5. อุปปริกฺขสุตฺตํ
[94] วุตฺตญฺเหตํ ภควตา, วุตฺตมรหตาติ เม สุตํ –
‘‘ตถา ตถา, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ อุปปริกฺเขยฺย ยถา ยถาสฺส [ยถา ยถา (พหูสุ)] อุปปริกฺขโต พหิทฺธา จสฺส วิญฺญาณํ อวิกฺขิตฺตํ อวิสฏํ อชฺฌตฺตํ อสณฺฐิตํ อนุปาทาย น ปริตสฺเสยฺยฯ พหิทฺธา, ภิกฺขเว, วิญฺญาเณ อวิกฺขิตฺเต อวิสเฏ สติ อชฺฌตฺตํ อสณฺฐิเต อนุปาทาย อปริตสฺสโต อายติํ ชาติชรามรณทุกฺขสมุทยสมฺภโว น โหตี’’ติฯ เอตมตฺถํ ภควา อโวจฯ ตตฺเถตํ อิติ วุจฺจติ –
‘‘สตฺตสงฺคปฺปหีนสฺส, เนตฺติจฺฉินฺนสฺส ภิกฺขุโน;
วิกฺขีโณ ชาติสํสาโร, นตฺถิ ตสฺส ปุนพฺภโว’’ติฯ
อยมฺปิ อตฺโถ วุตฺโต ภควตา, อิติ เม สุตนฺติฯ ปญฺจมํฯ
6. กามูปปตฺติสุตฺตํ
[95] วุตฺตญฺเหตํ ภควตา, วุตฺตมรหตาติ เม สุตํ –
‘‘ติสฺโส อิมา, ภิกฺขเว, กามูปปตฺติโย [กามุปฺปตฺติโย (สี.)]ฯ กตมา ติสฺโส? ปจฺจุปฏฺฐิตกามา, นิมฺมานรติโน , ปรนิมฺมิตวสวตฺติโน – อิมา โข, ภิกฺขเว, ติสฺโส กามูปปตฺติโย’’ติฯ เอตมตฺถํ ภควา อโวจฯ ตตฺเถตํ อิติ วุจฺจติ –
‘‘ปจฺจุปฏฺฐิตกามา จ, เย เทวา วสวตฺติโน;
นิมฺมานรติโน เทวา, เย จญฺเญ กามโภคิโน;
อิตฺถภาวญฺญถาภาวํ , สํสารํ นาติวตฺตเรฯ
‘‘เอตมาทีนวํ ญตฺวา, กามโภเคสุ ปณฺฑิโต;
สพฺเพ ปริจฺจเช กาเม, เย ทิพฺพา เย จ มานุสาฯ
‘‘ปิยรูปสาตคธิตํ , เฉตฺวา โสตํ ทุรจฺจยํ;
อเสสํ ปรินิพฺพนฺติ, อเสสํ ทุกฺขมจฺจคุํฯ
‘‘อริยทฺทสา เวทคุโน, สมฺมทญฺญาย ปณฺฑิตา;
ชาติกฺขยมภิญฺญาย, นาคจฺฉนฺติ ปุนพฺภว’’นฺติฯ
อยมฺปิ อตฺโถ วุตฺโต ภควตา, อิติ เม สุตนฺติฯ ฉฏฺฐํฯ