เมนู

กถาว่าด้วยมิตรเทียม



[186] ดูก่อนคฤหบดีบุตร คน 4 จำพวกเหล่านี้ คือ คน
ปอกลอก 1 คนดีแต่พูด 1 คนหัวประจบ 1 คนชักชวนในทางฉิบหาย 1
ท่านพึงทราบว่าไม่ใช่มิตร เป็นแต่คนเทียมมิตร.
[187] ดูก่อนคฤหบดีบุตร คนปอกลอกท่านพึงทราบว่าไม่ใช่มิตร
เป็นแต่คนเทียมมิตรโดยสถาน 4 คือ เป็นคนติดเอาแต่ได้ฝ่ายเดียว 1
เสียให้น้อยคิดเอาให้ได้มาก 1 ไม่รับทำกิจของเพื่อนในคราวมีภัย 1 คบ
เพื่อนเพราะเห็นแก่ประโยชน์ของตัว 1. คฤหบดีบุตร คนปอกลอกท่าน
พึงทราบว่าไม่ใช่มิตร เป็นแต่คนเทียมมิตร โดยสถาน 4 เหล่านี้แล.
[188] ดูก่อนคฤหบดีบุตร คนดีแต่พูด ท่านพึงทราบว่าไม่ใช่มิตร
แต่เป็นคนเทียมมิตร โดยสถาน 4 คือ เก็บเอาของล่วงแล้วมาปราศรัย 1
อ้างเอาของที่ยังไม่มาถึงมาปราศรัย 1 สงเคราะห์ด้วยสิ่งหาประโยชน์มิได้ 1
เมื่อกิจเกิดขึ้นแสดงความขัดข้อง ( ออกปากพึ่งมิได้ ) 1. ดูก่อนคฤหบดีบุตร
คนดีแต่พูดท่านพึงทราบว่า ไม่ใช่มิตร เป็นแต่คนเทียมมิตร โดยสถาน
4 เหล่านี้แล.
[189] ดูก่อนคฤหบดีบุตร คนหัวประจบ ท่านพึงทราบว่าไม่ใช่
มิตร เป็นแต่คนเทียมมิตร โดยสถาน 4 คือ ตามใจเพื่อน ให้ทำความชั่ว
(จะทำชั่วก็คล้อยตาม) 1 ตามใจเพื่อนให้ทำความดี (จะทำดีก็คล้อยตาม)
ต่อหน้าก็สรรเสริญ 1 ลับหลังนินทา 1. ดูก่อนคฤหบดีบุตร คนหัวประจบ
ท่านพึงทราบว่าไม่ใช่มิตร เป็นแต่คนเทียมมิตร โดยสถาน 4 เหล่านี้แล.

[190] ดูก่อนคฤหบดีบุตร คนชักชวนในทางฉิบหาย ท่าน
พึงทราบว่าไม่ใช่มิตร เป็นแต่คนเทียมมิตร โดยสถาน 4 คือ ชักชวนให้
ดื่มน้ำเมาคือสุราและเมรัยอันเป็นที่ตั้งแห่งความประมาท 1 ชักชวนให้เที่ยว
ตามตรอกต่างๆ ในเวลากลางคืน 1 ชักชวนให้ดูการมหรสพ 1 ชักชวน
ให้เล่นการพนัน อันเป็นที่ตั้งแห่งความประมาท 1 ดูก่อนคฤหบดีบุตร
คนชักชวนในทางฉิบหาย ท่านพึงทราบว่า ไม่ใช่มิตร เป็นแต่คนเทียมมิตร
โดยสถาน 4 เหล่านี้แล.
พระผู้มีพระภาคเจ้าผู้สุคตศาสดา ครั้นตรัสไวยากรณภาษิตนี้แล้ว
จึงได้ตรัสคาถาประพันธ์ต่อไปอีกว่า
[191] บัณฑิตผู้รู้แจ้งมิตร 4 จำพวกเหล่านี้ คือ
มิตรปอกลอก 1 มิตรดีแต่พูด 1 มิตรหัว
ประจบ 1 มิตรชักชวนในทางฉิบหาย ว่าไม่
ใช่มิตรแท้ พึงเว้นเสียให้ห่างไกล เหมือนคน
เดินทาง เว้นทางที่มีภัยเฉพาะหน้า ฉะนั้น

[192] ดูก่อนคฤหบดีบุตร มิตร 4 จำพวกเหล่านี้ คือ มิตรมี
อุปการะ 1 มิตรร่วมสุขร่วมทุกข์ มิตรแนะประโยชน์ มิตรมีความ
รักใคร่ 1 ท่านพึงทราบว่าเป็นมิตรมีใจดี ( เป็นมิตรแท้ ).

กถาว่าด้วยมิตรแท้



[193] ดูก่อนคฤหบดีบุตร มิตรมีอุปการะ ท่านพึงทราบว่า
เป็นมิตรแท้ โดยสถาน 4 คือ รักษาเพื่อนผู้ประมาทแล้ว 1 รักษาทรัพย์
สมบัติของเพื่อนผู้ประมาทแล้ว 1 เมื่อมีภัยเป็นที่พึ่งพำนักได้ 1 เมื่อกิจที่