[399] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย สารีบุตรผู้ประกอบด้วยองค์ 8 ควรทำ
หน้าที่ทูต องค์ 8 เป็นไฉน คือ:-
1. สารีบุตรเป็นผู้รับฟัง
2. ให้ผู้อื่นฟัง
3. กำหนด
4. ทรงจำ
5. เข้าใจความ
6. ให้ผู้อื่นเข้าใจความ
7. ฉลาดต่อประโยชน์และมิใช่ประโยชน์
8. ไม่ก่อความทะเลาะ
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย สารีบุตรผู้ประกอบด้วยองค์ 8 นี้แล ควรทำ
หน้าที่ทูต.
พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสประพันธคาถา ว่าดังนี้ :-
[400] ภิกษุใด เข้าไปสู่บริษัทที่พูด
คำหยาบก็ไม่สะทกสะท้าน ไม่ยังคำพูดให้
เสีย ไม่ปกปิดข่าวสาส์นพูดจนหมดความ
สงสัย และถูถถามก็ไม่โกรธ ภิกษุผู้เช่นนั้น
แล ย่อมควรทำหน้าที่ทูต.

พระเทวทัตจักเกิดในอบาย

[401] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เทวทัตมีจิตอันอสัทธรรม 8 ประการ
ครอบงำ ย่ำยีแล้ว จักเกิดในอบาย ตกนรกชั่วกัปช่วยเหลือไม่ได้ อสัทธรรม
8 ประการ เป็นไฉน คือ

1. เทวทัตมีจิตอันลาภครอบงำ ย่ำยีแล้ว จักเกิดในอบายตกนรก
ตั้งอยู่ตลอดกัป ช่วยเหลือไม่ได้
2. เทวทัตมีจิตอันความเสื่อมลาภครอบงำ ย่ำยีแล้ว . . .
3. เทวทัตมีจิตอันยศครอบงำ ย่ำยีแล้ว ...
4. เทวทัตมีจิตอันความเสื่อมยศครอบงำ ย่ำยีแล้ว ....
5. เทวทัตมีจิตอันสักการะครอบงำ ย่ำยีแล้ว ...
6. เทวทัตมีจิตอันความเสื่อมสักการะครอบงำ ย่ำยีแล้ว ...
7. เทวทัตมีจิตอันความปรารถนาลามกครอบงำ ย่ำยีแล้ว ...
8. เทวทัตมีจิตอันความเป็นมิตรชั่วครอบงำ ย่ำยีแล้วจักเกิดในอบาย
ตกนรก ตั้งอยู่ตลอดกัป ช่วยเหลือไม่ได้.
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เทวทัตมีจิตอันอสัทธรรม 8 ประการนี้แล
ครอบงำ ย่ำยีแล้ว จักเกิดในอบาย ตกนรก ทั่งอยู่ตลอดกัป ช่วยเหลือไม่ได้.
ดีละ ภิกษุทั้งหลาย ภิกษุพึงครอบงำ ย่ำยี ลาภที่เกิดขึ้นแล้วอยู่
...ความเสื่อมลาภที่เกิดขึ้นแล้วอยู่
...ยศที่เกิดขึ้นแล้วอยู่
...ความเสื่อมยศที่เกิดขึ้นแล้วอยู่
...สักการะที่เกิดขึ้นแล้วอยู่
...ความเสื่อมสักการะที่เกิดขึ้นแล้วอยู่
...ความปรารถนาลามกที่เกิดขึ้นแล้วอยู่
ภิกษุพึงครอบงำ ย่ำยี ความเป็นมิตรลามกทีเกิดขึ้นแล้วอยู่ ดูก่อน
ภิกษุทั้งหลาย ก็ภิกษุอาศัยอำนาจประโยชน์อะไร จึงครอบงำ ย่ำยี ลาภที่
เกิดขึ้นแล้วอยู่

. . .ความเสื่อมลาภที่เกิดขึ้นแล้วอยู่
. . .ยศที่เกิดขึ้นแล้วอยู่
. . .ความเสื่อมยศที่เกิดขึ้นแล้วอยู่
. . .สักการะที่เกิดขึ้นแล้วอยู่
. . .ความเสื่อมสักการะที่เกิดขึ้นแล้วอยู่
. . .ความปรารถนาลามกที่เกิดขึ้นแล้วอยู่
ภิกษุครอบงำ ย่ำยี ความเป็นมิตรลามกที่เกิดขึ้นแล้วอยู่ ดูก่อนภิกษุ
ทั้งหลาย ก็เมื่อภิกษุนั้นไม่ครอบงำลาภที่เกิดขึ้นแล้วอยู่ อาสวะทั้งหลาย
ที่ทำความคับแค้น และรุ่มร้อนพึงเกิดขึ้น เมื่อครอบงำ ย่ำยี ลาภที่เกิดขึ้นแล้ว
อยู่ อาสวะเหล่านั้น ที่ทำความคับแค้นและรุ่มร้อน ย่อมไม่มีแก่เธอ ด้วย
อาการอย่างนี้.
ก็เมื่อเธอไม่ครอบงำความเสื่อมลาภที่เกิดขึ้นแล้วอยู่ . . . .
. . .ยศที่เกิดขึ้นแล้วอยู่ .. .
. . .ความเสื่อมยศที่เกิดขึ้นแล้วอยู่ . . .
. . .สักการะที่เกิดขึ้นแล้วอยู่ . . .
. . .ความเสื่อมสักการะที่เกิดขึ้นแล้วอยู่ . . .
. . .ความปรารถนาลามกที่เกิดขึ้นแล้วอยู่ . . .
เมื่อเธอไม่ครอบงำความมีมิตรชั่วที่เกิดขึ้นแล้วอยู่ อาสนะทั้งหลาย
ที่ทำความคับแค้นและรุ่มร้อน พึงเกิดขึ้น.
. . .ครอบงำ ย่ำยี ความเสื่อมลาภที่เกิดขึ้นแล้วอยู่ . . .
. . .ครอบงำ ย่ำยี ความมีมิตรลามกที่เกิดขึ้นแล้วอยู่ อาสวะเหล่านั้น
ที่ทำความคับแค้น และรุ่มร้อน ย่อมไม่มีแก่เธอ ด้วยอาการอย่างนี้.

ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ภิกษุอาศัยอำนาจประโยชน์นี้แล พึงครอบงำ
ย่ำยี ลาภที่เกิดขึ้นแล้วอยู่.
. . .ความเสื่อมลาภที่เกิดขึ้นแล้วอยู่ . . .
. . .ยศที่เกิดขึ้นแล้วอยู่ . . .
. . .ความเสื่อมยศที่เกิดขึ้นแล้วอยู่ . . .
. . .สักการะที่เกิดขึ้นแล้วอยู่ . . .
. . .ความเสื่อมสักการะที่เกิดขึ้นแล้วอยู่ . . .
. . .ความปรารถนาลามกที่เกิดขึ้นแล้ว อยู่. . .
พึงครอบงำ ย่ำยี ความมีมิตรชั่วที่เกิดขึ้นแล้วอยู่.
เพราะเหตุนั้นแล ภิกษุทั้งหลาย พวกเธอพึงศึกษาว่า พวกเราจัก
ครอบงำ ย่ำยีลาภที่เกิดขึ้นแล้วอยู่
. . .ความเสื่อมลาภที่เกิดขึ้นแล้วอยู่
. . .ยศที่เกิดขึ้นแล้วอยู่
. . .ความเสื่อมยศที่เกิดขึ้นแล้วอยู่
. . .สักการะที่เกิดขึ้นแล้วอยู่
. . .ความเสื่อมสักการะที่เกิดขึ้นแล้วอยู่
.. . ความปรารถนาลามก เกิดขึ้นแล้วอยู่.
พวกเราจักครอบงำ ย่ำยี ความมีมิตรลามกที่เกิดขึ้นแล้วอยู่. ดูก่อน
ภิกษุทั้งหลาย พวกเธอพึงศึกษาอย่างนี้แล.
[402] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เทวทัตมีจิตอันอสัทธรรม 3 ประการ
ครอบงำ ย่ำยี จักเกิดในอบาย ตกนรก ตั้งอยู่ตลอดกัป ช่วยเหลือไม่ได้
อสัทธรรม 3 ประการ เป็นไฉน คือ:-

1. ความปรารถนาลามก
2. ความมีมิตรชั่ว
3. พอบรรลุคุณวิเศษเพียงคั่นต่ำ ก็เลิกเสียในระหว่าง.
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เทวทัตมีจิตอันอสัทธรรม 3 ประการนี้แล
ครอบงำ ย่ำยี จักเกิดในอบาย ตกนรก ตั้งอยู่ตลอดกัป. ช่วยเหลือไม่ได้.

นิคมคาถา

[403] ใคร ๆ จงอย่าเกิดเป็นคน
ปรารถนาลามกในโลก ท่านทั้งหลายจงรู้จัก
เทวทัตนั้นตามเหตุแม้นี้ว่า มีคติเหมือนคติ
ของคนปรารถนาลามก เทวทัตปรากฏว่า
เป็นบัณฑิต รู้กันว่าเป็นผู้อบรมตนแล้ว เรา
ก็ได้ทราบว่าเทวทัตตั้งอยู่ดุจผู้รุ่งเรื่องด้วยยศ
เธอสั่งสมความประมาทเบียดเบียนตถาคต
นั้น จึงตกนรกอเวจี มีประตูถึง 4 ประตู
อันน่ากลัว ก็ผู้ใดประทุษร้ายต่อผู้ไม่
ประทุษร้าย ผู้ไม่ทำบาปกรรม บาปย่อมถูก
ต้องเฉพาะผู้นั้น ผู้มีจิตประทุษร้าย ไม่
เอื้อเฟื้อ ผู้ใดตั้งใจประทุษร้ายมหาสมุทร
ด้วยยาพิษเป็นหม้อ ๆ ผู้นั้น ไม่ควรประทุษ-
ร้ายด้วยยาพิษนั้นเพราะมหาสมุทรเป็นสิ่งที่
น่ากลัว ฉันใด ผู้ใดเบียดเบียนตถาคตผู้เสด็จ
ไปดีแล้ว มีพระทัยสงบ ด้วยกล่าวติเตียน