อภิธมฺมํ ปจฺจกฺขามิ ข้าพเจ้าบอกคืนพระอภิธรรม
กุสลํ ธมฺมํ " ข้าพเจ้าบอกคืนกุศลธรรม
อกุสลํ ธมฺมํ " ข้าพเจ้าบอกคืนอกุศลธรรม
อพฺยากตํ ธมฺมํ " ข้าพเจ้าบอกคืนอัพยากตธรรม
สติปฏฐานํ " ข้าพเจ้าบอกคืนสติปัฏฐาน
สมฺมปฺปธานํ " ข้าพเจ้าบอกคืนสัมมัปธาน
อิทฺธิปาทํ " ข้าพเจ้าบอกคืนอิทธิบาท
อินฺทฺริยํ " ข้าพเจ้าบอกคืนอินทรีย์
พลํ " ข้าพเจ้าบอกคืนพละ
โพชฺฌงฺคํ " ข้าพเจ้าบอกคืนโพชฌงค์
มคฺคํ " ข้าพเจ้าบอกคืนมรรค
ผลํ " ข้าพเจ้าบอกคืนผล
นิพฺพานํ " ข้าพเจ้าบอกคืนพระนิพพาน
จัดเป็นไวพจน์แห่งพระธรรมทีเดียว.
การบอกลาสิกขา ย่อมมีได้ด้วยคำไวพจน์แห่งพระธรรมดังพรรณนา
มาฉะนี้.
[

วิธีลาสิกขาระบุคำไวพจน์พระสงฆ์

]
การบอกลาด้วยคำว่า สงฺฆํ ปจฺจกฺขามิ ไม่ใช่การบอกลาด้วย
คำไวพจน์. การบอกลาสิกขาย่อมมีได้ด้วยคำไวพจน์แห่งพระสงฆ์อย่างนี้คือ:-
สุปฏิปนฺนํ สงฺฆํ ปจฺจกฺขามิ ข้าพเจ้าบอกคืนพระสงฆ์ผู้ปฏิ-
บัติดี
อุชุปฏิปนฺนํ " " ข้าพเจ้าบอกคืนพระสงฆ์ผู้ปฏิ
บัติตรง

ญายปฏิปนฺนํ สงฺฆํ ปจฺจกฺขามิ ข้าพเจ้าบอกคืนพระสงฆ์ผู้ปฏิ-
บัติเป็นธรรม
สามีจิปฏิปนฺนํ " " ข้าพเจ้าบอกค้นพระสงฆ์ผู้ปฏิ-
บัติสมควร
จตุปฺปริสยุคํ " " ข้าพเจ้าบอกคืนพระสงฆ์คู่บุรุษ
สี่
อฏฺฐปุริสปุคฺคลํ " " ข้าพเจ้าบอกคืนพระสงฆ์คือ
บุรุษบุคคลแปด
อาหุเนยฺยํ " " ข้าพเจ้าบอกคืนพระสงฆ์ผู้ควร
คำนับ
ปาหุเนยฺยํ " " ข้าพเจ้าบอกคืนพระสงฆ์ผู้ควร
ของต้อนรับ
ทกฺขิเณยฺยํ " " ข้าพเจ้าบอกคืนพระสงฆ์ผู้ควร
ของทำบุญ
อญฺชลิกรณียํ " " ข้าพเจ้าบอกคืนพระสงฆ์ผู้ควร
ทำอัญชลี
อนุตฺตรํ ปุญฺญฺเขตฺตํ สงฺฆํ ข้าพเจ้าบอกคืนพระสงฆ์ผู้เป็น
ปจฺจกฺขามิ ข้าพเจ้าบอกคืนพระสงฆ์ผู้เป็น
อื่นยิ่งกว่า

[อรรถาธิบายวิธีลาสิกขาทั่วไป]

การบอกลาด้วยคำว่า สิกฺขํ ปจฺจกฺขามิ ไม่ใช่เป็นการบอกลาด้วย
คำไวพจน์. การบอกลาสิกขา ย่อมมีได้ด้วยคำไวพจน์แห่งสิกขาอย่างนี้ คือ:-