เมนู

1. พนฺธุชีวกตฺเถรอปทานํ

[1]

‘‘จนฺทํว วิมลํ สุทฺธํ, วิปฺปสนฺนมนาวิลํ;

นนฺทีภวปริกฺขีณํ, ติณฺณํ โลเก วิสตฺติกํฯ

[2]

‘‘นิพฺพาปยนฺตํ ชนตํ, ติณฺณํ [ทิสฺวา (?)] ตารยตํ วรํ [ตารยตํ มุนิํ (สฺยา.)];

มุนิํ วนมฺหิ ฌายนฺตํ [วนสฺมิํ ฌายมานํ ตํ (สี. สฺยา.)], เอกคฺคํ สุสมาหิตํฯ

[3]

‘‘พนฺธุชีวกปุปฺผานิ, ลเคตฺวา สุตฺตเกนหํ;

พุทฺธสฺส อภิโรปยิํ, สิขิโน โลกพนฺธุโนฯ

[4]

‘‘เอกตฺติํเส อิโต กปฺเป, ยํ กมฺมมกริํ ตทา;

ทุคฺคติํ นาภิชานามิ, พุทฺธปูชายิทํ ผลํฯ

[5]

‘‘อิโต สตฺตมเก กปฺเป, มนุชินฺโท มหายโส;

สมนฺตจกฺขุ นามาสิ, จกฺกวตฺตี มหพฺพโลฯ

[6]

‘‘ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส, วิโมกฺขาปิ จ อฏฺฐิเม;

ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา, กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ’’ฯ

อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา พนฺธุชีวโก เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติฯ

พนฺธุชีวกตฺเถรสฺสาปทานํ ปฐมํฯ

2. ตมฺพปุปฺผิยตฺเถรอปทานํ

[7]

‘‘ปรกมฺมายเน ยุตฺโต, อปราธํ อกาสหํ;

วนนฺตํ อภิธาวิสฺสํ, ภยเวรสมปฺปิโตฯ

[8]

‘‘ปุปฺผิตํ ปาทปํ ทิสฺวา, ปิณฺฑิพนฺธํ สุนิมฺมิตํ;

ตมฺพปุปฺผํ คเหตฺวาน, โพธิยํ โอกิริํ อหํฯ

[9]

‘‘สมฺมชฺชิตฺวาน ตํ โพธิํ, ปาฏลิํ ปาทปุตฺตมํ;

ปลฺลงฺกํ อาภุชิตฺวาน, โพธิมูเล อุปาวิสิํฯ

[10]

‘‘คตมคฺคํ คเวสนฺตา, อาคจฺฉุํ มม สนฺติกํ;

เต จ ทิสฺวานหํ ตตฺถ, อาวชฺชิํ โพธิมุตฺตมํฯ

[11]

‘‘วนฺทิตฺวาน อหํ โพธิํ, วิปฺปสนฺเนน เจตสา;

อเนกตาเล ปปติํ, คิริทุคฺเค ภยานเกฯ

[12]

‘‘เอกนวุติโต กปฺเป, ยํ ปุปฺผมภิโรปยิํ;

ทุคฺคติํ นาภิชานามิ, โพธิปูชายิทํ ผลํฯ

[13]

‘‘อิโต จ ตติเย กปฺเป, ราชา สุสญฺญโต อหํ [สํถุสิโต อหุํ (สี.)];

สตฺตรตนสมฺปนฺโน, จกฺกวตฺตี มหพฺพโลฯ

[14]

‘‘ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส…เป.… กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ’’ฯ

อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา ตมฺพปุปฺผิโย เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติฯ

ตมฺพปุปฺผิยตฺเถรสฺสาปทานํ ทุติยํฯ

3. วีถิสมฺมชฺชกตฺเถรอปทานํ

[15]

‘‘อุเทนฺตํ สตรํสิํว, ปีตรํสิํว [สิตรํสิํว (สี. สฺยา.)] ภาณุมํ;

ปนฺนรเส ยถา จนฺทํ, นิยฺยนฺตํ โลกนายกํฯ

[16]

‘‘อฏฺฐสฏฺฐิสหสฺสานิ, สพฺเพ ขีณาสวา อหุํ;

ปริวาริํสุ สมฺพุทฺธํ, ทฺวิปทินฺทํ นราสภํฯ

[17]

‘‘สมฺมชฺชิตฺวาน ตํ วีถิํ, นิยฺยนฺเต โลกนายเก;

อุสฺสาเปสิํ ธชํ ตตฺถ, วิปฺปสนฺเนน เจตสาฯ

[18]

‘‘เอกนวุติโต กปฺเป, ยํ ธชํ อภิโรปยิํ;

ทุคฺคติํ นาภิชานามิ, ธชทานสฺสิทํ ผลํฯ

[19]

‘‘อิโต จตุตฺถเก กปฺเป, ราชาโหสิํ มหพฺพโล;

สพฺพากาเรน สมฺปนฺโน, สุธโช อิติ วิสฺสุโตฯ

[20]