เมนู

4. เป็นผู้เขลา ไม่ฉลาด
5. ถูกชักเข้า ไม่อาจให้คำตอบข้อที่ซัก
ดูก่อนอุบาลี ภิกษุประกอบด้วยองค์ 5 นี้แล ขอให้ทำโอกาส สงฆ์
ไม่ควรทำโอกาส

องค์ของภิกษุผู้ควรให้ทำโอกาส


ดูก่อนอุบาลี ภิกษุประกอบด้วยองค์ 5 ขอให้ทำโอกาส สงฆ์ควรทำ
โอกาส องค์ 5 อะไรบ้าง คือ:-
1. เป็นผู้มีความพระพฤติทางกายบริสุทธิ์
2. เป็นผู้มีความพระพฤติทางวาจาบริสุทธิ์
3. เป็นผู้มีอาชีวะบริสุทธิ์
4. เป็นบัณฑิต ผู้ฉลาด
5. ถูกซักเข้า อาจให้คำตอบข้อที่ซัก
ดูก่อนอุบาลี ภิกษุประกอบด้วยองค์ 5 นี้แล ขอให้ทำโอกาส สงฆ์
ควรทำโอกาส.

รับอธิกรณ์


[1,187] อุ. ภิกษุผู้ประสงค์จะรับอธิกรณ์ พึงรับอธิกรณ์ ประกอบ
ด้วยองค์เท่าไร พระพุทธเจ้าข้า
พ. ดูก่อนอุบาลี ภิกษุผู้ประสงค์จะรับอธิกรณ์ พึงรับอธิกรณ ์
ประกอบด้วยองค์ 5 องค์ 5 อะไรบ้าง คือ :-

1. ภิกษุผู้ประสงค์จะรับอธิกรณ์ พึงพิจารณาอย่างนี้ว่า เราประสงค์จะ
รับอธิกรณ์นี้ เป็นกาลสมควรหรือไม่ที่จะรับอธิกรณ์นี้ ถ้าภิกษุพิจารณาอยู่รู้อย่าง
นี้ว่า เป็นกาลไม่สมควรที่จะรับอธิกรณ์นี้ หาใช่เป็นกาลสมควรไม่ อธิกรณ์นั้น
ภิกษุไม่พึงรับไว้
2. ก็ถ้าภิกษุพิจารณาอยู่ รู้อย่างนี้ว่า เป็นกาลสมควรที่จะรับอธิกรณ์
นี้หาใช่เป็นการไม่สมควรไม่ ภิกษุนั้นพึงพิจารณาต่อไปว่า เราประสงค์จะรับ
อธิกรณ์นี้ อธิกรณ์นี้เป็นเรื่องจริงหรือไม่ ถ้าภิกษุพิจารณาอยู่ รู้อย่างนี้ว่า
อธิกรณ์นี้เป็นเรื่องไม่จริง หาใช่เป็นเรื่องจริงไม่ อธิกรณ์นั้น ภิกษุไม่พึงรับไว้
3. ก็ถ้าภิกษุพิจารณาอยู่ รู้อย่างนี้ว่า อธิกรณ์นี้เป็นเรื่องจริง หาใช่
เป็นเรื่องไม่จริงไม่ ภิกษุนั้นพึงพิจารณาต่อไปว่า เราประสงค์จะรับอธิกรณ์นี้
อธิกรณ์นี้ประกอบด้วยประโยชน์หรือไม่ ถ้าภิกษุพิจารณาอยู่รู้อย่างนี้ว่า อธิกรณ์
นี้ ไม่ประกอบด้วยประโยชน์ หาใช่ประกอบด้วยประโยชน์ไม่ อธิกรณ์นั้น
ภิกษุไม่พึงรับไว้
4. ก็ถ้าภิกษุพิจารณาอยู่รู้อย่างนี้ว่า อธิกรณ์นี้ ประกอบด้วยประ-
โยชน์ หาใช่ไม่ประกอบด้วยประโยชน์ไม่ ภิกษุนั้นพึงพิจารณาต่อไปว่า เมื่อเรา
รับอธิกรณ์นี้ไว้ จักได้ภิกษุผู้เคยเห็นเคยคบกัน เป็นฝ่ายโดยธรรมโดยวินัย
หรือไม่ ถ้าภิกษุพิจารณาอยู่รู้อย่างนี้ว่าเมื่อเรารับอธิกรณ์นี้ไว้ จักไม่ได้ภิกษุ
ผู้เคยเห็นเคยคบกัน เป็นฝ่ายโดยธรรมโดยวินัย อธิกรณ์นั้น ภิกษุไม่พึงรับไว้
5. ก็ถ้าภิกษุพิจารณาอยู่ รู้อย่างนี้ว่า เมื่อเรารับอธิกรณ์นี้ไว้จักได้
ภิกษุผู้เคยเห็นเคยคบกัน เป็นฝ่ายโดยธรรมโดยวินัย ภิกษุนั้นพึงพิจารณาต่อ
ไปว่า เมื่อเรารับอธิกรณ์นี้ไว้ ความบาดหมาง ความทะเลาะ ความแก่งแย่ง

ความวิวาท ความแตกแห่งสงฆ์ ความร้าวรานแห่งสงฆ์ ความถือต่างแห่งสงฆ์
ความกระทำต่างแห่งสงฆ์ ซึ่งมีการนั้นเป็นเหตุ จักมีแก่สงฆ์หรือไม่ ถ้าภิกษุ
พิจารณาอยู่รู้อย่างนี้ว่า เมื่อเรารับอธิกรณ์นี้ไว้ ความบาดหมาง ความทะเลาะ
ความแก่งแย่ง ความวิวาท ความแตกแห่งสงฆ์ ความร้าวรานแห่งสงฆ์ ความ
ถือต่างแห่งสงฆ์ ความกระทำต่างแห่งสงฆ์ ซึ่งมีการนั้นเป็นเหตุ จักมีแก่สงฆ์
อธิกรณ์นั้นภิกษุไม่พึงรับไว้
ก็ถ้าภิกษุพิจารณาอยู่ รู้อย่างนี้ว่า เมื่อเรารับอธิกรณ์นี้ไว้ ความ
บาดหมาง ความทะเลาะ ความแก่งแย่ง ความวิวาท ความแตกแห่งสงฆ์
ความร้าวรานแห่งสงฆ์ ความถือต่างแห่งสงฆ์ ความกระทำต่างแห่งสงฆ์ ซึ่งมี
การนั้นเป็นเหตุจักไม่มีแก่สงฆ์ อธิกรณ์นั้น ภิกษุพึงรับไว้
ดูก่อนอุบาลี อธิกรณ์ที่ประกอบด้วยองค์ 5 อย่างนี้แล ภิกษุรับไว้
จักไม่ก่อความเดือดร้อนให้แม้ในภายหลังแล.

องค์แห่งภิกษุผู้มีอุปการะมาก


[1,188] อุ. ภิกษุประกอบด้วยองค์เท่าไรหนอแล เป็นผู้มีอุปการะ
มากแก่ภิกษุพวกก่ออธิกรณ์ พระพุทธเจ้าข้า
พ. ดูก่อนอุบาลี ภิกษุประกอบด้วยองค์ 5 เป็นผู้มีอุปการะมากแก่
ภิกษุพวกก่ออธิกรณ์ องค์ 5 อะไรบ้าง คือ:-
1. เป็นผู้มีศีล สำรวมในปาติโมกขสังวร ถึงพร้อมด้วยมรรยาท
และโคจรอยู่ เป็นผู้มีปกติเห็นภัยในโทษมีประมาณน้อย สมาทานศึกษาอยู่ใน
สิกขาบททั้งหลาย