‘‘‘วินิปาตํ อคนฺตฺวาน, มนุสฺสตฺตํ คมิสฺสติ;
หิรญฺญํ ตสฺส [หิรญฺญสฺส จ (สี. ก.)] นิจิตํ, โกฏิสตมนปฺปกํฯ
[136]
‘‘‘นิพฺพตฺติสฺสติ โยนิมฺหิ, พฺราหฺมเณ โส ภวิสฺสติ;
วงฺคนฺตสฺส สุโต ธีมา, สาริยา โอรโส ปิโยฯ
[137]
‘‘‘โส จ ปจฺฉา ปพฺพชิตฺวา, องฺคีรสสฺส สาสเน;
จูฬจุนฺโทติ [จูลจุนฺโทติ (สี.)] นาเมน, เหสฺสติ สตฺถุ สาวโกฯ
[138]
‘‘‘สามเณโรว โส สนฺโต, ขีณาสโว ภวิสฺสติ;
สพฺพาสเว ปริญฺญาย, นิพฺพายิสฺสตินาสโว’ฯ
[139]
‘‘อุปฏฺฐหิํ มหาวีรํ, อญฺเญ จ เปสเล พหู;
ภาตรํ เม จุปฏฺฐาสิํ, อุตฺตมตฺถสฺส ปตฺติยาฯ
[140]
‘‘ภาตรํ เม อุปฏฺฐิตฺวา, ธาตุํ ปตฺตมฺหิ โอหิย [โอปิย (สี.), โอจิย (สฺยา.)];
สมฺพุทฺธํ อุปนาเมสิํ, โลกเชฏฺฐํ นราสภํฯ
[141]
‘‘อุโภ หตฺเถหิ ปคฺคยฺห, พุทฺโธ โลเก สเทวเก;
สนฺทสฺสยนฺโต ตํ ธาตุํ, กิตฺตยิ อคฺคสาวกํฯ
[142]
‘‘จิตฺตญฺจ สุวิมุตฺตํ เม, สทฺธา มยฺหํ ปติฏฺฐิตา;
สพฺพาสเว ปริญฺญาย, วิหรามิ อนาสโวฯ
[143]
‘‘ปฏิสมฺภิทานุปฺปตฺตา, วิโมกฺขาปิ จ ผสฺสิตา [ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส, วิโมกฺขาปิ จ อฏฺฐิเม (สฺยา.)];
ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา, กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ’’ฯ
อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา จุนฺโท เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติฯ
จุนฺทตฺเถรสฺสาปทานํ ทสมํฯ
อุปาลิวคฺโค ปญฺจโมฯ
ตสฺสุทฺทานํ –
อุปาลิ โสโณ ภทฺทิโย, สนฺนิฏฺฐาปกหตฺถิโย;
ฉทนํ เสยฺยจงฺกมํ, สุภทฺโท จุนฺทสวฺหโย;
คาถาสตํ สตาลีสํ [จ ตาลีสํ (สี. สฺยา.)], จตสฺโส จ ตทุตฺตริฯ
6. พีชนิวคฺโค
1. วิธูปนทายกตฺเถรอปทานํ
[1]
‘‘ปทุมุตฺตรพุทฺธสฺส , โลกเชฏฺฐสฺส ตาทิโน;
พีชนิกา [วีชนิกา (สี. สฺยา.)] มยา ทินฺนา, ทฺวิปทินฺทสฺส ตาทิโนฯ
[2]
‘‘สกํ จิตฺตํ ปสาเทตฺวา, ปคฺคเหตฺวาน อญฺชลิํ;
สมฺพุทฺธมภิวาเทตฺวา, ปกฺกมิํ อุตฺตรามุโขฯ
[3]
‘‘พีชนิํ ปคฺคเหตฺวาน, สตฺถา โลกคฺคนายโก [โลเก อนุตฺตโร (สี.)];
ภิกฺขุสงฺเฆ ฐิโต สนฺโต, อิมา คาถา อภาสถฯ
[4]
‘‘‘อิมินา พีชนิทาเนน, จิตฺตสฺส ปณิธีหิ [เจตนาปณิธีหิ (อญฺญตฺถ)] จ;
กปฺปานํ สตสหสฺสํ, วินิปาตํ น คจฺฉติ’ฯ
[5]
‘‘อารทฺธวีริโย ปหิตตฺโต, เจโตคุณสมาหิโต;
ชาติยา สตฺตวสฺโสหํ, อรหตฺตํ อปาปุณิํฯ
[6]
‘‘สฏฺฐิกปฺปสหสฺสมฺหิ, พีชมานสนามกา;
โสฬสาสิํสุ ราชาโน, จกฺกวตฺตี มหพฺพลาฯ
[7]
‘‘ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส, วิโมกฺขาปิ จ อฏฺฐิเม;
ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา, กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ’’ฯ
อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา วิธูปนทายโก เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติฯ
วิธูปนทายกตฺเถรสฺสาปทานํ ปฐมํฯ
2. สตรํสิตฺเถรอปทานํ
[8]
‘‘อุพฺพิทฺธํ เสลมารุยฺห, นิสีทิ ปุริสุตฺตโม;
ปพฺพตสฺสาวิทูรมฺหิ, พฺราหฺมโณ มนฺตปารคูฯ
[9]
‘‘อุปวิฏฺฐํ มหาวีรํ, เทวเทวํ นราสภํ;
อญฺชลิํ ปคฺคเหตฺวาน, สนฺถวิํ โลกนายกํฯ
[10]