมมกริํ ตทา;

ทุคฺคติํ นาภิชานามิ, ผลํ สมฺมชฺชนายิทํฯ

[12]

‘‘กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ, ภวา สพฺเพ สมูหตา;

นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา, วิหรามิ อนาสโวฯ

[13]

‘‘สฺวาคตํ วต เม อาสิ, มม พุทฺธสฺส สนฺติเก;

ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา, กตํ พุทฺธสฺส สาสนํฯ

[14]

‘‘ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส, วิโมกฺขาปิ จ อฏฺฐิเม;

ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา, กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ’’ฯ

อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา สกิํสมฺมชฺชโก เถโร อิมา คาถาโย

อภาสิตฺถาติฯ

สกิํสมฺมชฺชกตฺเถรสฺสาปทานํ ปฐมํฯ

2. เอกทุสฺสทายกตฺเถรอปทานํ

[15]

‘‘นคเร หํสวติยา, อโหสิํ ติณหารโก;

ติณหาเรน ชีวามิ, เตน โปเสมิ ทารเกฯ

[16]

‘‘ปทุมุตฺตโร นาม ชิโน, สพฺพธมฺมาน ปารคู;

ตมนฺธการํ นาเสตฺวา, อุปฺปชฺชิ โลกนายโกฯ

[17]

‘‘สเก ฆเร นิสีทิตฺวา, เอวํ จินฺเตสิ ตาวเท;

‘พุทฺโธ โลเก สมุปฺปนฺโน, เทยฺยธมฺโม น วิชฺชติฯ

[18]