เมนู

สามบทว่า ฉตฺตํ ยานญฺจ สงฺฆาณึ ได้แก่ 3 สิกขาบทที่พระผู้มี
พระภาคเจ้าตรัสว่า ภิกษุณีใด ไม่อาพาธ พึงใช้ร่มและรองเท้า ไม่เป็นไข้
พึงไปด้วยยาน ภิกษุณีใด พึงใช้เข็มขัด.
สองบทว่า อลงฺการํ คนฺธวาสิตํ ได้แก่ 3 สิกขาบทที่พระผู้มีพระ-
ภาคเจ้าตรัสว่ ภิกษุณีใด พึงทรงไว้ซึ่งเครื่องแต่งตัวสำหรับสตรี พึงอาบด้วย
ของหอมและสี พึงอาบด้วยแป้งอบ.
ด้วยบทว่า ภิกฺขุนี เป็นต้น ตรัส 4 สิกขาบท มีสิกขาบทว่า
ภิกษุณีใด พึงใช้ภิกษุณีให้นวด เป็นอาทิ.
สองบทว่า อสงฺกจฺฉิกา อาปตฺติ ได้แก่ อาบัติที่พระผู้มีพระภาค-
เจ้าตรัสอย่างนี้ว่า ภิกษุณีใด ไม่มีประคดอกเข้าบ้าน ต้องปาจิตตีย์.
บาทคาถาว่า จตฺตาริสา จตุตฺตรี ได้แก่ 44 สิกขาบทเหล่านี้
ทั้งหมด.
หลายบทว่า กาเยน น วาจาจิตฺเตน กายจิตฺเตน น วาจโต
มีความว่า เกิดทางกายและกายกับจิต ไม่เกิดทางวาจากับจิตไม่เกิดทางวาจา.
คำว่า ทุกสิกขาบท มีสมุฏฐาน 2 ชื่อว่าเอฬกโลมสมุฏฐานเสมอกัน
นี้ มีเนื้อความชัดเจนแล้ว.

[ว่าด้วยปทโสธัมมสมุฏฐาน]


สองบทว่า ปทญฺญตฺร อสมฺมตา ได้แก่ 3 สิกขาบท ที่พระผู้มี
พระภาคเจ้าตรัสว่า ภิกษุใด พึงยังอนุปสัมบันให้กล่าวธรรมโดยบท 1, ภิกษุใด
พึงแสดงธรรมแก่มาตุคาม ยิ่งกว่า 6-5 คำ เว้นแต่มีบุรุษผู้รู้เตียงสา 1,
ภิกษุใด ไม่ได้รับสมมติสั่งสอนพวกภิกษุณี 1.

คำว่า ตถา อตฺถงฺคเตน จ นี้ พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสหมายเอา
สิกขาบทนี้ว่า เมื่อพระอาทิตย์อัสดงคตแล้ว สั่งสอนพวกภิกษุณี.
สองบทว่า ติรจฺฉานวิชฺชา เทฺว ได้แก่ 2 สิกขาบท ที่พระผู้มี
พระภาคเจ้าตรัสอย่างนี้ว่า ภิกษุณีใด พึงเรียนติรัจฉานวิชชา 1, พึงบอก
ติรัจฉานวิชชา 1.
คำว่า อโนกาเส จ ปุจฺฉนา นี้ พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสหมายเอา
สิกขาบทนี้ว่า ภิกษุณีใด พึงถามปัญหากะภิกษุซึ่งตนไม่ขอโอกาสก่อน.

[ว่าด้วยอัทธานสมุฏฐาน]


สองบทว่า อทฺธานนาวํ ปณีตํ ได้แก่ 3 สิกขาบทที่พระผู้มีพระ-
ภาคเจ้าตรัสว่า ภิกษุใด ชักชวนกันแล้ว เดินทางไกลร่วมกันกับภิกษุณี 1,
ชักชวนกันแล้วขึ้นเรือลำเดียวกับภิกษุณี 1, ภิกษุใด มิใช่อาพาธ ขอโภชนะ
อันประณีต เพื่อประโยชน์แก่ตนแล้วฉัน 1.
สองบทว่า มาตุคาเมน สงฺฆเร ได้แก่ สิกขาบทคือชักชวนกันแล้ว
ไปกับมาตุคาม 1, สิกขาบทที่พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสว่า ภิกษุณีใด พึงนำ
(ถอน-โกน-ตัด) ขนในที่แคบ 1.
สองบทว่า ธญฺญํ นิมนฺติตา เจว ได้แก่ สิกขาบทที่ตรัสว่า ภิกษุณีใด
พึงขอข้าวเปลือก 1, ภิกษุณีใด รับนิมนต์แล้วก็ดี ห้ามโภชนะแล้วก็ดี พึง
เคี้ยวของเคี้ยวก็ตาม พึงฉันของฉันก็ตาม 1.
บทว่า อฏฺฐ จ ได้แก่ ปาฏิเทสนียะ 8 สิกขาบท ที่ตรัสเพื่อภิกษุณี
ทั้งหลาย.