‘‘สฺวาหํ อฏฺโฏมฺหิ ทุกฺเขน ปีฬิโต, ภิกฺขุ จ ตํ สามํ มุญฺจิตฺวานนฺตกํ [มุญฺจิตฺว นนฺตกํ (สี.), มุญฺจิตฺวา อนนฺตกํ (สฺยา.)];
อหาสิ กุมฺมาสํ มมานุกมฺปยา [มมานุกมฺปิยา (ปี. ก.), มมานุกมฺปาย (สฺยา.)], ตโต จุโต กาลกโตมฺหิ เทวตาฯ
[1168]
‘‘ตเทว กมฺมํ กุสลํ กตํ มยา, สุขญฺจ กมฺมํ อนุโภมิ อตฺตนา;
ตยา หิ ภนฺเต อนุกมฺปิโต ภุสํ, กตญฺญุตาย อภิปาทยามิ ตํฯ
[1169]
‘‘สเทวเก โลเก สมารเก จ, อญฺโญ มุนิ นตฺถิ ตยานุกมฺปโก;
ตยา หิ ภนฺเต อนุกมฺปิโต ภุสํ, กตญฺญุตาย อภิวาทยามิ ตํฯ
[1170]
‘‘อิมสฺมิํ โลเก ปรสฺมิํ วา ปน, อญฺโญ มุนี นตฺถิ ตยานุกมฺปโก;
ตยา หิ ภนฺเต อนุกมฺปิโต ภุสํ, กตญฺญุตาย อภิวาทยามิ ต’’นฺติฯ
โคปาลวิมานํ ฉฏฺฐํฯ
7. กณฺฑกวิมานวตฺถุ
[1171]
‘‘ปุณฺณมาเส ยถา จนฺโท, นกฺขตฺตปริวาริโต;
สมนฺตา อนุปริยาติ, ตารกาธิปตี สสีฯ
[1172]
‘‘ตถูปมํ อิทํ พฺยมฺหํ, ทิพฺพํ เทวปุรมฺหิ จ;
อติโรจติ วณฺเณน, อุทยนฺโตว รํสิมาฯ
[1173]
‘‘เวฬุริยสุวณฺณสฺส, ผลิกา รูปิยสฺส จ;
มสารคลฺลมุตฺตาหิ, โลหิตงฺคมณีหิ จฯ
[1174]
‘‘จิตฺรา มโนรมา ภูมิ, เวฬูริยสฺส สนฺถตา;
กูฏาคารา สุภา รมฺมา, ปาสาโท เต สุมาปิโตฯ
[1175]
‘‘รมฺมา จ เต โปกฺขรณี, ปุถุโลมนิเสวิตา;
อจฺโฉทกา วิปฺปสนฺนา, โสวณฺณวาลุกสนฺถตาฯ
[1176]
‘‘นานาปทุมสญฺฉนฺนา, ปุณฺฑรีกสโมตตา [สโมตฺถตา (ก.), สโมคตา (สฺยา.)];
สุรภิํ สมฺปวายนฺติ, มนุญฺญา มาลุเตริตาฯ
[1177]
‘‘ตสฺสา เต อุภโต ปสฺเส, วนคุมฺพา สุมาปิตา;
อุเปตา ปุปฺผรุกฺเขหิ, ผลรุกฺเขหิ จูภยํฯ
[1178]
‘‘โสวณฺณปาเท ปลฺลงฺเก, มุทุเก โคณกตฺถเต [โจลสนฺถเต (สี.)];
นิสินฺนํ เทวราชํว, อุปติฏฺฐนฺติ อจฺฉราฯ
[1179]
‘‘สพฺพาภรณสญฺฉนฺนา, นานามาลาวิภูสิตา;
รเมนฺติ ตํ มหิทฺธิกํ, วสวตฺตีว โมทสิฯ
[1180]
‘‘เภริสงฺขมุทิงฺคาหิ, วีณาหิ ปณเวหิ จ;
รมสิ รติสมฺปนฺโน, นจฺจคีเต สุวาทิเตฯ
[1181]
‘‘ทิพฺพา เต วิวิธา รูปา, ทิพฺพา สทฺทา อโถ รสา;
คนฺธา จ เต อธิปฺเปตา, โผฏฺฐพฺพา จ มโนรมาฯ
[1182]
‘‘ตสฺมิํ วิมาเน ปวเร, เทวปุตฺต มหปฺปโภ;
อติโรจสิ วณฺเณน, อุทยนฺโตว ภาณุมาฯ
[1183]
‘‘ทานสฺส เต อิทํ ผลํ, อโถ สีลสฺส วา ปน;
อโถ อญฺชลิกมฺมสฺส, ตํ เม อกฺขาหิ ปุจฺฉิโต’’ฯ
[1184]
โส เทวปุตฺโต อตฺตมโน…เป.… ยสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลํฯ
[1185]
‘‘อหํ กปิลวตฺถุสฺมิํ, สากิยานํ ปุรุตฺตเม;
สุทฺโธทนสฺส ปุตฺตสฺส, กณฺฑโก สหโช อหํฯ
[1186]
‘‘ยทา โส อฑฺฒรตฺตายํ, โพธาย มภินิกฺขมิ;
โส มํ มุทูหิ ปาณีหิ, ชาลิ [ชาล (สี.)] ตมฺพนเขหิ จฯ
[1187]
‘‘สตฺถิํ อาโกฏยิตฺวาน, วห สมฺมาติ จพฺรวิ;
อหํ โลกํ ตารยิสฺสํ, ปตฺโต สมฺโพธิมุตฺตมํฯ
[1188]
‘‘ตํ เม คิรํ สุณนฺตสฺส, หาโส เม วิปุโล อหุ;
อุทคฺคจิตฺโต สุมโน, อภิสีสิํ [อภิสิํสิํ (สี.), อภิสีสิ (ปี.)] ตทา อหํฯ
[1189]
‘‘อภิรูฬฺหญฺจ มํ ญตฺวา, สกฺยปุตฺตํ มหายสํ;
อุทคฺคจิตฺโต มุทิโต, วหิสฺสํ ปุริสุตฺตมํฯ
[1190]
‘‘ปเรสํ วิชิตํ คนฺตฺวา, อุคฺคตสฺมิํ ทิวากเร [ทิวงฺกเร (สฺยา. ก.)];
มมํ ฉนฺนญฺจ โอหาย, อนเปกฺโข โส อปกฺกมิฯ
[1191]
‘‘ตสฺส ตมฺพนเข ปาเท, ชิวฺหาย ปริเลหิสํ;
คจฺฉนฺตญฺจ มหาวีรํ, รุทมาโน อุทิกฺขิสํฯ
[1192]
‘‘อทสฺสเนนหํ ตสฺส, สกฺยปุตฺตสฺส สิรีมโต;
อลตฺถํ ครุกาพาธํ, ขิปฺปํ เม มรณํ อหุฯ
[1193]
‘‘ตสฺเสว อานุภาเวน, วิมานํ อาวสามิทํ;
สพฺพกามคุโณเปตํ , ทิพฺพํ เทวปุรมฺหิ จฯ
[1194]
‘‘ยญฺจ เม อหุวา หาโส, สทฺทํ สุตฺวาน โพธิยา;
เตเนว กุสลมูเลน, ผุสิสฺสํ อาสวกฺขยํฯ
[1195]
‘‘สเจ หิ ภนฺเต คจฺเฉยฺยาสิ, สตฺถุ พุทฺธสฺส สนฺติเก;
มมาปิ นํ วจเนน, สิรสา วชฺชาสิ วนฺทนํฯ
[1196]
‘‘อหมฺปิ ทฏฺฐุํ คจฺฉิสฺสํ, ชินํ อปฺปฏิปุคฺคลํ;
ทุลฺลภํ ทสฺสนํ โหติ, โลกนาถาน ตาทิน’’นฺติฯ
[1197]
โส กตญฺญู กตเวที, สตฺถารํ อุปสงฺกมิ;
สุตฺวา คิรํ จกฺขุมโต, ธมฺมจกฺขุํ วิโสธยิฯ
[1198]
วิโสเธตฺวา ทิฏฺฐิคตํ, วิจิกิจฺฉํ วตานิ จ;
วนฺทิตฺวา สตฺถุโน ปาเท, ตตฺเถวนฺตรธายถาติ [ตตฺเถวนฺตรธายตีติ (ก.)]ฯ
กณฺฑกวิมานํ สตฺตมํฯ
8. อเนกวณฺณวิมานวตฺถุ
[1199]
‘‘อเนกวณฺณํ ทรโสกนาสนํ, วิมานมารุยฺห อเนกจิตฺตํ;
ปริวาริโต อจฺฉราสงฺคเณน, สุนิมฺมิโต ภูตปตีว โมทสิฯ
[1200]
‘‘สมสฺสโม นตฺถิ กุโต ปนุตฺตโร [อุตฺตริ (ก.)], ยเสน ปุญฺเญน จ อิทฺธิยา จ;
สพฺเพ จ เทวา ติทสคณา สเมจฺจ, ตํ ตํ นมสฺสนฺติ สสิํว เทวา;
อิมา จ เต อจฺฉราโย สมนฺตโต, นจฺจนฺติ คายนฺติ ปโมทยนฺติฯ
[1201]
‘‘เทวิทฺธิปตฺโตสิ มหานุภาโว, มนุสฺสภูโต กิมกาสิ ปุญฺญํ;
เกนาสิ เอวํ ชลิตานุภาโว, วณฺโณ จ เต สพฺพทิสา ปภาสตี’’ติฯ
[1202]
โส เทวปุตฺโต อตฺตมโน…เป.… ยสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลํฯ
[1203]
‘‘อหํ ภทนฺเต อหุวาสิ ปุพฺเพ, สุเมธนามสฺส ชินสฺส สาวโก;
ปุถุชฺชโน อนนุโพโธหมสฺมิ [อนวโพโธหมสฺมิํ (สี.), อนนุโพโธหมาสิํ (?)], โส สตฺต วสฺสานิ ปริพฺพชิสฺสหํ [ปพฺพชิสฺสหํ (สฺยา. ก.), ปพฺพชิสาหํ (ปี.)]ฯ
[1204]
‘‘โสหํ สุเมธสฺส ชินสฺส สตฺถุโน, ปรินิพฺพุตสฺโสฆติณฺณสฺส ตาทิโน;
รตนุจฺจยํ เหมชาเลน ฉนฺนํ, วนฺทิตฺวา ถูปสฺมิํ มนํ ปสาทยิํฯ
[1205]