วีสติวคฺคกรณญฺเจ, ภิกฺขเว, กมฺมํ สิกฺขมานวีโส กมฺมํ กเรยฺย …เป.… สามเณรวีโส กมฺมํ กเรยฺย… สามเณริวีโส กมฺมํ กเรยฺย… สิกฺขํ ปจฺจกฺขาตกวีโส กมฺมํ กเรยฺย… อนฺติมวตฺถุํ อชฺฌาปนฺนกวีโส กมฺมํ กเรยฺย… อาปตฺติยา อทสฺสเน อุกฺขิตฺตกวีโส กมฺมํ กเรยฺย… อาปตฺติยา อปฺปฏิกมฺเม อุกฺขิตฺตกวีโส กมฺมํ กเรยฺย… ปาปิกาย ทิฏฺฐิยา อปฺปฏินิสฺสคฺเค อุกฺขิตฺตกวีโส กมฺมํ กเรยฺย… ปณฺฑกวีโส กมฺมํ กเรยฺย… เถยฺยสํวาสกวีโส กมฺมํ กเรยฺย… ติตฺถิยปกฺกนฺตกวีโส กมฺมํ กเรยฺย… ติรจฺฉานคตวีโส กมฺมํ กเรยฺย… มาตุฆาตกวีโส กมฺมํ กเรยฺย… ปิตุฆาตกวีโส กมฺมํ กเรยฺย… อรหนฺตฆาตกวีโส กมฺมํ กเรยฺย… ภิกฺขุนิทูสกวีโส กมฺมํ กเรยฺย… สงฺฆเภทกวีโส กมฺมํ กเรยฺย… โลหิตุปฺปาทกวีโส กมฺมํ กเรยฺย… อุภโตพฺยญฺชนกวีโส กมฺมํ กเรยฺย… นานาสํวาสกวีโส กมฺมํ กเรยฺย… นานาสีมาย ฐิตวีโส กมฺมํ กเรยฺย… อิทฺธิยา เวหาเส ฐิตวีโส กมฺมํ กเรยฺย… ยสฺส สงฺโฆ กมฺมํ กโรติ, ตํวีโส กมฺมํ กเรยฺย – อกมฺมํ น จ กรณียํฯ

วีสติวคฺคกรณํฯ

จตุวคฺคกรณาทิกถา นิฏฺฐิตาฯ

238. ปาริวาสิกาทิกถา

[393] ปาริวาสิกจตุตฺโถ เจ, ภิกฺขเว, ปริวาสํ ทเทยฺย, มูลาย ปฏิกสฺเสยฺย, มานตฺตํ ทเทยฺย, ตํวีโส อพฺเภยฺย – อกมฺมํ น จ กรณียํฯ มูลาย ปฏิกสฺสนารหจตุตฺโถ เจ, ภิกฺขเว, ปริวาสํ ทเทยฺย, มูลาย ปฏิกสฺเสยฺย, มานตฺตํ ทเทยฺย, ตํวีโส อพฺเภยฺย – อกมฺมํ น จ กรณียํฯ มานตฺตารหจตุตฺโถ เจ, ภิกฺขเว, ปริวาสํ ทเทยฺย, มูลาย ปฏิกสฺเสยฺย, มานตฺตํ ทเทยฺย, ตํวีโส อพฺเภยฺย – อกมฺมํ น จ กรณียํฯ มานตฺตจาริกจตุตฺโถ เจ, ภิกฺขเว, ปริวาสํ ทเทยฺย, มูลาย ปฏิกสฺเสยฺย, มานตฺตํ ทเทยฺย, ตํวีโส อพฺเภยฺย – อกมฺมํ น จ กรณียํฯ อพฺภานารหจตุตฺโถ เจ, ภิกฺขเว, ปริวาสํ ทเทยฺย, มูลาย ปฏิกสฺเสยฺย, มานตฺตํ ทเทยฺย, ตํวีโส อพฺเภยฺย – อกมฺมํ น จ กรณียํฯ

[394] เอกจฺจสฺส, ภิกฺขเว, สงฺฆมชฺเฌ ปฏิกฺโกสนา รุหติ, เอกจฺจสฺส น รุหติฯ กสฺส จ, ภิกฺขเว, สงฺฆมชฺเฌ ปฏิกฺโกสนา น รุหติ? ภิกฺขุนิยา, ภิกฺขเว, สงฺฆมชฺเฌ ปฏิกฺโกสนา น รุหติฯ

สิกฺขมานาย, ภิกฺขเว…เป.… สามเณรสฺส, ภิกฺขเว… สามเณริยา, ภิกฺขเว… สิกฺขาปจฺจกฺขาตกสฺส ภิกฺขเว… อนฺติมวตฺถุํ อชฺฌาปนฺนกสฺส, ภิกฺขเว … อุมฺมตฺตกสฺส, ภิกฺขเว… ขิตฺตจิตฺตสฺส, ภิกฺขเว… เวทนาฏฺฏสฺส, ภิกฺขเว… อาปตฺติยา อทสฺสเน อุกฺขิตฺตกสฺส, ภิกฺขเว… อาปตฺติยา อปฺปฏิกมฺเม อุกฺขิตฺตกสฺส, ภิกฺขเว… ปาปิกาย ทิฏฺฐิยา อปฺปฏินิสฺสคฺเค อุกฺขิตฺตกสฺส, ภิกฺขเว… ปณฺฑกสฺส, ภิกฺขเว… เถยฺยสํวาสกสฺส, ภิกฺขเว… ติตฺถิยปกฺกนฺตกสฺส, ภิกฺขเว … ติรจฺฉานคตสฺส ภิกฺขเว… มาตุฆาตกสฺส, ภิกฺขเว… ปิตุฆาตกสฺส, ภิกฺขเว… อรหนฺตฆาตกสฺส, ภิกฺขเว… ภิกฺขุนิทูสกสฺส, ภิกฺขเว… สงฺฆเภทกสฺส, ภิกฺขเว… โลหิตุปฺปาทกสฺส, ภิกฺขเว… อุภโตพฺยญฺชนกสฺส, ภิกฺขเว… นานาสํวาสกสฺส, ภิกฺขเว… นานาสีมาย ฐิตสฺส, ภิกฺขเว… อิทฺธิยา เวหาเส ฐิตสฺส, ภิกฺขเว, ยสฺส สงฺโฆ กมฺมํ กโรติ, ตสฺส จ [ตสฺส (สฺยา.)], ภิกฺขเว, สงฺฆมชฺเฌ ปฏิกฺโกสนา น รุหติฯ อิเมสํ โข, ภิกฺขเว, สงฺฆมชฺเฌ ปฏิกฺโกสนา น รุหติฯ

กสฺส จ, ภิกฺขเว, สงฺฆมชฺเฌ ปฏิกฺโกสนา รุหติ? ภิกฺขุสฺส, ภิกฺขเว, ปกตตฺตสฺส

สมานสํวาสกสฺส สมานสีมาย ฐิตสฺส อนฺตมโส อานนฺตริกสฺสาปิ [อนนฺตริกสฺสาปิ (สฺยา.)] ภิกฺขุโน วิญฺญาเปนฺตสฺส สงฺฆมชฺเฌ ปฏิกฺโกสนา รุหติฯ อิมสฺส โข, ภิกฺขเว, สงฺฆมชฺเฌ ปฏิกฺโกสนา รุหติฯ

ปาริวาสิกาทิกถา นิฏฺฐิตาฯ

239. ทฺเวนิสฺสารณาทิกถา

[395] ทฺเวมา, ภิกฺขเว, นิสฺสารณาฯ อตฺถิ, ภิกฺขเว, ปุคฺคโล อปฺปตฺโต นิสฺสารณํฯ ตญฺเจ สงฺโฆ นิสฺสาเรติ, เอกจฺโจ สุนิสฺสาริโต, เอกจฺโจ ทุนฺนิสฺสาริโตฯ กตโม จ, ภิกฺขเว, ปุคฺคโล อปฺปตฺโต นิสฺสารณํ, ตญฺเจ สงฺโฆ นิสฺสาเรติ – ทุนฺนิสฺสาริโต? อิธ ปน, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ สุทฺโธ โหติ อนาปตฺติโกฯ ตญฺเจ สงฺโฆ นิสฺสาเรติ – ทุนฺนิสฺสาริโตฯ อยํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, ปุคฺคโล อปฺปตฺโต นิสฺสารณํ, ตญฺเจ สงฺโฆ นิสฺสาเรติ – ทุนฺนิสฺสาริโตฯ

กตโม จ, ภิกฺขเว, ปุคฺคโล อปฺปตฺโต นิสฺสารณํ, ตญฺเจ สงฺโฆ นิสฺสาเรติ – สุนิสฺสาริโต? อิธ ปน, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ พาโล โหติ อพฺยตฺโต อาปตฺติพหุโล อนปทาโน, คิหิสํสฏฺโฐ วิหรติ อนนุโลมิเกหิ คิหิสํสคฺเคหิ, ตญฺเจ สงฺโฆ นิสฺสาเรติ – สุนิสฺสาริโตฯ อยํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, ปุคฺคโล อปฺปตฺโต นิสฺสารณํ, ตญฺเจ สงฺโฆ นิสฺสาเรติ – สุนิสฺสาริโตฯ

[396] ทฺเวมา , ภิกฺขเว, โอสารณาฯ