เมนู

‘‘ตํ เม พุทฺโธ วิยากาสิ, ชานํ กมฺมผลํ สกํ;

วิปากํ สํวิภาคสฺส, ยตฺถ ทินฺนํ มหปฺผลํฯ

[641]

[วิ. ว. 750; กถา. 798] ‘‘จตฺตาโร จ ปฏิปนฺนา, จตฺตาโร จ ผเล ฐิตา;

เอส สงฺโฆ อุชุภูโต, ปญฺญาสีลสมาหิโตฯ

[642]

[วิ. ว. 751; กถา. 798] ‘‘ยชมานานํ มนุสฺสานํ, ปุญฺญเปกฺขาน ปาณินํ;

กโรตํ โอปธิกํ ปุญฺญํ, สงฺเฆ ทินฺนํ มหปฺผลํฯ

[643]

[วิ. ว. 752; กถา. 798] ‘‘เอโส หิ สงฺโฆ วิปุโล มหคฺคโต, เอสปฺปเมยฺโย อุทธีว สาคโร;

เอเต หิ เสฏฺฐา นรวีรสาวกา, ปภงฺกรา ธมฺมมุทีรยนฺติ [ธมฺมกถํ อุทีรยนฺติ (สฺยา.)]

[644]

[วิ. ว. 753; กถา. 798] ‘‘เตสํ สุทินฺนํ สุหุตํ สุยิฏฺฐํ, เย สงฺฆมุทฺทิสฺส ททนฺติ ทานํ;

สา ทกฺขิณา สงฺฆคตา ปติฏฺฐิตา, มหปฺผลา โลกวิทูน [โลกวิทูหิ (สฺยา. ก.)] วณฺณิตาฯ

[645]

[วิ. ว. 754; กถา. 798] ‘‘เอตาทิสํ ยญฺญมนุสฺสรนฺตา [ปุญฺญมนุสฺสรนฺตา (สฺยา. ก.)], เย เวทชาตา วิจรนฺติ โลเก;

วิเนยฺย มจฺเฉรมลํ สมูลํ, อนินฺทิตา สคฺคมุเปนฺติ ฐาน’’นฺติฯ

ททฺทลฺลวิมานํ [ททฺทฬฺหวิมานํ (ก.)] ฉฏฺฐํฯ

7. เปสวตีวิมานวตฺถุ

[646]

‘‘ผลิกรชตเหมชาลฉนฺนํ , วิวิธจิตฺรตลมทฺทสํ สุรมฺมํ;

พฺยมฺหํ สุนิมฺมิตํ โตรณูปปนฺนํ, รุจกุปกิณฺณมิทํ สุภํ วิมานํฯ

[647]

‘‘ภาติ จ ทส ทิสา นเภว สุริโย, สรเท ตโมนุโท สหสฺสรํสี;

ตถา ตปติมิทํ ตว วิมานํ, ชลมิว ธูมสิโข นิเส นภคฺเคฯ

[648]

‘‘มุสตีว นยนํ สเตรตาว [สเตริตาว (สฺยา. ก.)], อากาเส ฐปิตมิทํ มนุญฺญํ;

วีณามุรชสมฺมตาฬฆุฏฺฐํ, อิทฺธํ อินฺทปุรํ ยถา ตเวทํฯ

[649]

‘‘ปทุมกุมุทุปฺปลกุวลยํ, โยธิก [ยูธิก (สี.)] พนฺธุกโนชกา [โยถิกา ภณฺฑิกา โนชกา (สฺยา.)] จ สนฺติ;

สาลกุสุมิตปุปฺผิตา อโสกา, วิวิธทุมคฺคสุคนฺธเสวิตมิทํฯ

[650]

‘‘สฬลลพุชภุชก [สุชก (สี. สฺยา.)] สํยุตฺตา [สญฺญตา (สี.)], กุสกสุผุลฺลิตลตาวลมฺพินีหิ ;

มณิชาลสทิสา ยสสฺสินี, รมฺมา โปกฺขรณี อุปฏฺฐิตา เตฯ

[651]

‘‘อุทกรุหา จ เยตฺถิ ปุปฺผชาตา, ถลชา เย จ สนฺติ รุกฺขชาตา;

มานุสกามานุสฺสกา จ ทิพฺพา, สพฺเพ ตุยฺหํ นิเวสนมฺหิ ชาตาฯ

[652]

‘‘กิสฺส สํยมทมสฺสยํ วิปาโก, เกนาสิ กมฺมผเลนิธูปปนฺนา;

ยถา จ เต อธิคตมิทํ วิมานํ, ตทนุปทํ อวจาสิฬารปมฺเห’’ติ [ปขุเมติ (สี.)]

[653]

‘‘ยถา จ เม อธิคตมิทํ วิมานํ, โกญฺจมยูรจโกร [จงฺโกร (ก.)] สงฺฆจริตํ;

ทิพฺย [ทิพฺพ (สี. ปี.)] ปิลวหํสราชจิณฺณํ, ทิชการณฺฑวโกกิลาภินทิตํฯ

[654]

‘‘นานาสนฺตานกปุปฺผรุกฺขวิวิธา, ปาฏลิชมฺพุอโสกรุกฺขวนฺตํ;

ยถา จ เม อธิคตมิทํ วิมานํ, ตํ เต ปเวทยามิ [ปวทิสฺสามิ (สี.), ปเวทิสฺสามิ (ปี.)] สุโณหิ ภนฺเตฯ

[655]

‘‘มคธวรปุรตฺถิเมน , นาฬกคาโม นาม อตฺถิ ภนฺเต;

ตตฺถ อโหสิํ ปุเร สุณิสา, เปสวตีติ [เสสวตีติ (สี. สฺยา.)] ตตฺถ ชานิํสุ มมํฯ

[656]

‘‘สาหมปจิตตฺถธมฺมกุสลํ , เทวมนุสฺสปูชิตํ มหนฺตํ;

อุปติสฺสํ นิพฺพุตมปฺปเมยฺยํ, มุทิตมนา กุสุเมหิ อพฺภุกิริํ [อพฺโภกิริํ (สี. สฺยา. ปี. ก.)]

[657]

‘‘ปรมคติคตญฺจ ปูชยิตฺวา, อนฺติมเทหธรํ อิสิํ อุฬารํ;

ปหาย มานุสกํ สมุสฺสยํ, ติทสคตา อิธ มาวสามิ ฐาน’’นฺติฯ

เปสวตีวิมานํ สตฺตมํฯ

8. มลฺลิกาวิมานวตฺถุ

[658]

‘‘ปีตวตฺเถ ปีตธเช, ปีตาลงฺการภูสิเต;

ปีตนฺตราหิ วคฺคูหิ, อปิฬนฺธาว โสภสิฯ

[659]