จึงท่านพระอานนท์กราบทูลเรื่องนั้นแด่พระผู้มีพระภาคเจ้า.
ภ. ดูก่อนอานนท์ ก็ภิกษุทั้งหลายฉันอาหารอันเป็นเดนของภิกษุ
อาพาธหรือ.
อา. มิได้ฉัน พระพุทธเจ้าข้า.

ทรงอนุญาตให้ฉันอาหารเป็นเดนภิกษุไข้

ลำดับนั้น พระผู้มีพระภาคเจ้า ทรงทำธรรมีกถา ในเพราะเหตุเป็น
เค้ามูลนั้น ในเพราะเหตุแรกเกิดนั้น แล้วรับสั่งกะภิกษุทั้งหลายว่า ดูก่อน
ภิกษุทั้งหลาย เราอนุญาตให้ฉันอาหารอันเป็นเดนของภิกษุผู้อาพาธและมิใช่ผู้
อาพาธได้ แต่พึงทำให้เป็นเดน อย่างนี้ว่า ทั้งหมดนั่นพอแล้ว.
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ก็แลพวกเธอพึงยกสิกขาบทนี้ขึ้นแสดงอย่างนั้น
ว่าดังนี้ :-

พระอนุบัญญัติ

84. 5. ข. อนึ่ง ภิกษุใดฉันเสร็จ ห้ามภัตแล้ว เคี้ยวก็ดี
ฉันก็ดี ซึ่งของเคี้ยวก็ดี ซึ่งของฉันก็ดี อันมิใช่เดน เป็นปาจิตตีย์.
เรื่องอาหารเดน จบ

สิกขาบทวิภังค์

[501] บทว่า อนึ่ง. . .ใด ความว่าผู้ใด คือผู้เช่นใด. . .
บทว่า ภิกษุ ความว่า ที่ชื่อว่า ภิกษุ เพราะอรรถว่าเป็นผู้ขอ. . .นี้
ชื่อว่า ภิกษุ ที่ทรงประสงค์ในอรรถนี้.
ที่ชื่อว่า ฉันเสร็จ คือ ฉันโภชนะ 5 อย่างใดอย่างหนึ่ง โดยที่สุด
แม้ด้วยปลายหญ้าคา.

ลักษณะห้ามภัต

ที่ชื่อว่า ห้ามภัตแล้ว คือ กำลังฉันอาหารอยู่ 1 ทายกนำโภชนะ
มาถวายอีก 1 ทายกอยู่ในหัตถบาส 1 ทายกน้อมถวาย 1 ภิกษุห้ามเสีย 1.

ลักษณะของไม่เป็นเดน

ที่ชื่อว่า มิใช่เดน คือ ของที่ยังมิได้ทำให้เป็นกัปปิยะ 1 ภิกษุมิได้
รับประเคน 1 ภิกษุมิได้ยกขึ้นส่งให้ 1 ทำนอกหัตถบาส 1 ภิกษุฉันยังไม่เสร็จ
ทำ 1 ภิกษุฉันเสร็จ ห้ามภัตแล้ว ลุกจากอาสนะแล้วทำ 1 ภิกษุมิได้พูดว่า
ทั้งหมดนั้นพอแล้ว 1 ของนั้นมิใช่เป็นเดนภิกษุอาพาธ 1 นี้ชื่อว่า มิใช่เดน.

ลักษณะของเป็นเดน

ที่ชื่อว่า เป็นเดน คือ ของที่ทำให้เป็นกัปปิยะแล้ว 1 ภิกษุรับ
ประเคนแล้ว 1 ภิกษุยกขึ้นส่งให้ 1 ทำในหัตถบาส 1 ภิกษุฉันแล้ว ทำ 1
ฉันเสร็จห้ามภัตแล้ว ยังไม่ลุกจากอาสนะ ทำ 1 ภิกษุพูดว่า ทั้งหมดนั่นพอ
แล้ว 1 เป็นเดนภิกษุอาพาธ 1 นี้ชื่อว่า เป็นเดน.

ลักษณะของเคี้ยว

ที่ชื่อว่า ต้องเคี้ยว คือ เว้นโภชนะห้า 1 ของที่เป็นยามกาลิก 1
สัตตาหกาลิก 1 ยาวชีวิก 1 นอกนั้นชื่อว่า ของเคี้ยว.

ลักษณะของฉัน

ที่ชื่อว่า ของฉัน ได้แก่ โภชนะ 5 คือ ข้าวสุก 1 ขนมสด 1
ขนมแห้ง 1 ปลา 1 เนื้อ 1.
ภิกษุรับประเคนด้วยตั้งใจว่า จักเคี้ยว จักฉัน ต้องอาบัติทุกกฏ.
ขณะกลืน ต้องอาบัติปาจิตตีย์ ทุก ๆ คำกลืน.