ความวิวาท ความแตกแห่งสงฆ์ ความร้าวรานแห่งสงฆ์ ความถือต่างแห่งสงฆ์
ความกระทำต่างแห่งสงฆ์ ซึ่งมีการนั้นเป็นเหตุ จักมีแก่สงฆ์หรือไม่ ถ้าภิกษุ
พิจารณาอยู่รู้อย่างนี้ว่า เมื่อเรารับอธิกรณ์นี้ไว้ ความบาดหมาง ความทะเลาะ
ความแก่งแย่ง ความวิวาท ความแตกแห่งสงฆ์ ความร้าวรานแห่งสงฆ์ ความ
ถือต่างแห่งสงฆ์ ความกระทำต่างแห่งสงฆ์ ซึ่งมีการนั้นเป็นเหตุ จักมีแก่สงฆ์
อธิกรณ์นั้นภิกษุไม่พึงรับไว้
ก็ถ้าภิกษุพิจารณาอยู่ รู้อย่างนี้ว่า เมื่อเรารับอธิกรณ์นี้ไว้ ความ
บาดหมาง ความทะเลาะ ความแก่งแย่ง ความวิวาท ความแตกแห่งสงฆ์
ความร้าวรานแห่งสงฆ์ ความถือต่างแห่งสงฆ์ ความกระทำต่างแห่งสงฆ์ ซึ่งมี
การนั้นเป็นเหตุจักไม่มีแก่สงฆ์ อธิกรณ์นั้น ภิกษุพึงรับไว้
ดูก่อนอุบาลี อธิกรณ์ที่ประกอบด้วยองค์ 5 อย่างนี้แล ภิกษุรับไว้
จักไม่ก่อความเดือดร้อนให้แม้ในภายหลังแล.

องค์แห่งภิกษุผู้มีอุปการะมาก

[1,188] อุ. ภิกษุประกอบด้วยองค์เท่าไรหนอแล เป็นผู้มีอุปการะ
มากแก่ภิกษุพวกก่ออธิกรณ์ พระพุทธเจ้าข้า
พ. ดูก่อนอุบาลี ภิกษุประกอบด้วยองค์ 5 เป็นผู้มีอุปการะมากแก่
ภิกษุพวกก่ออธิกรณ์ องค์ 5 อะไรบ้าง คือ:-
1. เป็นผู้มีศีล สำรวมในปาติโมกขสังวร ถึงพร้อมด้วยมรรยาท
และโคจรอยู่ เป็นผู้มีปกติเห็นภัยในโทษมีประมาณน้อย สมาทานศึกษาอยู่ใน
สิกขาบททั้งหลาย

2. เป็นผู้มีสุตะมาก ทรงสุตะ สั่งสมสุตะ ธรรมเหล่านั้นใด งาม
ในเบื้องต้น งามในท่ามกลาง งามในที่สุด ประกาศพรหมจรรย์ พร้อมทั้ง
อรรถทั้งพยัญชนะ บริสุทธิ์ บริบูรณ์ สิ้นเชิง ธรรมเห็นปานนั้น เธอเป็น
ผู้ได้สดับมาก ทรงจำไว้ คล่องปาก ขึ้นใจ แทงตลอดดีแล้วด้วยปัญญา
3. เธอจำปาติโมกข์ทั้งสองได้ดีโดยพิสดาร สวดไพเราะ คล่อง
แคล่ววินิจฉัยถูกต้อง โดยสุตตะ โดยอนุพยัญชนะ
4. เป็นผู้ตั้งอยู่ในวินัย ไม่ง่อนแง่น
5. เป็นผู้สามารถให้คู่ความทั้งสองเบาใจ ให้เข้าใจ ให้เพ่งพินิจ
พิจารณา เลื่อมใส
ดูก่อนอุบาลี ภิกษุประกอบด้วยองค์ 5 นี้แล เป็นผู้มีอุปการะมากแก่
ภิกษุพวกก่ออธิกรณ์
ดูก่อนอุบาลี ภิกษุผู้ประกอบด้วยองค์แม้อื่นอีก 5 เป็นผู้มีอุปการะมาก
แก่ภิกษุพวกก่ออธิกรณ์ องค์ 5 อะไรบ้าง คือ :-
1. เป็นผู้มีความประพฤติทางกายบริสุทธิ์
2. เป็นผู้มีความประพฤติทางวาจาบริสุทธิ์
3. เป็นผู้มีอาชีวะบริสุทธิ์
4. เป็นบัณฑิต ผู้ฉลาด
5. ถูกซักเข้า อาจให้คำตอบข้อที่ซัก
ดูก่อนอุบาลี ภิกษุประกอบด้วยองค์ 5 เหล่านี้แล เป็นผู้มีอุปการะ
มากแก่ภิกษุพวกก่ออธิกรณ์

ดูก่อนอุบาลี ภิกษุประกอบด้วยองค์แม้อื่นอีก 5 เป็นผู้มีอุปการะมาก
แก่ภิกษุพวกก่ออธิกรณ์ องค์ 5 อะไรบ้าง คือ:-
1. รู้วัตถุ
2. รู้นิทาน
3. รู้บัญญัติ
4. รู้บทที่ตกหล่นภายหลัง
5. รู้ถ้อยคำอันเข้าสนธิกันได้
ดูก่อนอุบาลี ภิกษุประกอบด้วยองค์ 5 นี้แล เป็นผู้มีอุปการะมาก
แก่ภิกษุพวกก่ออธิกรณ์.

องค์ของภิกษุผู้ไม่ควรซักถาม

[1,189] อุ. ภิกษุประกอบด้วยองค์เท่าไรหนอแล ไม่พึงซักถาม
พระพุทธเจ้าข้า
พ. ดูก่อนอุบาลี ภิกษุประกอบด้วยองค์ 5 ไม่พึงซักถาม องค์ 5
อะไรบ้าง คือ :-
1. ไม่รู้สุตตะ
2. ไม่รู้สุตตานุโลม
3. ไม่รู้วินัย
4. ไม่รู้วินยานุโลม
5. ไม่ฉลาดในฐานะและอฐานะ
ดูก่อนอุบาลี ภิกษุประกอบด้วยองค์ 5 นี้แล ไม่พึงซักถาม