เมนู

1. ติสฺสเมตฺเตยฺยตฺเถรอปทานํ

[1]

‘‘ปพฺภารกูฏํ นิสฺสาย, โสภิโต นาม ตาปโส;

ปวตฺตผลํ ภุญฺชิตฺวา, วสติ ปพฺพตนฺตเรฯ

[2]

‘‘อคฺคิํ ทารุํ อาหริตฺวา, อุชฺชาเลสิํ อหํ ตทา;

อุตฺตมตฺถํ คเวสนฺโต, พฺรหฺมโลกูปปตฺติยาฯ

[3]

‘‘ปทุมุตฺตโร โลกวิทู, อาหุตีนํ ปฏิคฺคโห;

มมุทฺธริตุกาโม โส, อาคจฺฉิ มม สนฺติเกฯ

[4]

‘‘กิํ กโรสิ มหาปุญฺญ, เทหิ เม อคฺคิทารุกํ;

อหมคฺคิํ ปริจเร, ตโต เม สุทฺธิ โหหิติ [เหหิติ (สี.)]

[5]

‘‘สุภทฺทโก ตฺวํ มนุเช, เทวเต ตฺวํ ปชานสิ;

ตุวํ อคฺคิํ ปริจร, หนฺท เต อคฺคิทารุกํฯ

[6]

‘‘ตโต กฏฺฐํ คเหตฺวาน, อคฺคิํ อุชฺชาลยี ชิโน;

น ตตฺถ กฏฺฐํ ปชฺฌายิ, ปาฏิเหรํ มเหสิโนฯ

[7]

‘‘น เต อคฺคิ ปชฺชลติ, อาหุตี เต น วิชฺชติ;

นิรตฺถกํ วตํ ตุยฺหํ, อคฺคิํ ปริจรสฺสุ เมฯ

[8]

‘‘กีทิโส โส [เต (สฺยา. ก.)] มหาวีร, อคฺคิ ตว ปวุจฺจติ;

มยฺหมฺปิ กถยสฺเสตํ, อุโภ ปริจรามเสฯ

[9]

‘‘เหตุธมฺมนิโรธาย , กิเลสสมณาย จ;

อิสฺสามจฺฉริยํ หิตฺวา, ตโย เอเต มมาหุตีฯ

[10]

‘‘กีทิโส ตฺวํ มหาวีร, กถํ โคตฺโตสิ มาริส;

อาจารปฏิปตฺติ เต, พาฬฺหํ โข มม รุจฺจติฯ

[11]

‘‘ขตฺติยมฺหิ กุเล ชาโต, อภิญฺญาปารมิํ คโต;

สพฺพาสวปริกฺขีโณ, นตฺถิ ทานิ ปุนพฺภโวฯ

[12]

‘‘ยทิ พุทฺโธสิ สพฺพญฺญู, ปภงฺกร ตโมนุท;

นมสฺสิสฺสามิ ตํ เทว, ทุกฺขสฺสนฺตกโร ตุวํฯ

[13]

‘‘ปตฺถริตฺวาชินจมฺมํ, นิสีทนมทาสหํ;

นิสีท นาถ สพฺพญฺญุ, อุปฏฺฐิสฺสามหํ ตุวํฯ

[14]

‘‘นิสีทิ ภควา ตตฺถ, อชินมฺหิ สุวิตฺถเต;

นิมนฺตยิตฺวา สมฺพุทฺธํ, ปพฺพตํ อคมาสหํฯ

[15]

‘‘ขาริภารญฺจ ปูเรตฺวา, ตินฺทุกผลมาหริํ;

มธุนา โยชยิตฺวาน, ผลํ พุทฺธสฺสทาสหํฯ

[16]

‘‘มม นิชฺฌายมานสฺส, ปริภุญฺชิ ตทา ชิโน;

ตตฺถ จิตฺตํ ปสาเทสิํ, เปกฺขนฺโต โลกนายกํฯ

[17]

‘‘ปทุมุตฺตโร โลกวิทู, อาหุตีนํ ปฏิคฺคโห;

มมสฺสเม นิสีทิตฺวา, อิมา คาถา อภาสถฯ

[18]

‘‘‘โย มํ ผเลน ตปฺเปสิ, ปสนฺโน เสหิ ปาณิภิ;

ตมหํ กิตฺตยิสฺสามิ, สุณาถ มม ภาสโตฯ

[19]

‘‘‘ปญฺจวีสติกฺขตฺตุํ โส, เทวรชฺชํ กริสฺสติ;

สหสฺสกฺขตฺตุํ ราชา จ, จกฺกวตฺตี ภวิสฺสติฯ

[20]

‘‘‘ตสฺส สงฺกปฺปมญฺญาย, ปุพฺพกมฺมสมงฺคิโน;

อนฺนํ ปานญฺจ วตฺถญฺจ, สยนญฺจ มหารหํฯ

[21]

‘‘‘ปุญฺญกมฺเมน สํยุตฺตา, นิพฺพตฺติสฺสนฺติ ตาวเท;

สทา ปมุทิโต จายํ, ภวิสฺสติ อนามโยฯ

[22]

‘‘‘อุปปชฺชติ ยํ โยนิํ, เทวตฺตํ อถ มานุสํ;

สพฺพตฺถ สุขิโต หุตฺวา, มนุสฺสตฺตํ คมิสฺสติฯ

[23]

‘‘‘อชฺฌายโก มนฺตธโร, ติณฺณํ เวทาน ปารคู;

สมฺพุทฺธํ อุปคนฺตฺวาน, อรหา โส ภวิสฺสติ’ฯ

[24]

‘‘ยโต สรามิ อตฺตานํ, ยโต ปตฺโตสฺมิ วิญฺญุตํ;

โภเค เม อูนตา นตฺถิ, ผลทานสฺสิทํ ผลํฯ

[25]

‘‘วรธมฺมมนุปฺปตฺโต, ราคโทเส สมูหนิํ;

สพฺพาสวปริกฺขีโณ, นตฺถิ ทานิ ปุนพฺภโวฯ

[26]

‘‘กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ, ภวา สพฺเพ สมูหตา;

นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา, วิหรามิ อนาสโวฯ

[27]

‘‘สฺวาคตํ วต เม อาสิ, มม พุทฺธสฺส สนฺติเก;

ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา, กตํ พุทฺธสฺส สาสนํฯ

[28]

‘‘ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส, วิโมกฺขาปิ จ อฏฺฐิเม;

ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา, กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ’’ฯ

อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา ติสฺสเมตฺเตยฺโย เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติฯ

ติสฺสเมตฺเตยฺยตฺเถรสฺสาปทานํ ปฐมํฯ

2. ปุณฺณกตฺเถรอปทานํ

[29]

‘‘ปพฺภารกูฏํ นิสฺสาย, สยมฺภู อปราชิโต;

อาพาธิโก จ โส [อาพาธิโก ครุ (สี.)] พุทฺโธ, วสติ ปพฺพตนฺตเรฯ

[30]

‘‘มม อสฺสมสามนฺตา, ปนาโท อาสิ ตาวเท;

พุทฺเธ นิพฺพายมานมฺหิ, อาโลโก อุทปชฺชถ [อาสิ ตาวเท (สฺยา. ก.)]

[31]

‘‘ยาวตา วนสณฺฑสฺมิํ, อจฺฉโกกตรจฺฉกา;

วาฬา จ [พฺยคฺฆา (สี.)] เกสรี สพฺเพ, อภิคชฺชิํสุ ตาวเทฯ

[32]

‘‘อุปฺปาตํ ตมหํ ทิสฺวา, ปพฺภารํ อคมาสหํ;

ตตฺถทฺทสฺสาสิํ สมฺพุทฺธํ, นิพฺพุตํ อปราชิตํฯ

[33]

‘‘สุผุลฺลํ สาลราชํว, สตรํสิํว อุคฺคตํ;

วีตจฺจิกํว องฺคารํ, นิพฺพุตํ อปราชิตํฯ

[34]

‘‘ติณํ กฏฺฐญฺจ ปูเรตฺวา, จิตกํ ตตฺถกาสหํ;

จิตกํ สุกตํ กตฺวา, สรีรํ ฌาปยิํ อหํฯ

[35]

‘‘สรีรํ ฌาปยิตฺวาน, คนฺธโตยํ สโมกิริํ;

อนฺตลิกฺเข ฐิโต ยกฺโข, นามมคฺคหิ ตาวเทฯ

[36]