2. สกฺการสุตฺตํ

[81] วุตฺตญฺเหตํ ภควตา, วุตฺตมรหตาติ เม สุตํ –

‘‘ทิฏฺฐา มยา, ภิกฺขเว, สตฺตา สกฺกาเรน อภิภูตา, ปริยาทินฺนจิตฺตา, กายสฺส เภทา ปรํ มรณา อปายํ ทุคฺคติํ วินิปาตํ นิรยํ อุปปนฺนาฯ

‘‘ทิฏฺฐา มยา, ภิกฺขเว, สตฺตา อสกฺกาเรน อภิภูตา, ปริยาทินฺนจิตฺตา, กายสฺส เภทา ปรํ มรณา อปายํ ทุคฺคติํ วินิปาตํ นิรยํ อุปปนฺนาฯ

‘‘ทิฏฺฐา มยา, ภิกฺขเว, สตฺตา สกฺกาเรน จ อสกฺกาเรน จ ตทุภเยน อภิภูตา, ปริยาทินฺนจิตฺตา, กายสฺส เภทา ปรํ มรณา อปายํ ทุคฺคติํ วินิปาตํ นิรยํ อุปปนฺนาฯ

‘‘ตํ โข ปนาหํ, ภิกฺขเว, นาญฺญสฺส สมณสฺส วา พฺราหฺมณสฺส วา สุตฺวา วทามิ; ( ) [(ทิฏฺฐา มยา ภิกฺขเว สตฺตา สกฺกาเรน อภิภูตาฯ …เป.… อสกฺกาเรน อภิภูตา …เป.… สกฺกาเรน จ อสกฺกาเรน จ ตทุภเยน อภิภูตา ปริยาทินฺนจิตฺตา กายสฺส เภทา ปรํ มรณา อปายํ ทุคฺคติํ วินิปาตํ นิรยํ อุปปนฺนาฯ) (สฺยา.) ปุริมวคฺเค มิจฺฉาทิฏฺฐิกสมฺมาทิฏฺฐิกสุตฺเตหิ ปน สเมติ, อนฺวยพฺยติเรกวากฺยานํ ปน อนนฺตริตตฺตา ปาสํสตราฯ)] อปิ จ, ภิกฺขเว, ยเทว เม สามํ ญาตํ สามํ ทิฏฺฐํ สามํ วิทิตํ ตเมวาหํ วทามิฯ

‘‘ทิฏฺฐา มยา, ภิกฺขเว, สตฺตา สกฺกาเรน อภิภูตา, ปริยาทินฺนจิตฺตา, กายสฺส เภทา ปรํ มรณา อปายํ ทุคฺคติํ วินิปาตํ นิรยํ อุปปนฺนาฯ

‘‘ทิฏฺฐา มยา, ภิกฺขเว, สตฺตา อสกฺกาเรน อภิภูตา, ปริยาทินฺนจิตฺตา, กายสฺส เภทา ปรํ มรณา อปายํ ทุคฺคติํ วินิปาตํ นิรยํ อุปปนฺนาฯ

‘‘ทิฏฺฐา มยา, ภิกฺขเว, สตฺตา สกฺกาเรน จ อสกฺกาเรน จ ตทุภเยน อภิภูตา, ปริยาทินฺนจิตฺตา, กายสฺส เภทา ปรํ มรณา อปายํ ทุคฺคติํ วินิปาตํ นิรยํ อุปปนฺนา’’ติฯ เอตมตฺถํ ภควา อโวจฯ ตตฺเถตํ อิติ วุจฺจติ –

‘‘ยสฺส สกฺกริยมานสฺส, อสกฺกาเรน จูภยํ;

สมาธิ น วิกมฺปติ, อปฺปมาทวิหาริโน [อปฺปมาณวิหาริโน (สี. อฏฺฐ.)]ฯ

‘‘ตํ ฌายินํ สาตติกํ, สุขุมํ ทิฏฺฐิวิปสฺสกํ ;

อุปาทานกฺขยารามํ, อาหุ สปฺปุริโส อิตี’’ติฯ

อยมฺปิ อตฺโถ วุตฺโต ภควตา, อิติ เม สุตนฺติฯ ทุติยํฯ

3. เทวสทฺทสุตฺตํ

[82] วุตฺตญฺเหตํ ภควตา, วุตฺตมรหตาติ เม สุตํ –

‘‘ตโยเม, ภิกฺขเว, เทเวสุ เทวสทฺทา นิจฺฉรนฺติ สมยา สมยํ อุปาทายฯ กตเม ตโย? ยสฺมิํ, ภิกฺขเว, สมเย อริยสาวโก เกสมสฺสุํ โอหาเรตฺวา กาสายานิ วตฺถานิ อจฺฉาเทตฺวา อคารสฺมา อนคาริยํ ปพฺพชฺชาย เจเตติ, ตสฺมิํ สมเย [ตสฺมิํ ภิกฺขเว สมเย (ปี. ก.)] เทเวสุ เทวสทฺโท นิจฺฉรติ – ‘เอโส อริยสาวโก มาเรน สทฺธิํ สงฺคามาย เจเตตี’ติฯ อยํ, ภิกฺขเว, ปฐโม เทเวสุ เทวสทฺโท นิจฺฉรติ สมยา สมยํ อุปาทายฯ

‘‘ปุน จปรํ, ภิกฺขเว, ยสฺมิํ สมเย อริยสาวโก สตฺตนฺนํ โพธิปกฺขิยานํ ธมฺมานํ ภาวนานุโยคมนุยุตฺโต วิหรติ, ตสฺมิํ สมเย เทเวสุ เทวสทฺโท นิจฺฉรติ – ‘เอโส อริยสาวโก มาเรน สทฺธิํ สงฺคาเมตี’ติฯ อยํ, ภิกฺขเว, ทุติโย เทเวสุ เทวสทฺโท นิจฺฉรติ สมยา สมยํ อุปาทายฯ

‘‘ปุน จปรํ, ภิกฺขเว, ยสฺมิํ สมเย อริยสาวโก อาสวานํ ขยา อนาสวํ เจโตวิมุตฺติํ ปญฺญาวิมุตฺติํ ทิฏฺเฐว ธมฺเม สยํ อภิญฺญา สจฺฉิกตฺวา อุปสมฺปชฺช วิหรติ, ตสฺมิํ สมเย เทเวสุ เทวสทฺโท นิจฺฉรติ – ‘เอโส อริยสาวโก วิชิตสงฺคาโม ตเมว สงฺคามสีสํ อภิวิชิย อชฺฌาวสตี’ติฯ อยํ, ภิกฺขเว, ตติโย เทเวสุ เทวสทฺโท นิจฺฉรติ สมยา สมยํ อุปาทายฯ อิเม โข, ภิกฺขเว, ตโย เทเวสุ เทวสทฺทา นิจฺฉรนฺติ สมยา สมยํ อุปาทายา’’ติฯ เอตมตฺถํ ภควา อโวจฯ ตตฺเถตํ อิติ วุจฺจติ –

‘‘ทิสฺวา วิชิตสงฺคามํ, สมฺมาสมฺพุทฺธสาวกํ;

เทวตาปิ นมสฺสนฺติ, มหนฺตํ วีตสารทํฯ