‘‘ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส…เป.… กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ’’ฯ
อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา นนฺทโก เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติฯ
นนฺทกตฺเถรสฺสาปทานํ ฉฏฺฐํฯ
7. เหมกตฺเถรอปทานํ
[183]
‘‘ปพฺภารกูฏํ นิสฺสาย, อโนโม นาม ตาปโส;
อสฺสมํ สุกตํ กตฺวา, ปณฺณสาเล วสี ตทาฯ
[184]
‘‘สิทฺธํ ตสฺส ตโป กมฺมํ, สิทฺธิปตฺโต สเก พเล;
สกสามญฺญวิกฺกนฺโต, อาตาปี นิปโก มุนิฯ
[185]
‘‘วิสารโท สสมเย, ปรวาเท จ โกวิโท;
ปฏฺโฐ ภูมนฺตลิกฺขมฺหิ, อุปฺปาตมฺหิ จ โกวิโทฯ
[186]
‘‘วีตโสโก นิรารมฺโภ, อปฺปาหาโร อโลลุโป;
ลาภาลาเภน สนฺตุฏฺโฐ, ฌายี ฌานรโต มุนิฯ
[187]
‘‘ปิยทสฺสี นาม สมฺพุทฺโธ, อคฺโค การุณิโก มุนิ;
สตฺเต ตาเรตุกาโม โส, กรุณาย ผรี ตทาฯ
[188]
‘‘โพธเนยฺยํ ชนํ ทิสฺวา, ปิยทสฺสี มหามุนิ;
จกฺกวาฬสหสฺสมฺปิ, คนฺตฺวา โอวทเต มุนิฯ
[189]
‘‘มมุทฺธริตุกาโม โส, มมสฺสมมุปาคมิ;
น ทิฏฺโฐ เม ชิโน ปุพฺเพ, น สุโตปิ จ กสฺสจิฯ
[190]
‘‘อุปฺปาตา สุปินา มยฺหํ, ลกฺขณา สุปฺปกาสิตา;
ปฏฺโฐ ภูมนฺตลิกฺขมฺหิ, นกฺขตฺตปทโกวิโทฯ
[191]
‘‘โสหํ พุทฺธสฺส สุตฺวาน, ตตฺถ จิตฺตํ ปสาทยิํ;
ติฏฺฐนฺโต [ภุญฺชนฺโต (สี. ปี. ก.)] วา นิสินฺโน วา, สรามิ นิจฺจกาลิกํฯ
[192]
‘‘มยิ เอวํ สรนฺตมฺหิ, ภควาปิ อนุสฺสริ;
พุทฺธํ อนุสฺสรนฺตสฺส, ปีติ เม โหติ ตาวเทฯ
[193]
‘‘กาลญฺจ ปุนราคมฺม, อุเปสิ มํ มหามุนิ;
สมฺปตฺเตปิ น ชานามิ, อยํ พุทฺโธ มหามุนิฯ
[194]
‘‘อนุกมฺปโก การุณิโก, ปิยทสฺสี มหามุนิ;
สญฺชานาเปสิ อตฺตานํ, ‘อหํ พุทฺโธ สเทวเก’ฯ
[195]
‘‘สญฺชานิตฺวาน สมฺพุทฺธํ, ปิยทสฺสิํ มหามุนิํ;
สกํ จิตฺตํ ปสาเทตฺวา, อิทํ วจนมพฺรวิํฯ
[196]
‘‘‘อญฺเญ [สพฺเพ (สฺยา.)] ปีเฐ จ ปลฺลงฺเก, อาสนฺทีสุ นิสีทเร;
ตุวมฺปิ สพฺพทสฺสาวี, นิสีท รตนาสเน’ฯ
[197]
‘‘สพฺพรตนมยํ ปีฐํ, นิมฺมินิตฺวาน ตาวเท;
ปิยทสฺสิสฺส มุนิโน, อทาสิํ อิทฺธินิมฺมิตํฯ
[198]
‘‘รตเน จ นิสินฺนสฺส, ปีฐเก อิทฺธินิมฺมิเต;
กุมฺภมตฺตํ ชมฺพุผลํ, อทาสิํ ตาวเท อหํฯ
[199]
‘‘มม หาสํ ชเนตฺวาน, ปริภุญฺชิ มหามุนิ;
ตทา จิตฺตํ ปสาเทตฺวา, สตฺถารํ อภิวาทยิํฯ
[200]
‘‘ปิยทสฺสี ตุ ภควา, โลกเชฏฺโฐ นราสโภ;
รตนาสนมาสีโน, อิมา คาถา อภาสถฯ
[201]
‘‘‘โย เม รตนมยํ ปีฐํ, อมตญฺจ ผลํ อทา;
ตมหํ กิตฺตยิสฺสามิ, สุณาถ มม ภาสโตฯ
[202]
‘‘‘สตฺตสตฺตติ กปฺปานิ, เทวโลเก รมิสฺสติ;
ปญฺจสตฺตติกฺขตฺตุญฺจ, จกฺกวตฺตี ภวิสฺสติฯ
[203]
‘‘‘ทฺวตฺติํสกฺขตฺตุํ เทวินฺโท, เทวรชฺชํ กริสฺสติ;
ปเทสรชฺชํ วิปุลํ, คณนาโต อสงฺขิยํฯ
[204]
‘‘‘โสณฺณมยํ รูปิมยํ, ปลฺลงฺกํ สุกตํ พหุํ;
โลหิตงฺคมยญฺเจว, ลจฺฉติ รตนามยํฯ
[205]
‘‘‘จงฺกมนฺตมฺปิ มนุชํ, ปุญฺญกมฺมสมงฺคินํ;
ปลฺลงฺกานิ อเนกานิ, ปริวาเรสฺสเร ตทาฯ
[206]
‘‘‘กูฏาคารา จ ปาสาทา, สยนญฺจ มหารหํ;
อิมสฺส จิตฺตมญฺญาย, นิพฺพตฺติสฺสนฺติ ตาวเทฯ
[207]
‘‘‘สฏฺฐิ นาคสหสฺสานิ, สพฺพาลงฺการภูสิตา;
สุวณฺณกจฺฉา มาตงฺคา, เหมกปฺปนวาสสา [เหมกปฺปนิวาสนา (สี. สฺยา.), เหมกปฺปนิวาสสา (ก.)]ฯ
[208]
‘‘‘อารูฬฺหา คามณีเยหิ, โตมรงฺกุสปาณิภิ;
อิมํ ปริจริสฺสนฺติ, รตฺนปีฐสฺสิทํ ผลํฯ
[209]
‘‘‘สฏฺฐิ อสฺสสหสฺสานิ, สพฺพาลงฺการภูสิตา;
อาชานียาว ชาติยา, สินฺธวา สีฆวาหิโนฯ
[210]
‘‘‘อารูฬฺหา คามณีเยหิ, อิลฺลิยาจาปธาริภิ;
เตปิมํ ปริจริสฺสนฺติ, รตฺนปีฐสฺสิทํ ผลํฯ
[211]
‘‘‘สฏฺฐิ รถสหสฺสานิ, สพฺพาลงฺการภูสิตา;
ทีปา อโถปิ เวยคฺฆา, สนฺนทฺธา อุสฺสิตทฺธชาฯ
[212]
‘‘‘อารูฬฺหา คามณีเยหิ, จาปหตฺเถหิ วมฺมิภิ;
ปริวาเรสฺสนฺติมํ นิจฺจํ, รตฺนปีฐสฺสิทํ ผลํฯ
[213]
‘‘‘สฏฺฐิ เธนุสหสฺสานิ, โทหญฺญา ปุงฺควูสเภ;
วจฺฉเก ชนยิสฺสนฺติ, รตฺนปีฐสฺสิทํ ผลํฯ
[214]
‘‘‘โสฬสิตฺถิสหสฺสานิ, สพฺพาลงฺการภูสิตา;
วิจิตฺตวตฺถาภรณา, อามุกฺกมณิกุณฺฑลาฯ
[215]
‘‘‘อฬารปมฺหา หสุลา, สุสญฺญา ตนุมชฺฌิมา;
ปริวาเรสฺสนฺติมํ นิจฺจํ, รตฺนปีฐสฺสิทํ ผลํฯ
[216]
‘‘‘อฏฺฐารเส กปฺปสเต, โคตโม นาม จกฺขุมา;
ตมนฺธการํ วิธมิตฺวา, พุทฺโธ โลเก ภวิสฺสติฯ
[217]
‘‘‘ตสฺส ทสฺสนมาคมฺม, ปพฺพชิสฺสติกิญฺจโน;
โตสยิตฺวาน สตฺถารํ, สาสเนภิรมิสฺสติฯ
[218]
‘‘‘ตสฺส ธมฺมํ สุณิตฺวาน, กิเลเส ฆาตยิสฺสติ;
สพฺพาสเว ปริญฺญาย, นิพฺพายิสฺสตินาสโว’ฯ
[219]
‘‘วีริยํ เม ธุรโธรยฺหํ, โยคกฺเขมาธิวาหนํ;
อุตฺตมตฺถํ ปตฺถยนฺโต, สาสเน วิหรามหํฯ
[220]
‘‘อิทํ ปจฺฉิมกํ มยฺหํ, จริโม วตฺตเต ภโว;
สพฺพาสวา ปริกฺขีณา, นตฺถิ ทานิ ปุนพฺภโวฯ
[221]
‘‘กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ…เป.… วิหรามิ อนาสโวฯ
[222]
‘‘สฺวาคตํ วต เม อาสิ…เป.… กตํ พุทฺธสฺส สาสนํฯ
[223]
‘‘ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส…เป.… กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ’’ฯ
อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา เหมโก เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ;
เหมกตฺเถรสฺสาปทานํ สตฺตมํฯ
สตฺตรสมํ ภาณวารํฯ
8. โตเทยฺยตฺเถรอปทานํ
[224]
‘‘ราชา อชิตญฺชโย [ราชาสิ วิชโย (สี. อฏฺฐ.), ราชา วิชิตชโย (สฺยา.)] นาม, เกตุมตีปุรุตฺตเม;
สูโร วิกฺกมสมฺปนฺโน, ปุรมชฺฌาวสี ตทาฯ
[225]
‘‘ตสฺส รญฺโญ ปมตฺตสฺส, อฏวิโย สมุฏฺฐหุํ;
โอตารา [อุตฺตรา (สฺยา.), โอจรา (ปี.)] ตุณฺฑิกา เจว, รฏฺฐํ วิทฺธํสยุํ ตทาฯ
[226]
‘‘ปจฺจนฺเต กุปิเต ขิปฺปํ, สนฺนิปาเตสิรินฺทโม;
ภเฏ เจว พลตฺเถ จ, อริํ นิคฺคาหยิ ตทาฯ
[227]
‘‘หตฺถาโรหา อนีกฏฺฐา, สูรา จ จมฺมโยธิโน;
ธนุคฺคหา จ อุคฺคา จ, สพฺเพ สนฺนิปตุํ ตทาฯ
[228]
‘‘อาฬาริกา จ กปฺปกา, นฺหาปกา มาลการกา;
สูรา วิชิตสงฺคามา, สพฺเพ สนฺนิปตุํ ตทาฯ
[229]
‘‘ขคฺคหตฺถา จ ปุริสา, จาปหตฺถา จ วมฺมิโน;
ลุทฺทา วิชิตสงฺคามา, สพฺเพ สนฺนิปตุํ ตทาฯ
[230]