1. อติฉตฺติยตฺเถรอปทานํ
[1]
‘‘ปรินิพฺพุเต ภควติ, อตฺถทสฺสีนรุตฺตเม;
ฉตฺตาติฉตฺตํ [ฉตฺตาธิฉตฺตํ (สี.)] กาเรตฺวา, ถูปมฺหิ อภิโรปยิํฯ
[2]
‘‘กาเลน กาลมาคนฺตฺวา, นมสฺสิํ โลกนายกํ [สตฺถุ เจติยํ (สี.)];
ปุปฺผจฺฉทนํ กตฺวาน, ฉตฺตมฺหิ อภิโรปยิํฯ
[3]
‘‘สตฺตรเส กปฺปสเต, เทวรชฺชมการยิํ;
มนุสฺสตฺตํ น คจฺฉามิ, ถูปปูชายิทํ ผลํฯ
[4]
‘‘ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส, วิโมกฺขาปิ จ อฏฺฐิเม;
ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา, กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ’’ฯ
อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา อติฉตฺติโย [อธิฉตฺติโย (สี. สฺยา.)] เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติฯ
อติฉตฺติยตฺเถรสฺสาปทานํ ปฐมํฯ
2. ถมฺภาโรปกตฺเถรอปทานํ
[5]
‘‘นิพฺพุเต โลกนาถมฺหิ, ธมฺมทสฺสีนราสเภ;
อาโรเปสิํ ธชตฺถมฺภํ, พุทฺธเสฏฺฐสฺส เจติเยฯ
[6]
‘‘นิสฺเสณิํ มาปยิตฺวาน, ถูปเสฏฺฐํ สมารุหิํ;
ชาติปุปฺผํ คเหตฺวาน, ถูปมฺหิ อภิโรปยิํฯ
[7]
‘‘อโห พุทฺโธ อโห ธมฺโม, อโห โน สตฺถุ สมฺปทา;
ทุคฺคติํ นาภิชานามิ, ถูปปูชายิทํ ผลํฯ
[8]
‘‘จตุนฺนวุติโต กปฺเป, ถูปสีขสนามกา;
โสฬสาสิํสุ ราชาโน, จกฺกวตฺตี มหพฺพลาฯ
[9]
‘‘ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส…เป.… กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ’’ฯ
อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา ถมฺภาโรปโก เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติฯ
ถมฺภาโรปกตฺเถรสฺสาปทานํ ทุติยํฯ
3. เวทิการกตฺเถรอปทานํ
[10]
‘‘นิพฺพุเต โลกนาถมฺหิ, ปิยทสฺสีนรุตฺตเม;
ปสนฺนจิตฺโต สุมโน, มุตฺตาเวทิมกาสหํฯ
[11]
‘‘มณีหิ ปริวาเรตฺวา, อกาสิํ เวทิมุตฺตมํ;
เวทิกาย มหํ กตฺวา, ตตฺถ กาลงฺกโต อหํฯ
[12]
‘‘ยํ ยํ โยนุปปชฺชามิ, เทวตฺตํ อถ มานุสํ;
มณี ธาเรนฺติ อากาเส, ปุญฺญกมฺมสฺสิทํ ผลํฯ
[13]
‘‘โสฬสิโต กปฺปสเต, มณิปฺปภาสนามกา;
ฉตฺติํสาสิํสุ [พาตฺติํสาสิํสุ (สี. สฺยา.)] ราชาโน, จกฺกวตฺตี มหพฺพลาฯ
[14]
‘‘ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส…เป.… กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ’’ฯ
อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา เวทิการโก เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติฯ
เวทิการกตฺเถรสฺสาปทานํ ตติยํฯ
4. สปริวาริยตฺเถรอปทานํ
[15]
‘‘ปทุมุตฺตโร นาม ชิโน, โลกเชฏฺโฐ นราสโภ;
ชลิตฺวา อคฺคิกฺขนฺโธว, สมฺพุทฺโธ ปรินิพฺพุโตฯ
[16]
‘‘นิพฺพุเต จ มหาวีเร, ถูโป วิตฺถาริโก อหุ;
ทูรโตว [อโหรตฺตํ (สี.), ถูปทตฺตํ (สฺยา.)] อุปฏฺเฐนฺติ, ธาตุเคหวรุตฺตเมฯ
[17]
‘‘ปสนฺนจิตฺโต สุมโน, อกํ จนฺทนเวทิกํ;
ทิสฺสติ ถูปขนฺโธ จ [ทียติ ธูมกฺขนฺโธ จ (สี.), ทียติ ธูปคนฺโธ จ (สฺยา.)], ถูปานุจฺฉวิโก ตทาฯ
[18]