เมนู

อนิยตกัณฑวรรณนา


ท่านผู้มีอายุทั้งหลาย ! อนึ่ง ธรรม คือ อนิยต 2 สิกขาบทนี้แล
ย่อมมาสู่อุเทศ.

พรรณนาอนิยตสิกขาบทที่ 1


อนิยตสิกขาบทที่ 1 ว่า เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา เป็นต้น
ข้าพเจ้าจะกล่าวต่อไป:- ในอนิยตสิกขาบทที่ 1 นั้น มีวินิจฉัยดังต่อ
ไปนี้:-

[แก้อรรถมูลเหตุแห่งปฐมบัญญัติเป็นต้น]


คำว่า กาลยุตฺตํ สมุลฺลปนฺโต มีความว่า กำหนดกาลแล้ว
กล่าวถ้อยคำเกี่ยวด้วยเรื่องชาวบ้าน ในเวลาที่ใคร ๆ ไม่เดินผ่านไปหรือ
เดินผ่านมาที่ใกล้ คือ ตามที่เหมาะแก่เวลาเช่นนั้น มีอาทิว่า เธอไม่
กลุ้มใจ ไม่ลำบากใจ ไม่อดอยากละหรือ ?
คำว่า กาลยุตฺตํ ธมฺมํ ภณนฺโต มีความว่า กำหนดกาลแล้ว
กล่าวธรรมกถา ในเวลาที่ใครคนอื่นเดินผ่านมา หรือเดินผ่านไป คือ
ตามที่เหมาะแก่เวลาเช่นนั้น มีอาทิว่า เธอควรทำอุโบสถ, เธอควรถวาย
สลากภัต ดังนี้
นางวิสาขานั้น ชื่อว่า มีบุตรมาก เพราะนางมีธิดาและบุตรมาก
ได้ยินว่า นางมีบุตรชาย 10 คน และบุตรหญิง 10 คน. ชื่อว่า
มีนัดดามาก เพราะนางมีหลานมาก. เหมือนอย่างว่า นางวิสาขานั้น
มีบุตรชายหญิง 20 คน ฉันใดแล, แม้บุตรชายหญิงของนางก็มีทารก