สัตตหกรณียะเนื่องด้วยสามเณรี

5. ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ก็สามเณรีในศาสนานี้ อาพาธ ถ้าเธอจะพึง
ส่งทูตไปในสำนักภิกษุทั้งหลายว่า ดิฉันเองอาพาธ ขออาราธนาพระคุณเจ้าทั้ง
หลายมา ดิฉันปรารถนาการมาของพระคุณเจ้า. ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย แม้เมื่อ
เธอมิได้ส่งทูตมา ก็พึงไปด้วยสัตตาหกรณียะได้ จะต้องกล่าวไปไยเมื่อเธอส่งทูต
มา พึงไปด้วยตั้งใจว่า จักแสวงหาคิลานภัต คิลานุปัฏฐากภัต คิลานเภสัช
จักถามอาการ หรือจักพยาบาล แต่ต้องกลับใน 7 วัน.
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย อนึ่ง ความกระสันบังเกิดแก่สามเณรีในศาสนา
นี้ ...
. . .ความรำคาญบังเกิด. . .
. . .ความเห็นผิดบังเกิด. . .
. . .สามเณรีเป็นผู้ใคร่จะถามปี. . .
สามเณรีเป็นผู้ใคร่จะสมาทานสิกขา ถ้าเธอพึงส่งทูตไปในสำนักภิกษุ
ทั้งหลายว่า ดิฉัน เองใคร่จะสมาทานสิกขา ขออาราธนาพระคุณเจ้าทั้งหลายมา
ดิฉันปรารถนาการมาของพระคุณเจ้า. ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย แม้เมื่อเธอมิได้ส่ง
ทูตมา ก็พึงไปด้วยสัตตาหกรณียะได้ จะต้องกล่าวไปไยเมื่อเธอส่งทูตมา พึง
ไปด้วยตั้งใจว่า จักทำการขวนขวายให้สมาทานสิกขา แต่ต้องกลับใน 7 วัน.
[212] ก็โดยสมัยนั้นแล มารดาของภิกษุรูป 1 ได้ป่วยไข้ นางส่ง
ทูตไปในสำนักภิกษุผู้เป็นบุตรว่า ดิฉันเองป่วยไข้ ดิฉันปรารถนาการมาของ
บุตร จึงภิกษุนั้นได้ดำริว่า พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงบัญญัติไว้ว่า เมื่อบุคคล 7
จำพวกส่งทูตมาไปด้วยสัตตาหกรณียะได้ แต่เมื่อเขาไม่ส่งทูตมา จะไปไม่ได้
สำหรับสหธรรมิก 5 แม้มิได้ส่งทูตมาก็ไปด้วยสัตตาหกรณียะได้ จะต้องกล่าว

ไปไยเมื่อเขาส่งทูตมา ก็นี่มารดาของเรากำลังป่วยไข้ และท่านก็มิใช่อุบาสิกา
เราจะพึงปฏิบัติอย่างไรหนอ ภิกษุทั้งหลายกราบทูลเรื่องนั้นแด่พระผู้มีพระ-
ภาคเจ้า พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสว่าอนุญาตแก่ภิกษุทั้งหลายว่า ดูก่อนภิกษุทั้ง
หลาย เมื่อบุคคล 7 จำพวก แม้มิได้ส่งทูตมา เราอนุญาตให้ไปด้วยสัตตาห-
กรณียะได้ จะต้องกล่าวไปไยเมื่อเขาส่งทูตมา บุคคล 7 จำพวก คือ ภิกษุ
ภิกษุณี สิกขมานา สามเณร สามเณรี มารดาและบิดา ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย
เมื่อบุคคล 7 จำพวกนี้ แม้มิได้ส่งทูตมา เราอนุญาตให้ไปด้วยสัตตาหกรณียะ
ได้ จะต้องกล่าวไปใยเมื่อเขาส่งทูตมา แต่ต้องกลับใน 7 วัน.
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ก็มารดาของภิกษุในศาสนาน ป่วยไข้ ถ้าเขาจะพึง
ส่งทูตไปในสำนักภิกษุผู้เป็นบุตรว่า ดิฉันเองป่วยไข้ ขอบุตรของดิฉันจงมา
ดิฉันปรารถนาการมาของบุตร. ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย แม้เมื่อนางมิได้ส่งทูตมา
ก็พึงไปด้วยสัตตาหกรณียะได้ จะต้องกล่าวไปไย เมื่อนางส่งทูตมา พึงไปด้วย
ตั้งใจว่า จักแสวงหาคิลานภัต คิลานุปัฏฐากภัต คิลานเภสัช จักถามอาการ หรือ
จักพยาบาล แต่ต้องกลับใน 7 วัน.
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย อนึ่ง บิดาของภิกษุในศาสนานี้ป่วยไข้ ถ้าเขา
จะพึงส่งทูตไปในสำนักภิกษุผู้เป็นบุตรว่า ฉันเองป่วยไข่ ขอบุตรของฉันจงมา
ฉันปรารถนาการมาของบุตร. ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย แม้เมื่อเขามิได้ส่งทูตมา ก็
พึงไปด้วยสัตตาหกรณียะได้ จะต้องกล่าวไปไย เมื่อเขาส่งทูตมา พึงไปด้วย
ตั้งใจว่า จักแสวงหาคิลานภัต คิลานุปัฏรากภัต คิลานเภสัช จักถามอาการ
หรือจักพยาบาล แต่ต้องกลับใน 7 วัน.
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย อนึ่ง พี่ชายน้องชายของภิกษุในศาสนานี้ป่วยไข้
ถ้าเขาจะพึงส่งทูตไปในสำนักภิกษุผู้พี่ชายน้องชายว่า กระผมเองป่วยไข้ ขอพี่

ชายน้องชายของกระผมจงมา กระผมปรารถนาการมาของพี่ชายน้องชาย. ดูก่อน
ภิกษุทั้งหลาย เมื่อเขาส่งทูตมา ก็พึงไปด้วยสัตตาหกรณียะได้ แต่เมื่อเขาไม่
ส่งทูตมาก็ไม่พึงไป แต่ต้องกลับใน 7 วัน.
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย อนึ่ง พี่หญิงน้องหญิงของภิกษุในศาสนานี้ป่วย
ไข้ ถ้าเขาจะพึงส่งทูตไปในสำนักภิกษุว่า ดิฉันเองป่วยไข้ ขอพี่ชายน้องชาย
ของดิฉันจงมา ดิฉันปรารถนาการมาของพี่ชายน้องชาย. ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย
เมื่อเขาส่งทูตมา ก็พึงไปด้วยสัตตาหกรณียะได้ แม้เมื่อเขาไม่ส่งทูตมา ก็ไม่
พึงไป แต่ต้องกลับมาใน 7 วัน.
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย อนึ่ง ญาติของภิกษุในศาสนานี้ป่วยไข้ ถ้าเขาจะ
พึงส่งทูตไปในสำนักภิกษุว่า กระผมเองป่วยไข้ ขอพระคุณเจ้าจงมา กระผม
ปรารถนาการมาของพระคุณเจ้า. ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เมื่อเขาส่งทูตมา ก็พึง
ไปด้วยสตตาหกรณียะได้ แต่เมื่อเขาไม่ส่งทูตมา ก็ไม่พึงไป แต่ต้องกลับใน
7 วัน.
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย อนึ่ง บุรุษผู้ภักดีต่อภิกษุในศาสนานี้ป่วยไข้ ถ้า
เขาจะพึงส่งทูตไปในสำนักภิกษุว่า กระผมเองป่วยไข้ ขออาราธนาภิกษุทั้ง
หลายมา กระผมปรารถนาการมาของภิกษุทั้งหลาย. ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เมื่อ
เขาส่งทูตมา ก็พึงไปด้วยสัตตาหกรณียะได้ แต่เมื่อเขาไม่ส่งทูตมา ก็ไม่พึงไป
แต่ต้องกลับใน 7 วัน.

ทรงอนุญาตสัตตาหกรณียะเพราะกิจของสงฆ์

[213] ก็โดยสมัยนั้น มหาวิหารของสงฆ์ชำรุดลง อุบาสกคน 1
ได้ให้ตัดเครื่องทัพพสัมภาระไว้ในป่า เขาส่งทูตไปในสำนักภิกษุทั้งหลายว่า ถ้า