‘‘โอกํ ปหาย อนิเกตสารี, คาเม อกุพฺพํ มุนิ สนฺถวานิ [สนฺธวานิ (ก.)];

กาเมหิ ริตฺโต อปุเรกฺขราโน, กถํ น วิคฺคยฺห ชเนน กยิราฯ

[851]

‘‘เยหิ วิวิตฺโต วิจเรยฺย โลเก, น ตานิ อุคฺคยฺห วเทยฺย นาโค;

ชลมฺพุชํ [เอลมฺพุชํ (สี. สฺยา.)] กณฺฑกํ วาริชํ ยถา, ชเลน ปงฺเกน จนูปลิตฺตํ;

เอวํ มุนี สนฺติวาโท อคิทฺโธ, กาเม จ โลเก จ อนูปลิตฺโตฯ

[852]

‘‘น เวทคู ทิฏฺฐิยายโก [น เวทคู ทิฏฺฐิยา (ก. สี. สฺยา. ปี.)] น มุติยา, ส มานเมติ น หิ ตมฺมโย โส;

น กมฺมุนา โนปิ สุเตน เนยฺโย, อนูปนีโต ส นิเวสเนสุฯ

[853]

‘‘สญฺญาวิรตฺตสฺส น สนฺติ คนฺถา, ปญฺญาวิมุตฺตสฺส น สนฺติ โมหา;

สญฺญญฺจ ทิฏฺฐิญฺจ เย อคฺคเหสุํ, เต ฆฏฺฏยนฺตา [ฆฏฺฏมานา (สฺยา. ก.)] วิจรนฺติ โลเก’’ติฯ

มาคณฺฑิยสุตฺตํ นวมํ นิฏฺฐิตํฯ

10. ปุราเภทสุตฺตํ

[854]

‘‘กถํทสฺสี กถํสีโล, อุปสนฺโตติ วุจฺจติ;

ตํ เม โคตม ปพฺรูหิ, ปุจฺฉิโต อุตฺตมํ นรํ’’ฯ

[855]

‘‘วีตตณฺโห ปุรา เภทา, (อิติ ภควา) ปุพฺพมนฺตมนิสฺสิโต;

เวมชฺเฌ นุปสงฺเขยฺโย, ตสฺส นตฺถิ ปุรกฺขตํฯ

[856]

‘‘อกฺโกธโน อสนฺตาสี, อวิกตฺถี อกุกฺกุโจ;

มนฺตภาณี [มนฺตาภาณี (สฺยา. ปี.)] อนุทฺธโต, ส เว วาจายโต มุนิฯ

[857]

‘‘นิราสตฺติ อนาคเต, อตีตํ นานุโสจติ;

วิเวกทสฺสี ผสฺเสสุ, ทิฏฺฐีสุ จ น นียติ [นิยฺยติ (พหูสุ)]ฯ

[858]

‘‘ปติลีโน อกุหโก, อปิหาลุ อมจฺฉรี;

อปฺปคพฺโภ อเชคุจฺโฉ, เปสุเณยฺเย จ โน ยุโตฯ

[859]

‘‘สาติเยสุ อนสฺสาวี, อติมาเน จ โน ยุโต;

สณฺโห จ ปฏิภานวา [ปฏิภาณวา (สฺยา. ปี.)], น สทฺโธ น วิรชฺชติฯ

[860]

‘‘ลาภกมฺยา น สิกฺขติ, อลาเภ จ น กุปฺปติ;

อวิรุทฺโธ จ ตณฺหาย, รเสสุ นานุคิชฺฌติฯ

[861]

‘‘อุเปกฺขโก สทา สโต, น โลเก มญฺญเต สมํ;

น วิเสสี น นีเจยฺโย, ตสฺส โน สนฺติ อุสฺสทาฯ

[862]

‘‘ยสฺส นิสฺสยนา [นิสฺสยตา (สี. สฺยา. ปี.)] นตฺถิ, ญตฺวา ธมฺมํ อนิสฺสิโต;

ภวาย วิภวาย วา, ตณฺหา ยสฺส น วิชฺชติฯ

[863]

‘‘ตํ พฺรูมิ อุปสนฺโตติ, กาเมสุ อนเปกฺขินํ;

คนฺถา ตสฺส น วิชฺชนฺติ, อตรี โส วิสตฺติกํฯ

[864]

‘‘น ตสฺส ปุตฺตา ปสโว, เขตฺตํ วตฺถุญฺจ วิชฺชติ;

อตฺตา วาปิ นิรตฺตา วา [อตฺตํ วาปิ นิรตฺตํ วา (พหูสุ)], น ตสฺมิํ อุปลพฺภติฯ

[865]

‘‘เยน นํ วชฺชุํ ปุถุชฺชนา, อโถ สมณพฺราหฺมณา;

ตํ ตสฺส อปุรกฺขตํ, ตสฺมา วาเทสุ เนชติฯ

[866]

‘‘วีตเคโธ อมจฺฉรี, น อุสฺเสสุ วทเต มุนิ;

น สเมสุ น โอเมสุ, กปฺปํ เนติ อกปฺปิโยฯ

[867]

‘‘ยสฺส โลเก สกํ นตฺถิ, อสตา จ น โสจติ;

ธมฺเมสุ จ น คจฺฉติ, ส เว สนฺโตติ วุจฺจตี’’ติฯ

ปุราเภทสุตฺตํ ทสมํ นิฏฺฐิตํฯ

11. กลหวิวาทสุตฺตํ

[868]

‘‘กุโตปหูตา กลหา วิวาทา, ปริเทวโสกา สหมจฺฉรา จ;

มานาติมานา สหเปสุณา จ, กุโตปหูตา เต ตทิงฺฆ พฺรูหิ’’ฯ

[869]

‘‘ปิยปฺปหูตา กลหา วิวาทา,

ปริเทวโสกา สหมจฺฉรา จ;

มานาติมานา สหเปสุณา จ,

มจฺเฉรยุตฺตา กลหา วิวาทา;

วิวาทชาเตสุ จ เปสุณานิ’’ฯ

[870]

‘‘ปิยา สุ [ปิยานุ (สฺยา.), ปิยสฺสุ (ก.)] โลกสฺมิํ กุโตนิทานา, เย จาปิ [เย วาปิ (สี. สฺยา. ปี.)] โลภา วิจรนฺติ โลเก;

อาสา จ นิฏฺฐา จ กุโตนิทานา, เย สมฺปรายาย นรสฺส โหนฺติ’’ฯ

[871]

‘‘ฉนฺทานิทานานิ ปิยานิ โลเก, เย จาปิ โลภา วิจรนฺติ โลเก;

อาสา จ นิฏฺฐา จ อิโตนิทานา, เย สมฺปรายาย นรสฺส โหนฺติ’’ฯ

[872]

‘‘ฉนฺโท นุ โลกสฺมิํ กุโตนิทาโน, วินิจฺฉยา จาปิ [วาปิ (สี. สฺยา. ปี.)] กุโตปหูตา;

โกโธ โมสวชฺชญฺจ กถํกถา จ, เย วาปิ ธมฺมา สมเณน วุตฺตา’’ฯ

[873]

‘‘สาตํ อสาตนฺติ ยมาหุ โลเก, ตมูปนิสฺสาย ปโหติ ฉนฺโท;

รูเปสุ ทิสฺวา วิภวํ ภวญฺจ, วินิจฺฉยํ กุพฺพติ [กุรุเต (พหูสุ)] ชนฺตุ โลเกฯ

[874]