นั้น แด่พระผู้มีพระภาคเจ้า ๆ ตรัสว่า ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย สัทธิวิหาริกผู้ประ
พฤติชอบ อุปัชฌายะไม่พึงประณาม รูปใดประณามต้องอาบัติทุกกฏ ดูก่อน
ภิกษุทั้งหลาย อนึ่งสัทธิวิหาริกผู้ประพฤติมีชอบ อุปัชฌายะจะไม่ประณามไม่
ได้รูปใดไม่ประณามต้องอาบัติทุกกฏ.

องค์แห่งการประณาม

ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย อุปัชฌายะพึงประณามสัทธิวิหาริกผู้ประกอบด้วย
องค์ 5 คือ:-
1. หาความรักใคร่อย่างยิ่งในอุปัชฌายะมิได้.
2. หาความเลื่อมใสอย่างยิ่งมิได้.
3. หาความละอายอย่างยิ่งมิได้.
4. หาความเคารพอย่างยิ่งมิได้ และ
5. หาความหวังดีต่ออย่างยิ่งมิได้.
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย อุปัชฌายะพึงประณามสัทธิวิหาริก ผู้ประกอบ
ด้วยองค์ 5 นี้แล.
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย อุปัชฌายะไม่พึงประณามสัทธิวิหาริก ผู้ประกอบ
ด้วยองค์ 5 คือ:-
1. มีความรักใคร่อย่างยิ่งในอุปัชฌายะ.
2. มีความเลื่อมใสอย่างยิ่ง.
3. มีความละอายอย่างยิ่ง.
4. มีความเคารพอย่างยิ่ง และ
5. มีความหวังดีต่ออย่างยิ่ง.

ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย อุปัชฌายะไม่พึงประณามสัทธิวิหาริกผู้ประกอบ
ด้วยองค์ 5 นี้แล.
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย สัทธิวิหาริกผู้ประกอบด้วยองค์ 5 ควรประณาม
1. หาความรักใคร่อย่างยิ่งในอุปัชฌายะมิได้.
2. หาความเลื่อมใสอย่างยิ่งมิได้.
3.. หาความละอายอย่างยิ่งมิได้.
4. หาความเคารพอย่างยิ่งมิได้ และ
5. หาความหวังดีต่ออย่างยิ่งมิได้.
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย สัทธิวิหาริกผู้ประกอบด้วยองค์ 5 นี้แล ควร
ประณาม.
ดูก่อนภิกษุทั้งหลายสัทธิวิหาริกผู้ประกอบด้วยองค์ 5 ไม่ควรประณาม
คือ:-
1. มีความรักใคร่อย่างยิ่งในอุปัชฌายะ.
2. มีความเลื่อมใสอย่างยิ่ง.
3. ความละอายอย่างยิ่ง.
4. มีความเคารพอย่างยิ่ง และ
5. มีความหวังดีต่ออย่างยิ่ง.
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย สัทธิวิหาริกผู้ประกอบด้วยองค์ 5 นี้แล ไม่ควร
ประณาม.
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย สัทธิวิหาริกผู้ประกอบด้วยองค์ 5 อุปัชฌายะเมื่อ
ไม่ประณาม มีโทษ เมื่อประณาม ไม่มีโทษ คือ:-
1. หาความรักใคร่อย่างยิ่งในอุปัชฌายะมิได้.
2. หาความเลื่อมใสอย่างยิ่งมิได้.

3. หาความละอายอย่างยิ่งมิได้.
4. หาความเคารพอย่างยิ่งมิได้ และ
5. หาความหวังดีต่ออย่างยิ่งมิได้.
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย สัทธิวิหาริกผู้ประกอบด้วยองค์ 5 นี้แล อุปัชฌายะ
เมื่อไม่ประณาม มีโทษ เมื่อประณาม ไม่มีโทษ.
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย สัทธิวิหาริกผู้ประกอบด้วยองค์ 5 อุปัชฌายะเมื่อ
ประณาม มีโทษ เมื่อไม่ประณามไม่มีโทษ คือ:-
1. มีความรักใคร่อย่างยิ่งในอุปัชฌายะ.
2. มีความเลื่อมใสอย่างยิ่ง.
3. มีความละอายอย่างยิ่ง.
4. มีความเคารพอย่างยิ่ง และ
5. มีความหวังดีต่ออย่างยิ่ง.
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย สัทธิวิหาริกผู้ประกอบด้วยองค์ 5 นี้แล อุปัชฌายะ
เมื่อประณาม มีโทษ เมื่อไม่ประณาม ไม่มีโทษ.

อรรถกถาสัมมาวัตตนาทิกถา

ข้อว่า น สมฺมา วตฺตนฺติ มีความว่า ไม่ทำอุปัชฌายวัตรตามที่
ทรงบัญญัติไว้ให้เต็ม.
ข้อว่า โย น สมฺมา วตฺเตยฺย มีความว่า สัทธิวิหาริกใด ไม่ทำ
วัตรตามที่ทรงบัญญัติไว้ให้เต็ม สัทธิวิหาริกนั้นต้องทุกกฏ.
บทว่า ปณาเมตพฺโพ ได้แก่ พึงรุกราน.