เมนู

ที่ชื่อว่า ตระกูล ได้แก่ตระกูล 4 คือ ตระกูลกษัตริย์ ตระกูล
พราหมณ์ ตระกูลแพศย์ ตระกูลศทร.
คำว่า ถึงความเป็นผู้เที่ยวไปในตระกูลทั้งหลาย นั้น ความว่า
ภิกษุก้าวลงสู่อุปจารเรือนของผู้อื่น ต้องอาบัติทุกกฏ ก้าวเท้าที่ 1 ล่วงธรณี-
ประตู ต้องอาบัติทุกกฏ ก้าวเท้าที่ 2 ต้องอาบัติปาจิตตีย์.
บทว่า เว้นไว้แต่สมัย คือ ยกเว้นแต่มีสมัย.
ที่ชื่อว่า คราวที่ถวายจีวร คือ เมื่อยังไม่ได้กรานกฐิน 1 เดือน
ท้ายฤดูฝน เมื่อกรานกฐินแล้ว 5 เดือน.
ที่ชื่อว่า คราวที่ทำจีวร คือ เมื่อคราวกำลังทำจีวรกันอยู่.

บทภาชนีย์


ติกปาจิตตีย์


[553] รับนิมนต์แล้ว ภิกษุสำคัญว่ารับนิมนต์แล้ว ไม่บอกลาภิกษุ
ซึ่งมีอยู่ ถึงความเป็นผู้เที่ยวไปในตระกูลทั้งหลาย ก่อนฉันก็ดี ทีหลังฉันก็ดี
เว้นไว้แต่สมัย ต้องอาบัติปาจิตตีย์.
รับนิมนต์แล้ว ภิกษุสงสัย ไม่บอกภิกษุซึ่งมีอยู่ ถึงความเป็นผู้เที่ยว
ไปในตระกูลทั้งหลาย ก่อนฉันก็ดี เว้นไว้แต่สมัย ต้องอาบัติปาจิตตีย์.
รับนิมนต์แล้ว ภิกษุสำคัญว่ามิได้รับนิมนต์ ไม่บอกลาภิกษุซึ่งมีอยู่
ถึงความเป็นผู้เที่ยวไปในตระกูลทั้งหลาย ก่อนฉันก็ดี ทีหลังฉันก็ดี เว้นไว้แต่
สมัย ต้องอาบัติ ปาจิตตีย์.

ทุกะทุกกฏ


ไม่ได้รับนิมนต์ ภิกษุสำคัญว่ารับนิมนต์แล้ว .. . ต้องอาบัติทุกกฏ
ไม่ได้รับนิมนต์ ภิกษุสงสัย...ต้องอาบัติทุกกฏ

ไม่ต้องอาบัติ


ไม่ได้รับนิมนต์ ภิกษุสำคัญว่าไม่ได้รับนิมนต์...ไม่ต้องอาบัติ.

อนาปัตติวาร


[554] ภิกษุฉันในสมัย 1 ภิกษุบอกลาภิกษุซึ่งมีอยู่แล้วจึงเข้าไป 1
ไม่ได้บอกลาภิกษุซึ่งไม่มีอยู่ แล้วเข้าไป 1 เดินทางผ่านเรือนผู้อื่น 1 เดิน
ทางผ่านอุปจารเรือน 1 ไปอารามอื่น 1 ไปสู่สำนักภิกษุณี 1 ไปสู่สำนัก
เดียรถีย์ 1 ไปโรงฉัน 1 ไปเรือนที่เขานิมนต์ฉัน 1 ไปเพราะมีอันตราย 1
ภิกษุวิกลจริต 1 ภิกษุอาทิกัมมิกะ 1 ไม่ต้องอาบัติแล.
อเจลกวรรค สิกขาบทที่ 6 จบ

จาริตสิกขาบทที่ 6


ในสิกขาบทที่ 6 มีวินิจฉัยดังนี้ :-

[แก้อรรถบางปาฐะปฐมบัญญัติและอนุบัญญัติ]


ในคำว่า เทถาวุโส ภตฺตํ นี้ มีวินิจฉัยว่า ได้ยินว่า ภัตนั้น เป็น
ของที่พวกชาวบ้านน้อมนำมาแล้ว; เพราะเหตุนั้น พวกภิกษุจึงได้กล่าวอย่าง
นั้น . แต่ในภัตตาหาร ที่พวกชาวบ้านมิได้น้อมนำมา ภิกษุย่อมไม่ได้เพื่อที่จะ
กล่าวอย่างนั้น (กล่าวว่า ให้ภัตตาหารเถิด อาวุโส) เป็นปยุตตวาจา (การ
ออกปากขอของ).
ก็พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสคำนี้ว่า ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ถ้าเช่นนั้นพวก
เธอจงรับประเคนแล้วเก็บไว้ ดังนี้ เพื่อต้องการรักษาศรัทธาของตระกูล. ก็