‘‘ยสฺส กสฺสจิ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุสฺส วา ภิกฺขุนิยา วา ราโค อปฺปหีโน, โทโส อปฺปหีโน, โมโห อปฺปหีโน – อยํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, น ‘อตริ [อติณฺโณ (ก. สี. ก.)] สมุทฺทํ สอูมิํ สวีจิํ สาวฏฺฏํ สคหํ สรกฺขสํ’ฯ ยสฺส กสฺสจิ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุสฺส วา ภิกฺขุนิยา วา ราโค ปหีโน, โทโส ปหีโน, โมโห ปหีโน – อยํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, ‘อตริ สมุทฺทํ สอูมิํ สวีจิํ สาวฏฺฏํ สคหํ สรกฺขสํ, ติณฺโณ ปารงฺคโต [ปารคโต (สี. อฏฺฐ. สฺยา.)] ถเล ติฏฺฐติ พฺราหฺมโณ’’’ติฯ เอตมตฺถํ ภควา อโวจฯ ตตฺเถตํ อิติ วุจฺจติ –

‘‘ยสฺส ราโค จ โทโส จ, อวิชฺชา จ วิราชิตา;

โสมํ สมุทฺทํ สคหํ สรกฺขสํ, สอูมิภยํ ทุตฺตรํ อจฺจตาริฯ

‘‘สงฺคาติโค มจฺจุชโห นิรูปธิ, ปหาสิ ทุกฺขํ อปุนพฺภวาย;

อตฺถงฺคโต โส น ปมาณเมติ, อโมหยิ มจฺจุราชนฺติ พฺรูมี’’ติฯ

อยมฺปิ อตฺโถ วุตฺโต ภควตา, อิติ เม สุตนฺติฯ ทสมํฯ

ทุติโย วคฺโค นิฏฺฐิโตฯ

ตสฺสุทฺทานํ –

ปุญฺญํ จกฺขุ อถ อินฺทฺริยานิ [อตฺถินฺทฺริยา (สฺยา.)], อทฺธา จ จริตํ ทุเว โสจิ [สุจิ (สฺยา.)];

มุโน [มุเน (สฺยา.)] อถ ราคทุเว, ปุน วคฺคมาหุ ทุติยมุตฺตมนฺติฯ

3. ตติยวคฺโค

1. มิจฺฉาทิฏฺฐิกสุตฺตํ

[70] วุตฺตญฺเหตํ ภควตา, วุตฺตมรหตาติ เม สุตํ –

‘‘ทิฏฺฐา มยา, ภิกฺขเว, สตฺตา กายทุจฺจริเตน สมนฺนาคตา วจีทุจฺจริเตน สมนฺนาคตา มโนทุจฺจริเตน สมนฺนาคตา อริยานํ อุปวาทกา มิจฺฉาทิฏฺฐิกา มิจฺฉาทิฏฺฐิกมฺมสมาทานาฯ เต กายสฺส เภทา ปรํ มรณา อปายํ ทุคฺคติํ วินิปาตํ นิรยํ อุปปนฺนาฯ