‘‘โก สุชฺฌติ มุจฺจติ พชฺฌตี จ, เกนตฺตนา คจฺฉติ [เกนตฺเถนา คจฺฉติ (ก.)] พฺรหฺมโลกํ;

อชานโต เม มุนิ พฺรูหิ ปุฏฺโฐ, ภควา หิ เม สกฺขิ พฺรหฺมชฺชทิฏฺโฐ;

ตุวญฺหิ โน พฺรหฺมสโมสิ สจฺจํ, กถํ อุปปชฺชติ พฺรหฺมโลกํ ชุติม’’ฯ

[514]

‘‘โย ยชติ ติวิธํ ยญฺญสมฺปทํ, (มาฆาติ ภควา)

อาราธเย ทกฺขิเณยฺเยภิ ตาทิ;

เอวํ ยชิตฺวา สมฺมา ยาจโยโค,

อุปปชฺชติ พฺรหฺมโลกนฺติ พฺรูมี’’ติฯ

เอวํ วุตฺเต, มาโฆ มาณโว ภควนฺตํ เอตทโวจ – ‘‘อภิกฺกนฺตํ, โภ โคตม…เป.… อชฺชตคฺเค ปาณุเปตํ สรณํ คต’’นฺติฯ

มาฆสุตฺตํ ปญฺจมํ นิฏฺฐิตํฯ

6. สภิยสุตฺตํ

เอวํ เม สุตํ – เอกํ สมยํ ภควา ราชคเห วิหรติ เวฬุวเน กลนฺทกนิวาเปฯ เตน โข ปน สมเยน สภิยสฺส ปริพฺพาชกสฺส ปุราณสาโลหิตาย เทวตาย ปญฺหา อุทฺทิฏฺฐา โหนฺติ – ‘‘โย เต, สภิย, สมโณ วา พฺราหฺมโณ วา อิเม ปญฺเห ปุฏฺโฐ พฺยากโรติ ตสฺส สนฺติเก พฺรหฺมจริยํ จเรยฺยาสี’’ติฯ

อถ โข สภิโย ปริพฺพาชโก ตสฺสา เทวตาย สนฺติเก เต ปญฺเห อุคฺคเหตฺวา เย เต สมณพฺราหฺมณา สงฺฆิโน คณิโน คณาจริยา ญาตา ยสสฺสิโน ติตฺถกรา สาธุสมฺมตา พหุชนสฺส, เสยฺยถิทํ – ปูรโณ กสฺสโป มกฺขลิโคสาโล อชิโต เกสกมฺพโล ปกุโธ [กกุโธ (สี.) ปกุทฺโธ (สฺยา. กํ.)] กจฺจาโน สญฺจโย [สญฺชโย (สี. สฺยา. กํ. ปี.)] เพลฏฺฐปุตฺโต [เพลฺลฏฺฐิปุตฺโต (สี. ปี.), เวฬฏฺฐปุตฺโต (สฺยา.)] นิคณฺโฐ นาฏปุตฺโต [นาตปุตฺโต (สี. ปี.)], เต อุปสงฺกมิตฺวา เต ปญฺเห ปุจฺฉติฯ

เต สภิเยน ปริพฺพาชเกน ปญฺเห ปุฏฺฐา น สมฺปายนฺติ; อสมฺปายนฺตา โกปญฺจ โทสญฺจ อปฺปจฺจยญฺจ ปาตุกโรนฺติฯ อปิ จ สภิยํ เยว ปริพฺพาชกํ ปฏิปุจฺฉนฺติฯ

อถ โข สภิยสฺส ปริพฺพาชกสฺส เอตทโหสิ – ‘‘เย โข เต โภนฺโต สมณพฺราหฺมณา สงฺฆิโน คณิโน คณาจริยา ญาตา ยสสฺสิโน ติตฺถกรา สาธุสมฺมตา พหุชนสฺส, เสยฺยถิทํ – ปูรโณ กสฺสโป…เป.… นิคณฺโฐ นาฏปุตฺโต, เต มยา ปญฺเห ปุฏฺฐา น สมฺปายนฺติ, อสมฺปายนฺตา โกปญฺจ โทสญฺจ อปฺปจฺจยญฺจ ปาตุกโรนฺติ; อปิ จ มญฺเญเวตฺถ ปฏิปุจฺฉนฺติฯ ยนฺนูนฺนาหํ หีนายาวตฺติตฺวา กาเม ปริภุญฺเชยฺย’’นฺติฯ

อถ โข สภิยสฺส ปริพฺพาชกสฺส เอตทโหสิ – ‘‘อยมฺปิ โข สมโณ โคตโม สงฺฆี เจว คณี จ คณาจริโย จ ญาโต ยสสฺสี ติตฺถกโร สาธุสมฺมโต พหุชนสฺส; ยํนูนาหํ สมณํ โคตมํ อุปสงฺกมิตฺวา อิเม ปญฺเห ปุจฺเฉยฺย’’นฺติฯ

อถ โข สภิยสฺส ปริพฺพาชกสฺส เอตทโหสิ – ‘‘เยปิ โข เต [เย โข เต (สฺยา.), ยํ โข เต (ก.)] โภนฺโต สมณพฺราหฺมณา ชิณฺณา วุฑฺฒา มหลฺลกา อทฺธคตา วโยอนุปฺปตฺตา เถรา รตฺตญฺญู จิรปพฺพชิตา สงฺฆิโน คณิโน คณาจริยา ญาตา ยสสฺสิโน ติตฺถกรา สาธุสมฺมตา พหุชนสฺส, เสยฺยถิทํ – ปูรโณ กสฺสโป…เป. … นิคณฺโฐ นาฏปุตฺโต, เตปิ มยา ปญฺเห ปุฏฺฐา น สมฺปายนฺติ, อสมฺปายนฺตา โกปญฺจ โทสญฺจ อปฺปจฺจยญฺจ ปาตุกโรนฺติ, อปิ จ มญฺเญเวตฺถ ปฏิปุจฺฉนฺติ; กิํ ปน เม สมโณ โคตโม อิเม ปญฺเห ปุฏฺโฐ พฺยากริสฺสติ! สมโณ หิ โคตโม ทหโร เจว ชาติยา, นโว จ ปพฺพชฺชายา’’ติฯ

อถ โข สภิยสฺส ปริพฺพาชกสฺส เอตทโหสิ – ‘‘สมโณ โข [สมโณ โข โคตโม (สฺยา. ก.)] ทหโรติ น อุญฺญาตพฺโพ น ปริโภตพฺโพฯ ทหโรปิ เจส สมโณ โคตโม มหิทฺธิโก โหติ มหานุภาโว, ยํนูนาหํ สมณํ โคตมํ อุปสงฺกมิตฺวา อิเม ปญฺเห ปุจฺเฉยฺย’’นฺติฯ

อถ โข สภิโย ปริพฺพาชโก เยน ราชคหํ เตน จาริกํ ปกฺกามิฯ

อนุปุพฺเพน จาริกํ จรมาโน เยน ราชคหํ เวฬุวนํ กลนฺทกนิวาโป, เยน ภควา เตนุปสงฺกมิ; อุปสงฺกมิตฺวา ภควตา สทฺธิํ สมฺโมทิฯ สมฺโมทนียํ กถํ สารณียํ วีติสาเรตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิฯ เอกมนฺตํ นิสินฺโน โข สภิโย ปริพฺพาชโก ภควนฺตํ คาถาย อชฺฌภาสิ –

[515]

‘‘กงฺขี เวจิกิจฺฉี อาคมํ, (อิติ สภิโย)

ปญฺเห ปุจฺฉิตุํ อภิกงฺขมาโน;

เตสนฺตกโร ภวาหิ [ภวาหิ เม (ปี. ก.)] ปญฺเห เม ปุฏฺโฐ,

อนุปุพฺพํ อนุธมฺมํ พฺยากโรหิ เม’’ฯ

[516]

‘‘ทูรโต อาคโตสิ สภิย, (อิติ ภควา)

ปญฺเห ปุจฺฉิตุํ อภิกงฺขมาโน;

เตสนฺตกโร ภวามิ [เตสมนฺตกโรมิ เต (ก.)] ปญฺเห เต ปุฏฺโฐ,

อนุปุพฺพํ อนุธมฺมํ พฺยากโรมิ เตฯ

[517]

‘‘ปุจฺฉ มํ สภิย ปญฺหํ, ยํ กิญฺจิ มนสิจฺฉสิ;

ตสฺส ตสฺเสว ปญฺหสฺส, อหํ อนฺตํ กโรมิ เต’’ติฯ

อถ โข สภิยสฺส ปริพฺพาชกสฺส เอตทโหสิ – ‘‘อจฺฉริยํ วต, โภ, อพฺภุตํ วต, โภ! ยํ วตาหํ อญฺเญสุ สมณพฺราหฺมเณสุ โอกาสกมฺมมตฺตมฺปิ [โอกาสมตฺตมฺปิ (สี. ปี.)] นาลตฺถํ ตํ เม อิทํ สมเณน โคตเมน โอกาสกมฺมํ กต’’นฺติฯ อตฺตมโน ปมุทิโต อุทคฺโค ปีติโสมนสฺสชาโต ภควนฺตํ ปญฺหํ อปุจฺฉิ –

[518]

‘‘กิํ ปตฺตินมาหุ ภิกฺขุนํ, (อิติ สภิโย)

โสรตํ เกน กถญฺจ ทนฺตมาหุ;

พุทฺโธติ กถํ ปวุจฺจติ,

ปุฏฺโฐ เม ภควา พฺยากโรหิ’’ฯ

[519]

‘‘ปชฺเชน กเตน อตฺตนา, (สภิยาติ ภควา)

ปรินิพฺพานคโต วิติณฺณกงฺโข;

วิภวญฺจ ภวญฺจ วิปฺปหาย,

วุสิตวา ขีณปุนพฺภโว ส ภิกฺขุฯ

[520]

‘‘สพฺพตฺถ อุเปกฺขโก สติมา, น โส หิํสติ กญฺจิ สพฺพโลเก;

ติณฺโณ สมโณ อนาวิโล, อุสฺสทา ยสฺส น สนฺติ โสรโต โสฯ

[521]

‘‘ยสฺสินฺทฺริยานิ ภาวิตานิ, อชฺฌตฺตํ พหิทฺธา จ สพฺพโลเก;

นิพฺพิชฺฌ อิมํ ปรญฺจ โลกํ, กาลํ กงฺขติ ภาวิโต ส ทนฺโตฯ

[522]

‘‘กปฺปานิ วิเจยฺย เกวลานิ, สํสารํ ทุภยํ จุตูปปาตํ;

วิคตรชมนงฺคณํ วิสุทฺธํ, ปตฺตํ ชาติขยํ ตมาหุ พุทฺธ’’นฺติฯ

อถ โข สภิโย ปริพฺพาชโก ภควโต ภาสิตํ อภินนฺทิตฺวา อนุโมทิตฺวา อตฺตมโน ปมุทิโต อุทคฺโค ปีติโสมนสฺสชาโต ภควนฺตํ อุตฺตริํ [อุตฺตริ (ก.)] ปญฺหํ อปุจฺฉิ –

[523]

‘‘กิํ ปตฺตินมาหุ พฺราหฺมณํ, (อิติ สภิโย)

สมณํ เกน กถญฺจ นฺหาตโกติ;

นาโคติ กถํ ปวุจฺจติ,

ปุฏฺโฐ เม ภควา พฺยากโรหิ’’ฯ

[524]

‘‘พาหิตฺวา สพฺพปาปกานิ, (สภิยาติ ภควา)

วิมโล สาธุสมาหิโต ฐิตตฺโต;

สํสารมติจฺจ เกวลี โส,

อสิโต ตาทิ ปวุจฺจเต ส พฺรหฺมาฯ

[525]

‘‘สมิตาวิ ปหาย ปุญฺญปาปํ, วิรโช ญตฺวา อิมํ ปรญฺจ โลกํ;

ชาติมรณํ อุปาติวตฺโต, สมโณ ตาทิ ปวุจฺจเต ตถตฺตาฯ

[526]

‘‘นินฺหาย [นินหาย (สฺยา.)] สพฺพปาปกานิ, อชฺฌตฺตํ พหิทฺธา จ สพฺพโลเก;

เทวมนุสฺเสสุ กปฺปิเยสุ, กปฺปํ เนติ ตมาหุ นฺหาตโก’’ติฯ

[527]

‘‘อาคุํ น กโรติ กิญฺจิ โลเก, สพฺพสํโยเค [สพฺพโยเค (ก.)] วิสชฺช พนฺธนานิ;

สพฺพตฺถ น สชฺชตี วิมุตฺโต, นาโค ตาทิ ปวุจฺจเต ตถตฺตา’’ติฯ

อถ โข สภิโย ปริพฺพาชโก…เป.… ภควนฺตํ อุตฺตริํ ปญฺหํ อปุจฺฉิ –

[528]

‘‘กํ เขตฺตชินํ วทนฺติ พุทฺธา, (อิติ สภิโย)

กุสลํ เกน กถญฺจ ปณฺฑิโตติ;

มุนิ นาม กถํ ปวุจฺจติ,

ปุฏฺโฐ เม ภควา พฺยากโรหิ’’ฯ

[529]

‘‘เขตฺตานิ วิเจยฺย เกวลานิ, (สภิยาติ ภควา)

ทิพฺพํ มานุสกญฺจ พฺรหฺมเขตฺตํ;

สพฺพเขตฺตมูลพนฺธนา ปมุตฺโต,

เขตฺตชิโน ตาทิ ปวุจฺจเต ตถตฺตาฯ

[530]

‘‘โกสานิ วิเจยฺย เกวลานิ, ทิพฺพํ มานุสกญฺจ พฺรหฺมโกสํ;

สพฺพโกสมูลพนฺธนา ปมุตฺโต, กุสโล ตาทิ ปวุจฺจเต ตถตฺตาฯ

[531]

‘‘ทุภยานิ วิเจยฺย ปณฺฑรานิ, อชฺฌตฺตํ พหิทฺธา จ สุทฺธิปญฺโญ;

กณฺหํ สุกฺกํ อุปาติวตฺโต, ปณฺฑิโต ตาทิ ปวุจฺจเต ตถตฺตาฯ

[532]

‘‘อสตญฺจ สตญฺจ ญตฺวา ธมฺมํ, อชฺฌตฺตํ พหิทฺธา จ สพฺพโลเก;

เทวมนุสฺเสหิ ปูชนีโย, สงฺคํ ชาลมติจฺจ โส มุนี’’ติฯ

อถ โข สภิโย ปริพฺพาชโก…เป.… ภควนฺตํ อุตฺตริํ ปญฺหํ อปุจฺฉิ –

[533]

‘‘กิํ ปตฺตินมาหุ เวทคุํ, (อิติ สภิโย)

อนุวิทิตํ เกน กถญฺจ วีริยวาติ;

อาชานิโย กินฺติ นาม โหติ,

ปุฏฺโฐ เม ภควา พฺยากโรหิ’’ฯ

[534]

‘‘เวทานิ วิเจยฺย เกวลานิ, (สภิยาติ ภควา)

สมณานํ ยานิธตฺถิ [ยานิปตฺถิ (สี. สฺยา. ปี.)] พฺราหฺมณานํ;

สพฺพเวทนาสุ วีตราโค,

สพฺพํ เวทมติจฺจ เวทคู โสฯ

[535]

‘‘อนุวิจฺจ ปปญฺจนามรูปํ, อชฺฌตฺตํ พหิทฺธา จ โรคมูลํ;

สพฺพโรคมูลพนฺธนา ปมุตฺโต, อนุวิทิโต ตาทิ ปวุจฺจเต ตถตฺตาฯ

[536]

‘‘วิรโต อิธ สพฺพปาปเกหิ, นิรยทุกฺขํ อติจฺจ วีริยวา โส;

โส วีริยวา ปธานวา, ธีโร ตาทิ ปวุจฺจเต ตถตฺตาฯ

[537]

‘‘ยสฺสสฺสุ ลุนานิ พนฺธนานิ, อชฺฌตฺตํ พหิทฺธา จ สงฺคมูลํ;

สพฺพสงฺคมูลพนฺธนา ปมุตฺโต, อาชานิโย ตาทิ ปวุจฺจเต ตถตฺตา’’ติฯ

อถ โข สภิโย ปริพฺพาชโก…เป.… ภควนฺตํ อุตฺตริํ ปญฺหํ อปุจฺฉิ –

[538]

‘‘กิํ ปตฺตินมาหุ โสตฺติยํ, (อิติ สภิโย)

อริยํ เกน กถญฺจ จรณวาติ;

ปริพฺพาชโก กินฺติ นาม โหติ,

ปุฏฺโฐ เม ภควา พฺยากโรหิ’’ฯ

[539]

‘‘สุตฺวา สพฺพธมฺมํ อภิญฺญาย โลเก, (สภิยาติ ภควา)

สาวชฺชานวชฺชํ ยทตฺถิ กิญฺจิ;

อภิภุํ อกถํกถิํ วิมุตฺตํ,

อนิฆํ สพฺพธิมาหุ โสตฺติโยติฯ

[540]

‘‘เฉตฺวา อาสวานิ อาลยานิ, วิทฺวา โส น อุเปติ คพฺภเสยฺยํ;

สญฺญํ ติวิธํ ปนุชฺช ปงฺกํ, กปฺปํ เนติ ตมาหุ อริโยติฯ

[541]

‘‘โย อิธ จรเณสุ ปตฺติปตฺโต, กุสโล สพฺพทา อาชานาติ [อาชานิ (สฺยา.)] ธมฺมํ;

สพฺพตฺถ น สชฺชติ วิมุตฺตจิตฺโต [วิมุตฺโต (สี.)], ปฏิฆา ยสฺส น สนฺติ จรณวา โสฯ

[542]

‘‘ทุกฺขเวปกฺกํ ยทตฺถิ กมฺมํ, อุทฺธมโธ ติริยํ วาปิ [ติริยญฺจาปิ (สฺยา.)] มชฺเฌ;

ปริพฺพาชยิตฺวา ปริญฺญจารี, มายํ มานมโถปิ โลภโกธํ;

ปริยนฺตมกาสิ นามรูปํ, ตํ ปริพฺพาชกมาหุ ปตฺติปตฺต’’นฺติฯ

อถ โข สภิโย ปริพฺพาชโก ภควโต ภาสิตํ อภินนฺทิตฺวา อนุโมทิตฺวา อตฺตมโน ปมุทิโต อุทคฺโค ปีติโสมนสฺสชาโต อุฏฺฐายาสนา เอกํสํ อุตฺตราสงฺคํ กริตฺวา เยน ภควา เตนญฺชลิํ ปณาเมตฺวา ภควนฺตํ สมฺมุขา สารุปฺปาหิ คาถาหิ อภิตฺถวิ –

[543]

‘‘ยานิ จ ตีณิ ยานิ จ สฏฺฐิ, สมณปฺปวาทสิตานิ [สมณปฺปวาทนิสฺสิตานิ (สฺยา. ก.)] ภูริปญฺญ;

สญฺญกฺขรสญฺญนิสฺสิตานิ, โอสรณานิ วิเนยฺย โอฆตมคาฯ

[544]

‘‘อนฺตคูสิ ปารคู [ปารคูสิ (สฺยา. ปี. ก.)] ทุกฺขสฺส, อรหาสิ สมฺมาสมฺพุทฺโธ ขีณาสวํ ตํ มญฺเญ;

ชุติมา มุติมา ปหูตปญฺโญ, ทุกฺขสฺสนฺตกรํ อตาเรสิ มํฯ

[545]

‘‘ยํ เม กงฺขิตมญฺญาสิ, วิจิกิจฺฉา มํ ตารยิ นโม เต;

มุนิ โมนปเถสุ ปตฺติปตฺต, อขิล อาทิจฺจพนฺธุ โสรโตสิฯ

[546]

‘‘ยา เม กงฺขา ปุเร อาสิ, ตํ เม พฺยากาสิ จกฺขุมา;

อทฺธา มุนีสิ สมฺพุทฺโธ, นตฺถิ นีวรณา ตวฯ

[547]

‘‘อุปายาสา จ เต สพฺเพ, วิทฺธสฺตา วินฬีกตา;

สีติภูโต ทมปฺปตฺโต, ธิติมา สจฺจนิกฺกโมฯ

[548]

‘‘ตสฺส เต นาคนาคสฺส, มหาวีรสฺส ภาสโต;

สพฺเพ เทวานุโมทนฺติ, อุโภ นารทปพฺพตาฯ

[549]

‘‘นโม เต ปุริสาชญฺญ, นโม เต ปุริสุตฺตม;

สเทวกสฺมิํ โลกสฺมิํ, นตฺถิ เต ปฏิปุคฺคโลฯ

[550]

‘‘ตุวํ พุทฺโธ ตุวํ สตฺถา, ตุวํ มาราภิภู มุนิ;

ตุวํ อนุสเย เฉตฺวา, ติณฺโณ ตาเรสิ มํ ปชํฯ

[551]

‘‘อุปธี เต สมติกฺกนฺตา, อาสวา เต ปทาลิตา;

สีโหสิ อนุปาทาโน, ปหีนภยเภรโวฯ

[552]

‘‘ปุณฺฑรีกํ ยถา วคฺคุ, โตเย น อุปลิมฺปติ [โตเยน น อุปลิปฺปติ (สี.), โตเย น อุปลิปฺปติ (ปี.), โตเยน น อุปลิมฺปติ (ก.)];

เอวํ ปุญฺเญ จ ปาเป จ, อุภเย ตฺวํ น ลิมฺปสิ;

ปาเท วีร ปสาเรหิ, สภิโย วนฺทติ สตฺถุโน’’ติฯ

อถ โข สภิโย ปริพฺพาชโก ภควโต ปาเทสุ สิรสา นิปติตฺวา ภควนฺตํ เอตทโวจ – ‘‘อภิกฺกนฺตํ, ภนฺเต…เป.… เอสาหํ ภควนฺตํ สรณํ คจฺฉามิ ธมฺมญฺจ ภิกฺขุสงฺฆญฺจ; ลเภยฺยาหํ, ภนฺเต, ภควโต สนฺติเก ปพฺพชฺชํ, ลเภยฺยํ อุปสมฺปท’’นฺติ ฯ

‘‘โย โข, สภิย, อญฺญติตฺถิยปุพฺโพ อิมสฺมิํ ธมฺมวินเย อากงฺขติ ปพฺพชฺชํ, อากงฺขติ อุปสมฺปทํ, โส จตฺตาโร มาเส ปริวสติ; จตุนฺนํ มาสานํ อจฺจเยน อารทฺธจิตฺตา ภิกฺขู ปพฺพาเชนฺติ, อุปสมฺปาเทนฺติ ภิกฺขุภาวายฯ อปิ จ เมตฺถ ปุคฺคลเวมตฺตตา วิทิตา’’ติฯ

‘‘สเจ, ภนฺเต, อญฺญติตฺถิยปุพฺพา อิมสฺมิํ ธมฺมวินเย อากงฺขนฺตา ปพฺพชฺชํ, อากงฺขนฺตา อุปสมฺปทํ จตฺตาโร มาเส ปริวสนฺติ, จตุนฺนํ มาสานํ อจฺจเยน อารทฺธจิตฺตา ภิกฺขู ปพฺพาเชนฺติ, อุปสมฺปาเทนฺติ ภิกฺขุภาวาย, อหํ จตฺตาริ วสฺสานิ ปริวสิสฺสามิ; จตุนฺนํ วสฺสานํ อจฺจเยน อารทฺธจิตฺตา ภิกฺขู ปพฺพาเชนฺตุ อุปสมฺปาเทนฺตุ ภิกฺขุภาวายา’’ติฯ อลตฺถ โข สภิโย ปริพฺพาชโก ภควโต สนฺติเก ปพฺพชฺชํ อลตฺถ อุปสมฺปทํ…เป.… อญฺญตโร โข ปนายสฺมา สภิโย อรหตํ อโหสีติฯ

สภิยสุตฺตํ ฉฏฺฐํ นิฏฺฐิตํฯ

7. เสลสุตฺตํ

เอวํ เม สุตํ – เอกํ สมยํ ภควา องฺคุตฺตราเปสุ จาริกํ จรมาโน มหตา ภิกฺขุสงฺเฆน สทฺธิํ อฑฺฒเตฬเสหิ ภิกฺขุสเตหิ เยน อาปณํ นาม องฺคุตฺตราปานํ นิคโม ตทวสริฯ อสฺโสสิ โข เกณิโย ชฏิโล ‘‘สมโณ ขลุ, โภ, โคตโม สกฺยปุตฺโต สกฺยกุลา ปพฺพชิโต องฺคุตฺตราเปสุ จาริกํ จรมาโน มหตา ภิกฺขุสงฺเฆน สทฺธิํ อฑฺฒเตฬเสหิ ภิกฺขุสเตหิ อาปณํ อนุปฺปตฺโตฯ ตํ โข ปน ภวนฺตํ โคตมํ เอวํ กลฺยาโณ กิตฺติสทฺโท อพฺภุคฺคโต – ‘อิติปิ โส ภควา อรหํ สมฺมาสมฺพุทฺโธ วิชฺชาจรณสมฺปนฺโน สุคโต โลกวิทู อนุตฺตโร ปุริสทมฺมสารถิ สตฺถา เทวมนุสฺสานํ พุทฺโธ ภควา’ติ [ภควา (สฺยา. ปี.)]ฯ โส อิมํ โลกํ สเทวกํ สมารกํ สพฺรหฺมกํ สสฺสมณพฺราหฺมณิํ ปชํ สเทวมนุสฺสํ สยํ อภิญฺญา สจฺฉิกตฺวา ปเวเทติฯ โส ธมฺมํ เทสติ อาทิกลฺยาณํ มชฺเฌกลฺยาณํ ปริโยสานกลฺยาณํ สาตฺถํ สพฺยญฺชนํ, เกวลปริปุณฺณํ ปริสุทฺธํ พฺรหฺมจริยํ ปกาเสติฯ สาธุ โข ปน ตถารูปานํ อรหตํ ทสฺสนํ โหตี’’ติฯ

อถ โข เกณิโย ชฏิโล เยน ภควา เตนุปสงฺกมิ; อุปสงฺกมิตฺวา ภควตา สทฺธิํ สมฺโมทิฯ สมฺโมทนียํ กถํ สารณียํ วีติสาเรตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิฯ เอกมนฺตํ นิสินฺนํ โข เกณิยํ ชฏิลํ ภควา ธมฺมิยา กถาย สนฺทสฺเสสิ สมาทเปสิ สมุตฺเตเชสิ สมฺปหํเสสิฯ อถ โข เกณิโย ชฏิโล ภควตา ธมฺมิยา กถาย สนฺทสฺสิโต สมาทปิโต สมุตฺเตชิโต สมฺปหํสิโต ภควนฺตํ เอตทโวจ – ‘‘อธิวาเสตุ เม ภวํ โคตโม สฺวาตนาย ภตฺตํ สทฺธิํ ภิกฺขุสงฺเฆนา’’ติฯ เอวํ วุตฺเต, ภควา เกณิยํ ชฏิลํ เอตทโวจ – ‘‘มหา โข, เกณิย, ภิกฺขุสงฺโฆ อฑฺฒเตฬสานิ ภิกฺขุสตานิ; ตฺวญฺจ พฺราหฺมเณสุ อภิปฺปสนฺโน’’ติฯ

ทุติยมฺปิ โข เกณิโย ชฏิโล ภควนฺตํ เอตทโวจ – ‘‘กิญฺจาปิ, โภ โคตม, มหา ภิกฺขุสงฺโฆ อฑฺฒเตฬสานิ ภิกฺขุสตานิ, อหญฺจ พฺราหฺมเณสุ อภิปฺปสนฺโน; อธิวาเสตุ เม ภวํ โคตโม สฺวาตนาย ภตฺตํ สทฺธิํ ภิกฺขุสงฺเฆนา’’ติฯ ทุติยมฺปิ โข ภควา เกณิยํ ชฏิลํ เอตทโวจ – ‘‘มหา โข, เกณิย, ภิกฺขุสงฺโฆ อฑฺฒเตฬสานิ ภิกฺขุสตานิ; ตฺวญฺจ พฺราหฺมเณสุ อภิปฺปสนฺโน’’ติฯ

ตติยมฺปิ โข เกณิโย ชฏิโล ภควนฺตํ เอตทโวจ – ‘‘กิญฺจาปิ, โภ โคตม, มหา ภิกฺขุสงฺโฆ อฑฺฒเตฬสานิ ภิกฺขุสตานิ, อหญฺจ พฺราหฺมเณสุ อภิปฺปสนฺโน, อธิวาเสตุ [อธิวาเสตฺเวว (สี.)] เม ภวํ โคตโม สฺวาตนาย ภตฺตํ สทฺธิํ ภิกฺขุสงฺเฆนา’’ติฯ อธิวาเสสิ ภควา ตุณฺหีภาเวนฯ