เมนู

ฯ นโม ตสฺส ภควโต อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺสฯ

ขุทฺทกนิกาเย

เถราปทานปาฬิ

(ปฐโม ภาโค)

1. พุทฺธวคฺโค

1. พุทฺธอปทานํ

[1]

ตถาคตํ เชตวเน วสนฺตํ, อปุจฺฉิ เวเทหมุนี นตงฺโค;

‘‘สพฺพญฺญุพุทฺธา กิร นาม โหนฺติ, ภวนฺติ เต เหตุภิ เกหิ วีร’’ฯ

[2]

ตทาห สพฺพญฺญุวโร มเหสี, อานนฺทภทฺทํ มธุรสฺสเรน;

‘‘เย ปุพฺพพุทฺเธสุ [สพฺพพุทฺเธสุ (สฺยา.)] กตาธิการา, อลทฺธโมกฺขา ชินสาสเนสุฯ

[3]

‘‘เตเนว สมฺโพธิมุเขน ธีรา, อชฺฌาสเยนาปิ มหาพเลน;

ปญฺญาย เตเชน สุติกฺขปญฺญา, สพฺพญฺญุภาวํ อนุปาปุณนฺติฯ

[4]

‘‘อหมฺปิ ปุพฺพพุทฺเธสุ, พุทฺธตฺตมภิปตฺถยิํ,

มนสาเยว หุตฺวาน, ธมฺมราชา อสงฺขิยาฯ

[5]

‘‘อถ พุทฺธาปทานานิ, สุณาถ สุทฺธมานสา;

ติํสปารมิสมฺปุณฺณา, ธมฺมราชา อสงฺขิยาฯ

[6]

‘‘สมฺโพธิํ พุทฺธเสฏฺฐานํ, สสงฺเฆ โลกนายเก;

ทสงฺคุลี นมสฺสิตฺวา, สิรสา อภิวาทยิํ [อภิวาทเย (สฺยา.)]

[7]

‘‘ยาวตา พุทฺธเขตฺเตสุ, รตนา วิชฺชนฺติสงฺขิยา;

อากาสฏฺฐา จ ภูมฏฺฐา [ภุมฺมฏฺฐา (สี. สฺยา.)], มนสา สพฺพมาหริํฯ

[8]

‘‘ตตฺถ รูปิยภูมิยํ, ปาสาทํ มาปยิํ อหํ;

เนกภุมฺมํ รตนมยํ, อุพฺพิทฺธํ นภมุคฺคตํฯ

[9]

‘‘วิจิตฺตถมฺภํ สุกตํ, สุวิภตฺตํ มหารหํ;

กนกมยสงฺฆาฏํ, โกนฺตจฺฉตฺเตหิ มณฺฑิตํฯ

[10]

‘‘ปฐมา เวฬุริยา ภูมิ, วิมลพฺภสมา สุภา;

นฬินชลชากิณฺณา, วรกญฺจนภูมิยาฯ

[11]

‘‘ปวาฬํสา ปวาฬวณฺณา, กาจิ โลหิตกา สุภา;

อินฺทโคปกวณฺณาภา, ภูมิ โอภาสตี ทิสาฯ

[12]

‘‘สุวิภตฺตา ฆรมุขา, นิยฺยูหา สีหปญฺชรา;

จตุโร เวทิกา ชาลา, คนฺธาเวฬา มโนรมาฯ

[13]

‘‘นีลา ปีตา โลหิตกา, โอทาตา สุทฺธกาฬกา;

กูฏาคารวรูเปตา, สตฺตรตนภูสิตาฯ

[14]

‘‘โอโลกมยา ปทุมา, วาฬวิหงฺคโสภิตา;

นกฺขตฺตตารกากิณฺณา, จนฺทสูเรหิ [จนฺทสุริเยหิ (สี. สฺยา.)] มณฺฑิตาฯ

[15]

‘‘เหมชาเลน สญฺฉนฺนา, โสณฺณกิงฺกิณิกายุตา;

วาตเวเคน กูชนฺติ, โสณฺณมาลา มโนรมาฯ

[16]

‘‘มญฺเชฏฺฐกํ โลหิตกํ, ปีตกํ หริปิญฺชรํ;

นานารงฺเคหิ สมฺปีตํ [สํจิตฺตํ (สฺยา.)], อุสฺสิตทฺธชมาลินี [มาลินิํ (สี.)]

[17]

‘‘น นํ [นานา (สี. สฺยา.)] พหูเนกสตา, ผลิกา รชตามยา;

มณิมยา โลหิตงฺคา, มสารคลฺลมยา ตถา;

นานาสยนวิจิตฺตา, สณฺหกาสิกสนฺถตาฯ

[18]