‘‘นโม เต ปุริสาชญฺญ, โย ตฺวํ ทุชฺชยมชฺฌภู;

เชตฺวาน มจฺจุโน เสนํ, วิโมกฺเขน อนาวรํฯ

‘‘อิติ เหตํ นมสฺสนฺติ, เทวตา ปตฺตมานสํ;

ตญฺหิ ตสฺส น ปสฺสนฺติ, เยน มจฺจุวสํ วเช’’ติฯ

อยมฺปิ อตฺโถ วุตฺโต ภควตา, อิติ เม สุตนฺติฯ ตติยํฯ

4. ปญฺจปุพฺพนิมิตฺตสุตฺตํ

[83] วุตฺตญฺเหตํ ภควตา, วุตฺตมรหตาติ เม สุตํ –

‘‘ยทา, ภิกฺขเว, เทโว เทวกายา จวนธมฺโม โหติ, ปญฺจสฺส ปุพฺพนิมิตฺตานิ ปาตุภวนฺติ – มาลา มิลายนฺติ, วตฺถานิ กิลิสฺสนฺติ, กจฺเฉหิ เสทา มุจฺจนฺติ, กาเย ทุพฺพณฺณิยํ โอกฺกมติ, สเก เทโว เทวาสเน นาภิรมตีติฯ ตเมนํ, ภิกฺขเว, เทวา ‘จวนธมฺโม อยํ เทวปุตฺโต’ติ อิติ วิทิตฺวา ตีหิ วาจาหิ อนุโมเทนฺติ [อนุโมทนฺติ (สี. สฺยา. ปี.)] – ‘อิโต, โภ, สุคติํ คจฺฉ, สุคติํ คนฺตฺวา สุลทฺธลาภํ ลภ, สุลทฺธลาภํ ลภิตฺวา สุปฺปติฏฺฐิโต ภวาหี’’’ติฯ

เอวํ วุตฺเต, อญฺญตโร ภิกฺขุ ภควนฺตํ เอตทโวจ – ‘‘กินฺนุ โข, ภนฺเต, เทวานํ สุคติคมนสงฺขาตํ; กิญฺจ, ภนฺเต, เทวานํ สุลทฺธลาภสงฺขาตํ ; กิํ ปน, ภนฺเต, เทวานํ สุปฺปติฏฺฐิตสงฺขาต’’นฺติ?

‘‘มนุสฺสตฺตํ โข, ภิกฺขุ [ภิกฺขเว (สฺยา. ปี.)], เทวานํ สุคติคมนสงฺขาตํ; ยํ มนุสฺสภูโต สมาโน ตถาคตปฺปเวทิเต ธมฺมวินเย สทฺธํ ปฏิลภติฯ อิทํ โข, ภิกฺขุ [ภิกฺขเว (สฺยา. ปี.)], เทวานํ สุลทฺธลาภสงฺขาตํ; สา โข ปนสฺส สทฺธา นิวิฏฺฐา โหติ มูลชาตา ปติฏฺฐิตา ทฬฺหา อสํหาริยา สมเณน วา พฺราหฺมเณน วา เทเวน วา มาเรน วา พฺรหฺมุนา วา เกนจิ วา โลกสฺมิํฯ อิทํ โข, ภิกฺขุ [ภิกฺขเว (สฺยา. ปี.)], เทวานํ สุปฺปติฏฺฐิตสงฺขาต’’นฺติฯ เอตมตฺถํ ภควา อโวจฯ ตตฺเถตํ อิติ วุจฺจติ –

‘‘ยทา เทโว เทวกายา, จวติ อายุสงฺขยา;

ตโย สทฺทา นิจฺฉรนฺติ, เทวานํ อนุโมทตํฯ

‘‘‘อิโต โภ สุคติํ คจฺฉ, มนุสฺสานํ สหพฺยตํ;

มนุสฺสภูโต สทฺธมฺเม, ลภ สทฺธํ อนุตฺตรํฯ

‘‘‘สา เต สทฺธา นิวิฏฺฐสฺส, มูลชาตา ปติฏฺฐิตา;

ยาวชีวํ อสํหีรา, สทฺธมฺเม สุปฺปเวทิเตฯ

‘‘‘กายทุจฺจริตํ หิตฺวา, วจีทุจฺจริตานิ จ;

มโนทุจฺจริตํ หิตฺวา, ยญฺจญฺญํ โทสสญฺหิตํฯ

‘‘‘กาเยน กุสลํ กตฺวา, วาจาย กุสลํ พหุํ;

มนสา กุสลํ กตฺวา, อปฺปมาณํ นิรูปธิํฯ

‘‘‘ตโต โอปธิกํ ปุญฺญํ, กตฺวา ทาเนน ตํ พหุํ;

อญฺเญปิ มจฺเจ สทฺธมฺเม, พฺรหฺมจริเย นิเวสย’ [นิเวสเย (สี. สฺยา.)]ฯ

‘‘อิมาย อนุกมฺปาย, เทวา เทวํ ยทา วิทู;

จวนฺตํ อนุโมเทนฺติ, เอหิ เทว ปุนปฺปุน’’นฺติฯ

อยมฺปิ อตฺโถ วุตฺโต ภควตา, อิติ เม สุตนฺติฯ จตุตฺถํฯ

5. พหุชนหิตสุตฺตํ

[84] วุตฺตญฺเหตํ ภควตา, วุตฺตมรหตาติ เม สุตํ –

‘‘ตโยเม ปุคฺคลา โลเก อุปฺปชฺชมานา อุปฺปชฺชนฺติ พหุชนหิตาย พหุชนสุขาย โลกานุกมฺปาย อตฺถาย หิตาย สุขาย เทวมนุสฺสานํฯ กตเม ตโย? อิธ, ภิกฺขเว, ตถาคโต โลเก อุปฺปชฺชติ อรหํ สมฺมาสมฺพุทฺโธ วิชฺชาจรณสมฺปนฺโน สุคโต โลกวิทู อนุตฺตโร ปุริสทมฺมสารถิ สตฺถา เทวมนุสฺสานํ พุทฺโธ ภควาฯ โส ธมฺมํ เทเสติ อาทิกลฺยาณํ มชฺเฌกลฺยาณํ ปริโยสานกลฺยาณํ สาตฺถํ สพฺยญฺชนํ, เกวลปริปุณฺณํ ปริสุทฺธํ พฺรหฺมจริยํ ปกาเสติฯ อยํ, ภิกฺขเว, ปฐโม ปุคฺคโล โลเก อุปฺปชฺชมาโน อุปฺปชฺชติ พหุชนหิตาย พหุชนสุขาย โลกานุกมฺปาย อตฺถาย หิตาย สุขาย เทวมนุสฺสานํฯ