เมนู

1. อชิตมาณวปุจฺฉา

[1038]

‘‘เกนสฺสุ นิวุโต โลโก, (อิจฺจายสฺมา อชิโต)

เกนสฺสุ นปฺปกาสติ;

กิสฺสาภิเลปนํ พฺรูสิ, กิํสุ ตสฺส มหพฺภยํ’’ฯ

[1039]

‘‘อวิชฺชาย นิวุโต โลโก, (อชิตาติ ภควา)

เววิจฺฉา ปมาทา นปฺปกาสติ;

ชปฺปาภิเลปนํ พฺรูมิ, ทุกฺขมสฺส มหพฺภยํ’’ฯ

[1040]

‘‘สวนฺติ สพฺพธิ โสตา, (อิจฺจายสฺมา อชิโต)

โสตานํ กิํ นิวารณํ;

โสตานํ สํวรํ พฺรูหิ, เกน โสตา ปิธิยฺยเร’’ [ปิถิยฺยเร (สี. สฺยา. ปี.), ปิถียเร (สี. อฏฺฐ.), ปิธียเร (?)]

[1041]

‘‘ยานิ โสตานิ โลกสฺมิํ, (อชิตาติ ภควา)

สติ เตสํ นิวารณํ;

โสตานํ สํวรํ พฺรูมิ, ปญฺญาเยเต ปิธิยฺยเร’’ฯ

[1042]

‘‘ปญฺญา เจว สติ ยญฺจ [สตี เจว (สี.), สตี จ (สฺยา.), สตี จาปิ (ปี. นิทฺเทส), สติ จาปิ (นิทฺเทส)], (อิจฺจายสฺมา อชิโต)

นามรูปญฺจ มาริส;

เอตํ เม ปุฏฺโฐ ปพฺรูหิ, กตฺเถตํ อุปรุชฺฌติ’’ฯ

[1043]

‘‘ยเมตํ ปญฺหํ อปุจฺฉิ, อชิต ตํ วทามิ เต;

ยตฺถ นามญฺจ รูปญฺจ, อเสสํ อุปรุชฺฌติ;

วิญฺญาณสฺส นิโรเธน, เอตฺเถตํ อุปรุชฺฌติ’’ฯ

[1044]

‘‘เย จ สงฺขาตธมฺมาเส, เย จ เสขา ปุถู อิธ;

เตสํ เม นิปโก อิริยํ, ปุฏฺโฐ ปพฺรูหิ มาริส’’ฯ

[1045]

‘‘กาเมสุ นาภิคิชฺเฌยฺย, มนสานาวิโล สิยา;

กุสโล สพฺพธมฺมานํ, สโต ภิกฺขุ ปริพฺพเช’’ติฯ

อชิตมาณวปุจฺฉา ปฐมา นิฏฺฐิตาฯ

2. ติสฺสเมตฺเตยฺยมาณวปุจฺฉา

[1046]

‘‘โกธ สนฺตุสิโต โลเก, (อิจฺจายสฺมา ติสฺสเมตฺเตยฺโย)

กสฺส โน สนฺติ อิญฺชิตา;

โก อุภนฺตมภิญฺญาย, มชฺเฌ มนฺตา น ลิปฺปติ [ลิมฺปติ (ก.)];

กํ พฺรูสิ มหาปุริโสติ, โก อิธ สิพฺพินิมจฺจคา’’ฯ

[1047]

‘‘กาเมสุ พฺรหฺมจริยวา, (เมตฺเตยฺยาติ ภควา)

วีตตณฺโห สทา สโต;

สงฺขาย นิพฺพุโต ภิกฺขุ, ตสฺส โน สนฺติ อิญฺชิตาฯ

[1048]

‘‘โส อุภนฺตมภิญฺญาย, มชฺเฌ มนฺตา น ลิปฺปติ;

ตํ พฺรูมิ มหาปุริโสติ, โส อิธ สิพฺพินิมจฺจคา’’ติฯ

ติสฺสเมตฺเตยฺยมาณวปุจฺฉา ทุติยา นิฏฺฐิตาฯ

3. ปุณฺณกมาณวปุจฺฉา

[1049]

‘‘อเนชํ มูลทสฺสาวิํ, (อิจฺจายสฺมา ปุณฺณโก)

อตฺถิ [อตฺถี (สฺยา.)] ปญฺเหน อาคมํ;

กิํ นิสฺสิตา อิสโย มนุชา, ขตฺติยา พฺราหฺมณา เทวตานํ;

ยญฺญมกปฺปยิํสุ ปุถูธ โลเก, ปุจฺฉามิ ตํ ภควา พฺรูหิ เม ตํ’’ฯ

[1050]

‘‘เย เกจิเม อิสโย มนุชา, (ปุณฺณกาติ ภควา)

ขตฺติยา พฺราหฺมณา เทวตานํ;

ยญฺญมกปฺปยิํสุ ปุถูธ โลเก, อาสีสมานา ปุณฺณก อิตฺถตฺตํ [อิตฺถภาวํ (สี. สฺยา.)];

ชรํ สิตา ยญฺญมกปฺปยิํสุ’’ฯ

[1051]