ภิกษุนั้นกล่าวชื่นชมยินดีภาษิตของพระผู้มีพระภาคเจ้าว่า ชอบแล้ว
พระเจ้าข้า แล้วทูลถามปัญหากะผู้มีพระภาคเจ้ายิ่งขึ้นไปว่า ข้าแต่พระองค์ผู้
เจริญ ก็อุปาทานขันธ์ 5 เหล่านี้ มีอะไรเป็นมูล.
พ. ดูก่อนภิกษุ อุปาทานขันธ์ 5 เหล่านี้ มีฉันทะเป็นมูล.
ภิ. ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ อุปาทานกับอุปาทานขันธ์ 5 นั้นอย่าง
เดียวกันหรือ หรือว่าอุปาทานเป็นอย่างอื่นจากอุปาทานขันธ์ 5.
พ ดูก่อนภิกษุ อุปาทานกับอุปาทานขันธ์ 5 นั้น จะอย่างเดียวกัน
ก็มิใช่ อุปาทานจะเป็นอย่างอื่นจากอุปาทานขันธ์ 5 ก็มิใช่ ดูก่อนภิกษุ ความ
กำหนัดพอใจ ในอุปาทานขันธ์ 5 นั่นแล เป็นตัวอุปาทานในอุปาทานขันธ์
5 นั้น.
[122] ภิ. ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ ก็ความต่างแห่งความกำหนัด
พอใจในอุปาทานขันธ์ทั้ง 5 มี หรือ
พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงรับว่า มี แล้ว ตรัสว่า ดูก่อนภิกษุ บุคคล
บางคนในโลกนี้ มีความปรารถนาอย่างนี้ว่า ขอเราพึงมีรูปอย่างนี้ เวทนา
อย่างนี้ สัญญาอย่างนี้ สังขารอย่างนี้ วิญญาณอย่างนี้ ในอนาคตกาลเถิด
ดูก่อนภิกษุ อย่างนี้แลเป็นความต่างแห่งความกำหนัดพอใจในอุปาทานขันธ์
ทั้ง 5.

ว่าด้วยเหตุเรียกชื่อว่าขันธ์

[123] ภิ. ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ ขันธ์ทั้งหลายมีชื่อเรียกว่าขันธ์
ได้ด้วยเหตุเท่าไร.
พ. ดูก่อนภิกษุ รูปอย่างใดอย่างหนึ่ง ทั้งที่เป็นอดีต ทั้งที่เป็น
อนาคต ทั้งที่เป็นปัจจุบัน เป็นไปในภายในหรือมีในภายนอกก็ตาม หยาบหรือ
ล เอียดก็ตาม เลวหรือประณีตก็ตาม อยู่ในที่ไกล หรือในที่ใกล้ก็ตาม นี่เป็น