‘‘กามจฺฉนฺโท จ พฺยาปาโท, ถินมิทฺธญฺจ ภิกฺขุโน;

อุทฺธจฺจํ วิจิกิจฺฉา จ, ปญฺเจเต จิตฺตเกลิสาฯ

[1010]

‘‘ยสฺส สกฺกริยมานสฺส, อสกฺกาเรน จูภยํ;

สมาธิ น วิกมฺปติ, อปฺปมาทวิหาริโนฯ

[1011]

‘‘ตํ ฌายินํ สาตติกํ, สุขุมทิฏฺฐิวิปสฺสกํ;

อุปาทานกฺขยารามํ, อาหุ สปฺปุริโส อิติฯ

[1012]

‘‘มหาสมุทฺโท ปถวี, ปพฺพโต อนิโลปิ จ;

อุปมาย น ยุชฺชนฺติ, สตฺถุ วรวิมุตฺติยาฯ

[1013]

‘‘จกฺกานุวตฺตโก เถโร, มหาญาณี สมาหิโต;

ปถวาปคฺคิสมาโน, น รชฺชติ น ทุสฺสติฯ

[1014]

‘‘ปญฺญาปารมิตํ ปตฺโต, มหาพุทฺธิ มหามติ;

อชโฬ ชฬสมาโน, สทา จรติ นิพฺพุโตฯ

[1015]

‘‘ปริจิณฺโณ มยา สตฺถา…เป.… ภวเนตฺติ สมูหตาฯ

[1016]

‘‘สมฺปาเทถปฺปมาเทน , เอสา เม อนุสาสนี;

หนฺทาหํ ปรินิพฺพิสฺสํ, วิปฺปมุตฺโตมฺหิ สพฺพธี’’ติฯ

… สาริปุตฺโต เถโร…ฯ

3. อานนฺทตฺเถรคาถา

[1017]

‘‘ปิสุเณน จ โกธเนน จ, มจฺฉรินา จ วิภูตนนฺทินา;

สขิตํ น กเรยฺย ปณฺฑิโต, ปาโป กาปุริเสน สงฺคโมฯ

[1018]

‘‘สทฺเธน จ เปสเลน จ, ปญฺญวตา พหุสฺสุเตน จ;

สขิตํ กเรยฺย ปณฺฑิโต, ภทฺโท สปฺปุริเสน สงฺคโมฯ

[1019]

‘‘ปสฺส จิตฺตกตํ พิมฺพํ…เป.… ยสฺส นตฺถิ ธุวํ ฐิติฯ

[1020]

‘‘ปสฺส จิตฺตกตํ พิมฺพํ…เป.… วตฺเถหิ โสภติฯ

[1021]

‘‘อลตฺตกกตา …เป.… โน จ ปารคเวสิโนฯ

[1022]

‘‘อฏฺฐปทกตา…เป.… โน จ ปารคเวสิโนฯ

[1023]

‘‘อญฺชนีว นวา…เป.… โน จ ปารคเวสิโนฯ

[1024]

‘‘พหุสฺสุโต จิตฺตกถี, พุทฺธสฺส ปริจารโก;

ปนฺนภาโร วิสญฺญุตฺโต, เสยฺยํ กปฺเปติ โคตโมฯ

[1025]

‘‘ขีณาสโว วิสญฺญุตฺโต, สงฺคาตีโต สุนิพฺพุโต;

ธาเรติ อนฺติมํ เทหํ, ชาติมรณปารคูฯ

[1026]

‘‘ยสฺมิํ ปติฏฺฐิตา ธมฺมา, พุทฺธสฺสาทิจฺจพนฺธุโน;

นิพฺพานคมเน มคฺเค, โสยํ ติฏฺฐติ โคตโมฯ

[1027]

‘‘ทฺวาสีติ พุทฺธโต คณฺหิํ, ทฺเว สหสฺสานิ ภิกฺขุโต;

จตุราสีติสหสฺสานิ, เย เม ธมฺมา ปวตฺติโนฯ

[1028]

‘‘อปฺปสฺสุตายํ ปุริโส, พลิพทฺโทว ชีรติ;

มํสานิ ตสฺส วฑฺฒนฺติ, ปญฺญา ตสฺส น วฑฺฒติฯ

[1029]

‘‘พหุสฺสุโต อปฺปสฺสุตํ, โย สุเตนาติมญฺญติ;

อนฺโธ ปทีปธาโรว, ตเถว ปฏิภาติ มํฯ

[1030]

‘‘พหุสฺสุตํ อุปาเสยฺย, สุตญฺจ น วินาสเย;

ตํ มูลํ พฺรหฺมจริยสฺส, ตสฺมา ธมฺมธโร สิยาฯ

[1031]

‘‘ปุพฺพาปรญฺญู อตฺถญฺญู, นิรุตฺติปทโกวิโท;

สุคฺคหีตญฺจ คณฺหาติ, อตฺถญฺโจปปริกฺขติฯ

[1032]

‘‘ขนฺตฺยา ฉนฺทิกโต [ขนฺติยา ฉนฺทิโต (?)] โหติ, อุสฺสหิตฺวา ตุเลติ ตํ;

สมเย โส ปทหติ, อชฺฌตฺตํ สุสมาหิโตฯ

[1033]

‘‘พหุสฺสุตํ ธมฺมธรํ, สปฺปญฺญํ พุทฺธสาวกํ;

ธมฺมวิญฺญาณมากงฺขํ, ตํ ภเชถ ตถาวิธํฯ

[1034]

‘‘พหุสฺสุโต ธมฺมธโร, โกสารกฺโข มเหสิโน;

จกฺขุ สพฺพสฺส โลกสฺส, ปูชนีโย พหุสฺสุโตฯ

[1035]

‘‘ธมฺมาราโม ธมฺมรโต, ธมฺมํ อนุวิจินฺตยํ;

ธมฺมํ อนุสฺสรํ ภิกฺขุ, สทฺธมฺมา น ปริหายติฯ

[1036]

‘‘กายมจฺเฉรครุโน [ครุโก (สี.)], หิยฺยมาเน [หิยฺยมาโน (สี.)] อนุฏฺฐเห;

สรีรสุขคิทฺธสฺส, กุโต สมณผาสุตาฯ

[1037]

‘‘น ปกฺขนฺติ ทิสา สพฺพา, ธมฺมา น ปฏิภนฺติ มํ;

คเต กลฺยาณมิตฺตมฺหิ, อนฺธการํว ขายติฯ

[1038]

‘‘อพฺภตีตสหายสฺส, อตีตคตสตฺถุโน;

นตฺถิ เอตาทิสํ มิตฺตํ, ยถา กายคตา สติฯ

[1039]

‘‘เย ปุราณา อตีตา เต, นเวหิ น สเมติ เม;

สฺวชฺช เอโกว ฌายามิ, วสฺสุเปโตว ปกฺขิมาฯ

[1040]

‘‘ทสฺสนาย อภิกฺกนฺเต, นานาเวรชฺชเก พหู;

มา วารยิตฺถ โสตาโร, ปสฺสนฺตุ สมโย มมํฯ

[1041]

‘‘ทสฺสนาย อภิกฺกนฺเต, นานาเวรชฺชเก ปุถุ;

กโรติ สตฺถา โอกาสํ, น นิวาเรติ จกฺขุมาฯ

[1042]

‘‘ปณฺณวีสติวสฺสานิ, เสขภูตสฺส เม สโต;

น กามสญฺญา อุปฺปชฺชิ, ปสฺส ธมฺมสุธมฺมตํฯ

[1043]

‘‘ปณฺณวีสติวสฺสานิ, เสขภูตสฺส เม สโต;

น โทสสญฺญา อุปฺปชฺชิ, ปสฺส ธมฺมสุธมฺมตํฯ

[1044]

‘‘ปณฺณวีสติวสฺสานิ, ภควนฺตํ อุปฏฺฐหิํ;

เมตฺเตน กายกมฺเมน, ฉายาว อนปายินี [อนุปายินี (สฺยา. ก.)]ฯ

[1045]

‘‘ปณฺณวีสติวสฺสานิ, ภควนฺตํ อุปฏฺฐหิํ;

เมตฺเตน วจีกมฺเมน, ฉายาว อนปายินีฯ

[1046]

‘‘ปณฺณวีสติวสฺสานิ, ภควนฺตํ อุปฏฺฐหิํ;

เมตฺเตน มโนกมฺเมน, ฉายาว อนปายินีฯ

[1047]

‘‘พุทฺธสฺส จงฺกมนฺตสฺส, ปิฏฺฐิโต อนุจงฺกมิํ;

ธมฺเม เทสิยมานมฺหิ, ญาณํ เม อุทปชฺชถฯ

[1048]

‘‘อหํ สกรณีโยมฺหิ, เสโข อปฺปตฺตมานโส;

สตฺถุ จ ปรินิพฺพานํ, โย อมฺหํ อนุกมฺปโกฯ

[1049]

‘‘ตทาสิ ยํ ภิํสนกํ, ตทาสิ โลมหํสนํ;

สพฺพาการวรูเปเต, สมฺพุทฺเธ ปรินิพฺพุเตฯ

[1050]

‘‘พหุสฺสุโต ธมฺมธโร, โกสารกฺโข มเหสิโน;

จกฺขุ สพฺพสฺส โลกสฺส, อานนฺโท ปรินิพฺพุโตฯ

[1051]

‘‘พหุสฺสุโต ธมฺมธโร, โกสารกฺโข มเหสิโน;

จกฺขุ สพฺพสฺส โลกสฺส, อนฺธกาเร ตโมนุโทฯ

[1052]

‘‘คติมนฺโต สติมนฺโต, ธิติมนฺโต จ โย อิสิ;

สทฺธมฺมธารโก เถโร, อานนฺโท รตนากโรฯ

[1053]

‘‘ปริจิณฺโณ มยา สตฺถา, กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ;

โอหิโต ครุโก ภาโร, นตฺถิ ทานิ ปุนพฺภโว’’ติฯ

… อานนฺโท เถโร…ฯ

ติํสนิปาโต นิฏฺฐิโตฯ

ตตฺรุทฺทานํ –

ผุสฺโสปติสฺโส อานนฺโท, ตโยติเม ปกิตฺติตา;

คาถาโย ตตฺถ สงฺขาตา, สตํ ปญฺจ จ อุตฺตรีติ;

18. จตฺตาลีสนิปาโต