เมนู

11. นฺหาตกมุนิตฺเถรคาถา

[435]

‘‘วาตโรคาภินีโต ตฺวํ, วิหรํ กานเน วเน;

ปวิทฺธโคจเร ลูเข, กถํ ภิกฺขุ กริสฺสสิ’’ฯ

[436]

‘‘ปีติสุเขน วิปุเลน, ผริตฺวาน สมุสฺสยํ;

ลูขมฺปิ อภิสมฺโภนฺโต, วิหริสฺสามิ กานเนฯ

[437]

‘‘ภาเวนฺโต สตฺต โพชฺฌงฺเค, อินฺทฺริยานิ พลานิ จ;

ฌานโสขุมฺมสมฺปนฺโน [ฌานสุขุมสมฺปนฺโน (สฺยา. ก.)], วิหริสฺสํ อนาสโวฯ

[438]

‘‘วิปฺปมุตฺตํ กิเลเสหิ, สุทฺธจิตฺตํ อนาวิลํ;

อภิณฺหํ ปจฺจเวกฺขนฺโต, วิหริสฺสํ อนาสโวฯ

[439]

‘‘อชฺฌตฺตญฺจ พหิทฺธา จ, เย เม วิชฺชิํสุ อาสวา;

สพฺเพ อเสสา อุจฺฉินฺนา, น จ อุปฺปชฺชเร ปุนฯ

[440]

‘‘ปญฺจกฺขนฺธา ปริญฺญาตา, ติฏฺฐนฺติ ฉินฺนมูลกา;

ทุกฺขกฺขโย อนุปฺปตฺโต, นตฺถิ ทานิ ปุนพฺภโว’’ติฯ

… นฺหาตกมุนิตฺเถโร…ฯ

12. พฺรหฺมทตฺตตฺเถรคาถา

[441]

‘‘อกฺโกธสฺส กุโต โกโธ, ทนฺตสฺส สมชีวิโน;

สมฺมทญฺญา วิมุตฺตสฺส, อุปสนฺตสฺส ตาทิโนฯ

[442]

‘‘ตสฺเสว เตน ปาปิโย, โย กุทฺธํ ปฏิกุชฺฌติ;

กุทฺธํ อปฺปฏิกุชฺฌนฺโต, สงฺคามํ เชติ ทุชฺชยํฯ

[443]

[สํ. นิ. 1.188, 250] ‘‘อุภินฺนมตฺถํ จรติ, อตฺตโน จ ปรสฺส จ;

ปรํ สงฺกุปิตํ ญตฺวา, โย สโต อุปสมฺมติฯ

[444]

[สํ. นิ. 1.188, 250] ‘‘อุภินฺนํ ติกิจฺฉนฺตํ ตํ, อตฺตโน จ ปรสฺส จ;

ชนา มญฺญนฺติ พาโลติ, เย ธมฺมสฺส อโกวิทาฯ

[445]

‘‘อุปฺปชฺเช เต สเจ โกโธ, อาวชฺช กกจูปมํ;

อุปฺปชฺเช เจ รเส ตณฺหา, ปุตฺตมํสูปมํ สรฯ

[446]

‘‘สเจ ธาวติ จิตฺตํ เต, กาเมสุ จ ภเวสุ จ;

ขิปฺปํ นิคฺคณฺห สติยา, กิฏฺฐาทํ วิย ทุปฺปสุ’’นฺติ;

… พฺรหฺมทตฺโต เถโร…ฯ

13. สิริมณฺฑตฺเถรคาถา

[447]

[อุทา. 45; จูฬว. 385; ปริ. 339] ‘‘ฉนฺนมติวสฺสติ , วิวฏํ นาติวสฺสติ;

ตสฺมา ฉนฺนํ วิวเรถ, เอวํ ตํ นาติวสฺสติฯ

[448]

[สํ. นิ. 1.66; เนตฺติ. 18] ‘‘มจฺจุนาพฺภหโต โลโก, ชราย ปริวาริโต;

ตณฺหาสลฺเลน โอติณฺโณ, อิจฺฉาธูปายิโต สทาฯ

[449]

‘‘มจฺจุนาพฺภหโต โลโก, ปริกฺขิตฺโต ชราย จ;

หญฺญติ นิจฺจมตฺตาโณ, ปตฺตทณฺโฑว ตกฺกโรฯ

[450]

‘‘อาคจฺฉนฺตคฺคิขนฺธาว, มจฺจุ พฺยาธิ ชรา ตโย;

ปจฺจุคฺคนฺตุํ พลํ นตฺถิ, ชโว นตฺถิ ปลายิตุํฯ

[451]

‘‘อโมฆํ ทิวสํ กยิรา, อปฺเปน พหุเกน วา;

ยํ ยํ วิชหเต [วิรหเต (สี. ปี.), วิวหเต (สฺยา.)] รตฺติํ, ตทูนํ ตสฺส ชีวิตํฯ

[452]

‘‘จรโต ติฏฺฐโต วาปิ, อาสีนสยนสฺส วา;

อุเปติ จริมา รตฺติ, น เต กาโล ปมชฺชิตุ’’นฺติฯ

… สิริมณฺโฑ [สิริมนฺโท (สี.)] เถโร…ฯ

14. สพฺพกามิตฺเถรคาถา

[453]

‘‘ทฺวิปาทโกยํ อสุจิ, ทุคฺคนฺโธ ปริหีรติ [ปริหรติ (ก.)];

นานากุณปปริปูโร, วิสฺสวนฺโต ตโต ตโตฯ

[454]

‘‘มิคํ นิลีนํ กูเฏน, พฬิเสเนว อมฺพุชํ;

วานรํ วิย เลเปน, พาธยนฺติ ปุถุชฺชนํฯ

[455]

‘‘รูปา สทฺทา รสา คนฺธา, โผฏฺฐพฺพา จ มโนรมา;

ปญฺจ กามคุณา เอเต, อิตฺถิรูปสฺมิ ทิสฺสเรฯ

[456]

‘‘เย เอตา อุปเสวนฺติ, รตฺตจิตฺตา ปุถุชฺชนา;

วฑฺเฒนฺติ กฏสิํ โฆรํ, อาจินนฺติ ปุนพฺภวํฯ

[457]

‘‘โย เจตา ปริวชฺเชติ, สปฺปสฺเสว ปทา สิโร;

โสมํ วิสตฺติกํ โลเก, สโต สมติวตฺตติฯ

[458]