‘‘ติณกฏฺฐสมํ โลกํ, ยทา ปญฺญาย ปสฺสติ;

มมตฺตํ โส อสํวินฺทํ, ‘นตฺถิ เม’ติ น โสจติฯ

[718]

‘‘อุกฺกณฺฐามิ สรีเรน, ภเวนมฺหิ อนตฺถิโก;

โสยํ ภิชฺชิสฺสติ กาโย, อญฺโญ จ น ภวิสฺสติฯ

[719]

‘‘ยํ โว กิจฺจํ สรีเรน, ตํ กโรถ ยทิจฺฉถ;

น เม ตปฺปจฺจยา ตตฺถ, โทโส เปมญฺจ เหหิติ’’ฯ

[720]

ตสฺส ตํ วจนํ สุตฺวา, อพฺภุตํ โลมหํสนํ;

สตฺถานิ นิกฺขิปิตฺวาน, มาณวา เอตทพฺรวุํฯ

[721]

‘‘กิํ ภทนฺเต กริตฺวาน, โก วา อาจริโย ตว;

กสฺส สาสนมาคมฺม, ลพฺภเต ตํ อโสกตา’’ฯ

[722]

‘‘สพฺพญฺญู สพฺพทสฺสาวี, ชิโน อาจริโย มม;

มหาการุณิโก สตฺถา, สพฺพโลกติกิจฺฉโกฯ

[723]

‘‘เตนายํ เทสิโต ธมฺโม, ขยคามี อนุตฺตโร;

ตสฺส สาสนมาคมฺม, ลพฺภเต ตํ อโสกตา’’ฯ

[724]

สุตฺวาน โจรา อิสิโน สุภาสิตํ, นิกฺขิปฺป สตฺถานิ จ อาวุธานิ จ;

ตมฺหา จ กมฺมา วิรมิํสุ เอเก, เอเก จ ปพฺพชฺชมโรจยิํสุฯ

[725]

เต ปพฺพชิตฺวา สุคตสฺส สาสเน, ภาเวตฺว โพชฺฌงฺคพลานิ ปณฺฑิตา;

อุทคฺคจิตฺตา สุมนา กตินฺทฺริยา, ผุสิํสุ นิพฺพานปทํ อสงฺขตนฺติฯ

…อธิมุตฺโต เถโร…ฯ

2. ปาราปริยตฺเถรคาถา

[726]

‘‘สมณสฺส อหุ จินฺตา, ปาราปริยสฺส ภิกฺขุโน;

เอกกสฺส นิสินฺนสฺส, ปวิวิตฺตสฺส ฌายิโนฯ

[727]

‘‘กิมานุปุพฺพํ ปุริโส, กิํ วตํ กิํ สมาจารํ;

อตฺตโน กิจฺจการีสฺส, น จ กญฺจิ วิเหฐเยฯ

[728]

‘‘อินฺทฺริยานิ มนุสฺสานํ, หิตาย อหิตาย จ;

อรกฺขิตานิ อหิตาย, รกฺขิตานิ หิตาย จฯ

[729]

‘‘อินฺทฺริยาเนว สารกฺขํ, อินฺทฺริยานิ จ โคปยํ;

อตฺตโน กิจฺจการีสฺส, น จ กญฺจิ วิเหฐเยฯ

[730]

‘‘จกฺขุนฺทฺริยํ เจ รูเปสุ, คจฺฉนฺตํ อนิวารยํ;

อนาทีนวทสฺสาวี, โส ทุกฺขา น หิ มุจฺจติฯ

[731]

‘‘โสตินฺทฺริยํ เจ สทฺเทสุ, คจฺฉนฺตํ อนิวารยํ;

อนาทีนวทสฺสาวี, โส ทุกฺขา น หิ มุจฺจติฯ

[732]

‘‘อนิสฺสรณทสฺสาวี , คนฺเธ เจ ปฏิเสวติ;

น โส มุจฺจติ ทุกฺขมฺหา, คนฺเธสุ อธิมุจฺฉิโตฯ

[733]

‘‘อมฺพิลํ มธุรคฺคญฺจ, ติตฺตกคฺคมนุสฺสรํ;

รสตณฺหาย คธิโต, หทยํ นาวพุชฺฌติฯ

[734]

‘‘สุภานฺยปฺปฏิกูลานิ, โผฏฺฐพฺพานิ อนุสฺสรํ;

รตฺโต ราคาธิกรณํ, วิวิธํ วินฺทเต ทุขํฯ

[735]

‘‘มนํ เจเตหิ ธมฺเมหิ, โย น สกฺโกติ รกฺขิตุํ;

ตโต นํ ทุกฺขมนฺเวติ, สพฺเพเหเตหิ ปญฺจหิฯ

[736]

‘‘ปุพฺพโลหิตสมฺปุณฺณํ, พหุสฺส กุณปสฺส จ;

นรวีรกตํ วคฺคุํ, สมุคฺคมิว จิตฺติตํฯ

[737]

‘‘กฏุกํ มธุรสฺสาทํ, ปิยนิพนฺธนํ ทุขํ;

ขุรํว มธุนา ลิตฺตํ, อุลฺลิหํ นาวพุชฺฌติฯ

[738]

‘‘อิตฺถิรูเป อิตฺถิสเร, โผฏฺฐพฺเพปิ จ อิตฺถิยา;

อิตฺถิคนฺเธสุ สารตฺโต, วิวิธํ วินฺทเต ทุขํฯ

[739]

‘‘อิตฺถิโสตานิ สพฺพานิ, สนฺทนฺติ ปญฺจ ปญฺจสุ;

เตสมาวรณํ กาตุํ, โย สกฺโกติ วีริยวาฯ

[740]

‘‘โส อตฺถวา โส ธมฺมฏฺโฐ, โส ทกฺโข โส วิจกฺขโณ;

กเรยฺย รมมาโนปิ, กิจฺจํ ธมฺมตฺถสํหิตํฯ

[741]

‘‘อโถ สีทติ สญฺญุตฺตํ, วชฺเช กิจฺจํ นิรตฺถกํ;

‘น ตํ กิจฺจ’นฺติ มญฺญิตฺวา, อปฺปมตฺโต วิจกฺขโณฯ

[742]

‘‘ยญฺจ อตฺเถน สญฺญุตฺตํ, ยา จ ธมฺมคตา รติ;

ตํ สมาทาย วตฺเตถ, สา หิ เว อุตฺตมา รติฯ

[743]

‘‘อุจฺจาวเจหุปาเยหิ, ปเรสมภิชิคีสติ;

หนฺตฺวา วธิตฺวา อถ โสจยิตฺวา, อาโลปติ สาหสา โย ปเรสํฯ

[744]

‘‘ตจฺฉนฺโต อาณิยา อาณิํ, นิหนฺติ พลวา ยถา;

อินฺทฺริยานินฺทฺริเยเหว , นิหนฺติ กุสโล ตถาฯ

[745]

‘‘สทฺธํ วีริยํ สมาธิญฺจ, สติปญฺญญฺจ ภาวยํ;

ปญฺจ ปญฺจหิ หนฺตฺวาน, อนีโฆ ยาติ พฺราหฺมโณฯ

[746]

‘‘โส อตฺถวา โส ธมฺมฏฺโฐ, กตฺวา วากฺยานุสาสนิํ;

สพฺเพน สพฺพํ พุทฺธสฺส, โส นโร สุขเมธตี’’ติฯ

…ปาราปริโย เถโร…ฯ

3. เตลกานิตฺเถรคาถา

[747]

‘‘จิรรตฺตํ วตาตาปี, ธมฺมํ อนุวิจินฺตยํ;

สมํ จิตฺตสฺส นาลตฺถํ, ปุจฺฉํ สมณพฺราหฺมเณฯ

[748]

‘‘‘โก โส ปารงฺคโต โลเก, โก ปตฺโต อมโตคธํ;

กสฺส ธมฺมํ ปฏิจฺฉามิ, ปรมตฺถวิชานนํ’ฯ

[749]

‘‘อนฺโตวงฺกคโต อาสิ, มจฺโฉว ฆสมามิสํ;

พทฺโธ มหินฺทปาเสน, เวปจิตฺยสุโร ยถาฯ

[750]

‘‘อญฺฉามิ นํ น มุญฺจามิ, อสฺมา โสกปริทฺทวา;

โก เม พนฺธํ มุญฺจํ โลเก, สมฺโพธิํ เวทยิสฺสติฯ

[751]

‘‘สมณํ พฺราหฺมณํ วา กํ, อาทิสนฺตํ ปภงฺคุนํฯ

กสฺส ธมฺมํ ปฏิจฺฉามิ, ชรามจฺจุปวาหนํฯ

[752]

‘‘วิจิกิจฺฉากงฺขาคนฺถิตํ, สารมฺภพลสญฺญุตํ;

โกธปฺปตฺตมนตฺถทฺธํ, อภิชปฺปปฺปทารณํฯ

[753]