เมนู

‘‘อิติสฺสา สสฺสุ ปริภาสิ, อวินีตาสิ ตฺวํ [อวินีตา ตุวํ (สี.)] วธุ;

น มํ สมฺปุจฺฉิตุํ อิจฺฉิ, สมณสฺส ททามหํฯ

[293]

‘‘ตโต เม สสฺสุ กุปิตา, ปหาสิ มุสเลน มํ;

กูฏงฺคจฺฉิ อวธิ มํ, นาสกฺขิํ ชีวิตุํ จิรํฯ

[294]

‘‘สา อหํ กายสฺส เภทา, วิปฺปมุตฺตา ตโต จุตา;

เทวานํ ตาวติํสานํ, อุปปนฺนา สหพฺยตํฯ

[295]

‘‘เตน เมตาทิโส วณฺโณ…เป.…วณฺโณ จ เม สพฺพทิสา ปภาสตี’’ติฯ

อุฬารวิมานํ ปฐมํฯ

2. อุจฺฉุทายิกาวิมานวตฺถุ

[296]

‘‘โอภาสยิตฺวา ปถวิํ [ปฐวิํ (สี. สฺยา.)] สเทวกํ, อติโรจสิ จนฺทิมสูริยา วิย;

สิริยา จ วณฺเณน ยเสน เตชสา, พฺรหฺมาว เทเว ติทเส สหินฺทเก [สอินฺทเก (สี.)]

[297]

‘‘ปุจฺฉามิ ตํ อุปฺปลมาลธารินี, อาเวฬินี กญฺจนสนฺนิภตฺตเจ;

อลงฺกเต อุตฺตมวตฺถธารินี, กา ตฺวํ สุเภ เทวเต วนฺทเส มมํฯ

[298]

‘‘กิํ ตฺวํ ปุเร กมฺมมกาสิ อตฺตนา, มนุสฺสภูตา ปุริมาย ชาติยา;

ทานํ สุจิณฺณํ อถ สีลสํยมํ [สญฺญมํ (สี.)], เกนูปปนฺนา สุคติํ ยสสฺสินี;

เทวเต ปุจฺฉิตาจิกฺข, กิสฺส กมฺมสฺสิทํ ผล’’นฺติฯ

[299]

‘‘อิทานิ ภนฺเต อิมเมว คามํ [คาเม (สฺยา. ก.)], ปิณฺฑาย อมฺหากํ ฆรํ อุปาคมิ;

ตโต เต อุจฺฉุสฺส อทาสิ ขณฺฑิกํ, ปสนฺนจิตฺตา อตุลาย ปีติยาฯ

[300]

‘‘สสฺสุ จ ปจฺฉา อนุยุญฺชเต มมํ, กหํ [กหํ เม (ปี.)] นุ อุจฺฉุํ วธุเก อวากิริ [อวากริ (สฺยา. ก.)];

น ฉฑฺฑิตํ โน ปน ขาทิตํ มยา, สนฺตสฺส ภิกฺขุสฺส สยํ อทาสหํฯ

[301]

‘‘ตุยฺหํนฺวิทํ [ตุยฺหํ นุ อิทํ (สฺยา.)] อิสฺสริยํ อโถ มม, อิติสฺสา สสฺสุ ปริภาสเต มมํ;

ปีฐํ คเหตฺวา ปหารํ อทาสิ เม, ตโต จุตา กาลกตามฺหิ เทวตาฯ

[302]

‘‘ตเทว กมฺมํ กุสลํ กตํ มยา, สุขญฺจ กมฺมํ อนุโภมิ อตฺตนา;

เทเวหิ สทฺธิํ ปริจารยามหํ, โมทามหํ กามคุเณหิ ปญฺจหิฯ

[303]

‘‘ตเทว กมฺมํ กุสลํ กตํ มยา, สุขญฺจ กมฺมํ อนุโภมิ อตฺตนา;

เทวินฺทคุตฺตา ติทเสหิ รกฺขิตา, สมปฺปิตา กามคุเณหิ ปญฺจหิฯ

[304]

‘‘เอตาทิสํ ปุญฺญผลํ อนปฺปกํ, มหาวิปากา มม อุจฺฉุทกฺขิณา;

เทเวหิ สทฺธิํ ปริจารยามหํ, โมทามหํ กามคุเณหิ ปญฺจหิฯ

[305]

‘‘เอตาทิสํ ปุญฺญผลํ อนปฺปกํ, มหาชุติกา มม อุจฺฉุทกฺขิณา;

เทวินฺทคุตฺตา ติทเสหิ รกฺขิตา, สหสฺสเนตฺโตริว นนฺทเน วเนฯ

[306]

‘‘ตุวญฺจ ภนฺเต อนุกมฺปกํ วิทุํ, อุเปจฺจ วนฺทิํ กุสลญฺจ ปุจฺฉิสํ;

ตโต เต อุจฺฉุสฺส อทาสิ ขณฺฑิกํ, ปสนฺนจิตา อตุลาย ปีติยา’’ติฯ

อุจฺฉุทายิกาวิมานํ ทุติยํฯ

3. ปลฺลงฺกวิมานวตฺถุ

[307]

‘‘ปลฺลงฺกเสฏฺเฐ มณิโสณฺณจิตฺเต, ปุปฺผาภิกิณฺเณ สยเน อุฬาเร;

ตตฺถจฺฉสิ เทวิ มหานุภาเว, อุจฺจาวจา อิทฺธิ วิกุพฺพมานาฯ

[308]

‘‘อิมา จ เต อจฺฉราโย สมนฺตโต, นจฺจนฺติ คายนฺติ ปโมทยนฺติ;

เทวิทฺธิปตฺตาสิ มหานุภาเว, มนุสฺสภูตา กิมกาสิ ปุญฺญํ;

เกนาสิ เอวํ ชลิตานุภาวา, วณฺโณ จ เต สพฺพทิสา ปภาสตี’’ติฯ

[309]

‘‘อหํ มนุสฺเสสุ มนุสฺสภูตา, อฑฺเฒ กุเล สุณิสา อโหสิํ;

อกฺโกธนา ภตฺตุวสานุวตฺตินี, อุโปสเถ อปฺปมตฺตา อโหสิํ [อปฺปมตฺตา อุโปสเถ (สฺยา. ก.)]

[310]

‘‘มนุสฺสภูตา ทหรา อปาปิกา [ทหราส’ปาปิกา (สี.)], ปสนฺนจิตฺตา ปติมาภิราธยิํ;

ทิวา จ รตฺโต จ มนาปจารินี, อหํ ปุเร สีลวตี อโหสิํฯ

[311]