5. ปฐมชนสูตร

[166] เทวดาทูลถามว่า
อะไรหนอยังคนให้เกิด อะไรหนอ
ของเขาย่อมวิ่งพล่าน อะไรหนอเวียนว่าย
ไปยังสงสาร อะไรหนอเป็นภัยใหญ่
ของเขา.
[167] พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสตอบว่า
ตัณหายังคนให้เกิด จิตของเขาย่อม
วิ่งพล่าน สัตว์เวียนว่ายไปยังสงสาร ทุกข์
เป็นภัยใหญ่ของเขา.

อรรถกถาปฐมชนสูตร

พึงทราบวินิจฉัยในปฐมชนสูตรที่ 5 เป็นต้น :-
บทว่า วิธาวติ ได้แก่ ย่อมวิ่งไปทางนี้และทางนี้ ด้วยอำนาจแห่ง
การไปในที่ต่าง ๆ มีสมุทรเป็นต้น. บทว่า ทุกฺขา ได้แก่ จากวัฏทุกข์.
บทว่า ปรายนํ ได้แก่ ความเกิดขึ้นแห่งวิบาก เป็นที่พึ่ง.
จบอรรถกถาปฐมชนสูตรที่ 5 เป็นต้น

6. ทุติยชนสูตร

[168] เทวดาทูลถามว่า
อะไรหนอยังคนให้เกิด อะไรหนอ
ของเขาย่อมวิ่งพล่าน อะไรหนอเวียนว่าย
ไปยังสงสาร สัตว์ย่อมไม่หลุดพ้นจาก
อะไร.
[169] พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสตอบว่า
ตัณหายังคนให้เกิด จิตของเขาย่อม
วิ่งพล่าน สัตว์เวียนว่ายไปยังสงสาร สัตว์
ย่อมไม่หลุดพ้นจากทุกข์.

7. ตติยชนสูตร

[170] เทวดาทูลถามว่า
อะไรหนอยังคนให้เกิด อะไรหนอ
ของเขาย่อมวิ่งพล่าน อะไรหนอเวียนว่าย
ไปยังสงสาร อะไรหนอเป็นที่พำนักของ
สัตว์นั้น.
[171] พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสตอบว่า
ตัณหายังคนให้เกิด จิตของเขาย่อม
วิ่งพล่าน สัตว์เวียนว่ายไปยังสงสาร กรรม
เป็นที่พำนักของสัตว์นั้น.