‘‘อารามานิ จ โรปิสฺสํ, ทุคฺเค สงฺกมนานิ จ;

ปปญฺจ อุทปานญฺจ, วิปฺปสนฺเนน เจตสาฯ

[882]

‘‘จาตุทฺทสิํ ปญฺจทสิํ, ยา จ ปกฺขสฺส อฏฺฐมี;

ปาฏิหาริยปกฺขญฺจ, อฏฺฐงฺคสุสมาคตํฯ

[883]

‘‘อุโปสถํ อุปวสิสฺสํ, สทา สีเลสุ สํวุตา;

น จ ทาเน ปมชฺชิสฺสํ, สามํ ทิฏฺฐมิทํ มยา’’ติ;

[884]

อิจฺเจวํ วิปฺปลปนฺติํ, ผนฺทมานํ ตโต ตโต;

ขิปิํสุ นิรเย โฆเร, อุทฺธปาทํ อวํสิรํฯ

[885]

‘‘อหํ ปุเร มจฺฉรินี อโหสิํ, ปริภาสิกา สมณพฺราหฺมณานํ;

วิตเถน จ สามิกํ วญฺจยิตฺวา, ปจฺจามหํ นิรเย โฆรรูเป’’ติฯ

เรวตีวิมานํ ทุติยํฯ

3. ฉตฺตมาณวกวิมานวตฺถุ

[886]

‘‘เย วทตํ ปวโร มนุเชสุ, สกฺยมุนี ภควา กตกิจฺโจ;

ปารคโต พลวีริยสมงฺคี [พลวีรสมงฺคี (ก.)], ตํ สุคตํ สรณตฺถมุเปหิฯ

[887]

‘‘ราควิราคมเนชมโสกํ, ธมฺมมสงฺขตมปฺปฏิกูลํ;

มธุรมิมํ ปคุณํ สุวิภตฺตํ, ธมฺมมิมํ สรณตฺถมุเปหิฯ

[888]

‘‘ยตฺถ จ ทินฺน มหปฺผลมาหุ, จตูสุ สุจีสุ ปุริสยุเคสุ;

อฏฺฐ จ ปุคฺคลธมฺมทสา เต, สงฺฆมิมํ สรณตฺถมุเปหิฯ

[889]

‘‘น ตถา ตปติ นเภ สูริโย, จนฺโท จ น ภาสติ น ผุสฺโส;

ยถา อตุลมิทํ มหปฺปภาสํ, โก นุ ตฺวํ ติทิวา มหิํ อุปาคาฯ

[890]

‘‘ฉินฺทติ รํสี ปภงฺกรสฺส, สาธิกวีสติโยชนานิ อาภา;

รตฺติมปิ ยถา ทิวํ กโรติ, ปริสุทฺธํ วิมลํ สุภํ วิมานํฯ

[891]

‘‘พหุปทุมวิจิตฺรปุณฺฑรีกํ, โวกิณฺณํ กุสุเมหิ เนกจิตฺตํ;

อรชวิรชเหมชาลฉนฺนํ, อากาเส ตปติ ยถาปิ สูริโยฯ

[892]

‘‘รตฺตมฺพรปีตวสสาหิ, อครุปิยงฺคุจนฺทนุสฺสทาหิ;

กญฺจนตนุสนฺนิภตฺตจาหิ, ปริปูรํ คคนํว ตารกาหิฯ

[893]

‘‘นรนาริโย [นรนารี (ก.), นาริโย (?)] พหุเกตฺถเนกวณฺณา, กุสุมวิภูสิตาภรเณตฺถ สุมนา;

อนิลปมุญฺจิตา ปวนฺติ [ปวายนฺติ (ก.)] สุรภิํ, ตปนิยวิตตา สุวณฺณฉนฺนา [สุวณฺณจฺฉาทนา (สี.)]ฯ

[894]

‘‘กิสฺส สํยมสฺส [สมทมสฺส (สี.)] อยํ วิปาโก, เกนาสิ กมฺมผเลนิธูปปนฺโน;

ยถา จ เต อธิคตมิทํ วิมานํ, ตทนุปทํ อวจาสิ อิงฺฆ ปุฏฺโฐ’’ติฯ

[895]

‘‘สยมิธ [ยมิธ (สี. สฺยา. ปี.)] ปเถ สเมจฺจ มาณเวน, สตฺถานุสาสิ อนุกมฺปมาโน;

ตว รตนวรสฺส ธมฺมํ สุตฺวา, กริสฺสามีติ จ พฺรวิตฺถ ฉตฺโตฯ

[896]

‘‘ชินวรปวรํ [ชินปวรํ (สฺยา. ก.)] อุเปหิ [อุเปมิ (พหูสุ)] สรณํ, ธมฺมญฺจาปิ ตเถว ภิกฺขุสงฺฆํ;

โนติ ปฐมํ อโวจหํ [อโวจาหํ (สี. สฺยา. ก.)] ภนฺเต, ปจฺฉา เต วจนํ ตเถวกาสิํฯ

[897]

‘‘มา จ ปาณวธํ วิวิธํ จรสฺสุ อสุจิํ,

น หิ ปาเณสุ อสญฺญตํ อวณฺณยิํสุ สปฺปญฺญา;

โนติ ปฐมํ อโวจหํ ภนฺเต,

ปจฺฉา เต วจนํ ตเถวกาสิํฯ

[898]

‘‘มา จ ปรชนสฺส รกฺขิตมฺปิ, อาทาตพฺพมมญฺญิโถ [มมญฺญิตฺถ (สี. ปี.)] อทินฺนํ;

โนติ ปฐมํ อโวจหํ ภนฺเต, ปจฺฉา วจนํ ตเถวกาสิํฯ

[899]

‘‘มา จ ปรชนสฺส รกฺขิตาโย, ปรภริยา อคมา อนริยเมตํ;

โนติ ปฐมํ อโวจหํ ภนฺเต, ปจฺฉา เต วจนํ ตเถวกาสิํ;

[900]

‘‘มา จ วิตถํ อญฺญถา อภาณิ,

น หิ มุสาวาทํ อวณฺณยิํสุ สปฺปญฺญา;

โนติ ปฐมํ อโวจหํ ภนฺเต, ปจฺฉา เต วจนํ ตเถวกาสิํฯ

[901]

‘‘เยน จ ปุริสสฺส อเปติ สญฺญา, ตํ มชฺชํ ปริวชฺชยสฺสุ สพฺพํ;

โนติ ปฐมํ อโวจหํ ภนฺเต, ปจฺฉา เต วจนํ ตเถวกาสิํฯ

[902]

‘‘สฺวาหํ อิธ ปญฺจ สิกฺขา กริตฺวา, ปฏิปชฺชิตฺวา ตถาคตสฺส ธมฺเม;

ทฺเวปถมคมาสิํ โจรมชฺเฌ, เต มํ ตตฺถ วธิํสุ โภคเหตุฯ

[903]

‘‘เอตฺตกมิทํ อนุสฺสรามิ กุสลํ, ตโต ปรํ น เม วิชฺชติ อญฺญํ;

เตน สุจริเตน กมฺมุนาหํ [กมฺมนาหํ (สี.)], อุปฺปนฺโน [อุปปนฺโน (พหูสุ)] ติทิเวสุ กามกามีฯ

[904]

‘‘ปสฺส ขณมุหุตฺตสญฺญมสฺส, อนุธมฺมปฺปฏิปตฺติยา วิปากํ;

ชลมิว ยสสา สเมกฺขมานา, พหุกา มํ ปิหยนฺติ หีนกมฺมาฯ

[905]

‘‘ปสฺส กติปยาย เทสนาย, สุคติญฺจมฺหิ คโต สุขญฺจ ปตฺโต;

เย จ เต สตตํ สุณนฺติ ธมฺมํ, มญฺเญ เต อมตํ ผุสนฺติ เขมํฯ

[906]

‘‘อปฺปมฺปิ กตํ มหาวิปากํ, วิปุลํ โหติ [วิปุลผลํ (ก.)] ตถาคตสฺส ธมฺเม;

ปสฺส กตปุญฺญตาย ฉตฺโต, โอภาเสติ ปถวิํ ยถาปิ สูริโยฯ

[907]

‘‘กิมิทํ กุสลํ กิมาจเรม, อิจฺเจเก หิ สเมจฺจ มนฺตยนฺติ;

เต มยํ ปุนเรว [ปุนปิ (?)] ลทฺธ มานุสตฺตํ, ปฏิปนฺนา วิหเรมุ สีลวนฺโตฯ

[908]

‘‘พหุกาโร อนุกมฺปโก จ สตฺถา, อิติ เม สติ อคมา ทิวา ทิวสฺส;

สฺวาหํ อุปคโตมฺหิ สจฺจนามํ, อนุกมฺปสฺสุ ปุนปิ สุเณมุ [สุโณม (สี.), สุโณมิ (สฺยา.)] ธมฺมํฯ

[909]

‘‘เย จิธ [เยธ (สี. สฺยา. ปี.), เย อิธ (ก.)] ปชหนฺติ กามราคํ, ภวราคานุสยญฺจ ปหาย โมหํ;

น จ เต ปุนมุเปนฺติ คพฺภเสยฺยํ, ปรินิพฺพานคตา หิ สีติภูตา’’ติฯ

ฉตฺตมาณวกวิมานํ ตติยํฯ

4. กกฺกฏกรสทายกวิมานวตฺถุ

[910]

‘‘อุจฺจมิทํ มณิถูณํ วิมานํ, สมนฺตโต ทฺวาทส โยชนานิ;

กูฏาคารา สตฺตสตา อุฬารา, เวฬุริยถมฺภา รุจกตฺถตา [รุจิรตฺถตา (สฺยา. ก.) 646 คาถายํ ‘‘รุจกุปกิณฺณํ’’ติ ปทสฺส สํวณฺณนา ปสฺสิตพฺพา] สุภาฯ

[911]

‘‘ตตฺถจฺฉสิ ปิวสิ ขาทสิ จ, ทิพฺพา จ วีณา ปวทนฺติ วคฺคุํ [วคฺคุ (สี. ก.), วคฺคู (สฺยา.)];

ทิพฺพา รสา กามคุเณตฺถ ปญฺจ, นาริโย จ นจฺจนฺติ สุวณฺณฉนฺนาฯ

[912]

‘‘เกน เตตาทิโส วณฺโณ, เกน เต อิธ มิชฺฌติ;

อุปฺปชฺชนฺติ จ เต โภคา, เย เกจิ มนโส ปิยาฯ

[913]

‘‘ปุจฺฉามิ ตํ เทว มหานุภาว, มนุสฺสภูโต กิมกาสิ ปุญฺญํ;

เกนาสิ เอวํ ชลิตานุภาโว, วณฺโณ จ เต สพฺพทิสา ปภาสตี’’ติฯ

[914]

โส เทวปุตฺโต อตฺตมโน, โมคฺคลฺลาเนน ปุจฺฉิโต;

ปญฺหํ ปุฏฺโฐ วิยากาสิ, ยสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลํฯ

[915]

‘‘สติสมุปฺปาทกโร , ทฺวาเร กกฺกฏโก ฐิโต;

นิฏฺฐิโต ชาตรูปสฺส, โสภติ ทสปาทโกฯ

[916]