‘‘ตโต อญฺญา วิมุตฺตสฺส, ญาณํ เว โหติ ตาทิโน;

อกุปฺปา เม วิมุตฺตีติ, ภวสํโยชนกฺขยาฯ

‘‘ส เว [สเจ (สี. สฺยา.)] อินฺทฺริยสมฺปนฺโน, สนฺโต สนฺติปเท รโต;

ธาเรติ อนฺติมํ เทหํ, เชตฺวา มารํ สวาหินิ’’นฺติฯ

อยมฺปิ อตฺโถ วุตฺโต ภควตา, อิติ เม สุตนฺติฯ ตติยํฯ

4. อทฺธาสุตฺตํ

[63] วุตฺตญฺเหตํ ภควตา, วุตฺตมรหตาติ เม สุตํ –

‘‘ตโยเม, ภิกฺขเว, อทฺธาฯ กตเม ตโย? อตีโต อทฺธา, อนาคโต อทฺธา, ปจฺจุปฺปนฺโน อทฺธา – อิเม โข, ภิกฺขเว, ตโย อทฺธา’’ติฯ เอตมตฺถํ ภควา อโวจฯ ตตฺเถตํ อิติ วุจฺจติ –

‘‘อกฺเขยฺยสญฺญิโน สตฺตา, อกฺเขยฺยสฺมิํ ปติฏฺฐิตา;

อกฺเขยฺยํ อปริญฺญาย, โยคมายนฺติ มจฺจุโนฯ

‘‘อกฺเขยฺยญฺจ ปริญฺญาย, อกฺขาตารํ น มญฺญติ;

ผุฏฺโฐ วิโมกฺโข มนสา, สนฺติปทมนุตฺตรํฯ

‘‘ส เว [สเจ (ก.)] อกฺเขยฺยสมฺปนฺโน, สนฺโต สนฺติปเท รโต;

สงฺขายเสวี ธมฺมฏฺโฐ, สงฺขฺยํ โนเปติ เวทคู’’ติฯ

อยมฺปิ อตฺโถ วุตฺโต ภควตา, อิติ เม สุตนฺติฯ จตุตฺถํฯ

5. ทุจฺจริตสุตฺตํ

[64] วุตฺตญฺเหตํ ภควตา, วุตฺตมรหตาติ เม สุตํ –

‘‘ตีณิมานิ, ภิกฺขเว, ทุจฺจริตานิฯ กตมานิ ตีณิ? กายทุจฺจริตํ, วจีทุจฺจริตํ, มโนทุจฺจริตํ – อิมานิ โข, ภิกฺขเว, ตีณิ ทุจฺจริตานี’’ติฯ เอตมตฺถํ ภควา อโวจฯ ตตฺเถตํ อิติ วุจฺจติ –

‘‘กายทุจฺจริตํ กตฺวา, วจีทุจฺจริตานิ จ;

มโนทุจฺจริตํ กตฺวา, ยญฺจญฺญํ โทสสํหิตํฯ

‘‘อกตฺวา กุสลํ กมฺมํ, กตฺวานากุสลํ พหุํ;

กายสฺส เภทา ทุปฺปญฺโญ, นิรยํ โสปปชฺชตี’’ติฯ

อยมฺปิ อตฺโถ วุตฺโต ภควตา, อิติ เม สุตนฺติฯ ปญฺจมํฯ

6. สุจริตสุตฺตํ

[65] วุตฺตญฺเหตํ ภควตา, วุตฺตมรหตาติ เม สุตํ –

‘‘ตีณิมานิ, ภิกฺขเว, สุจริตานิฯ กตมานิ ตีณิ? กายสุจริตํ, วจีสุจริตํ, มโนสุจริตํ – อิมานิ โข, ภิกฺขเว, ตีณิ สุจริตานี’’ติฯ เอตมตฺถํ ภควา อโวจฯ ตตฺเถตํ อิติ วุจฺจติ –

‘‘กายทุจฺจริตํ หิตฺวา, วจีทุจฺจริตานิ จ;

มโนทุจฺจริตํ หิตฺวา, ยญฺจญฺญํ โทสสํหิตํฯ

‘‘อกตฺวากุสลํ กมฺมํ, กตฺวาน กุสลํ พหุํ;

กายสฺส เภทา สปฺปญฺโญ, สคฺคํ โส อุปปชฺชตี’’ติฯ

อยมฺปิ อตฺโถ วุตฺโต ภควตา, อิติ เม สุตนฺติฯ ฉฏฺฐํฯ

7. โสเจยฺยสุตฺตํ

[66] วุตฺตญฺเหตํ ภควตา, วุตฺตมรหตาติ เม สุตํ –

‘‘ตีณิมานิ, ภิกฺขเว, โสเจยฺยานิฯ กตมานิ ตีณิ? กายโสเจยฺยํ, วจีโสเจยฺยํ, มโนโสเจยฺยํ – อิมานิ โข, ภิกฺขเว, ตีณิ โสเจยฺยานี’’ติฯ เอตมตฺถํ ภควา อโวจฯ ตตฺเถตํ อิติ วุจฺจติ –

‘‘กายสุจิํ วจีสุจิํ [วาจาสุจิํ (ก.)], เจโตสุจิมนาสวํ;

สุจิํ โสเจยฺยสมฺปนฺนํ, อาหุ สพฺพปฺปหายิน’’นฺติ [อาหุ นินฺหาตปาปกนฺติ (อ. นิ. 3.122) ยุตฺตตรํ]ฯ

อยมฺปิ อตฺโถ วุตฺโต ภควตา, อิติ เม สุตนฺติฯ สตฺตมํฯ