222. สงฺฆิกจีวรุปฺปาทกถา

[363] เตน โข ปน สมเยน อญฺญตโร ภิกฺขุ เอโก วสฺสํ วสิฯ ตตฺถ มนุสฺสา สงฺฆสฺส เทมาติ จีวรานิ อทํสุฯ อถ โข ตสฺส ภิกฺขุโน เอตทโหสิ – ‘‘ภควตา ปญฺญตฺตํ ‘จตุวคฺโค ปจฺฉิโม สงฺโฆ’ติฯ อหญฺจมฺหิ เอกโกฯ อิเม จ มนุสฺสา สงฺฆสฺส เทมาติ จีวรานิ อทํสุฯ ยํนูนาหํ อิมานิ สงฺฆิกานิ จีวรานิ สาวตฺถิํ หเรยฺย’’นฺติฯ อถ โข โส ภิกฺขุ ตานิ จีวรานิ อาทาย สาวตฺถิํ คนฺตฺวา ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสิฯ ‘‘ตุยฺเหว, ภิกฺขุ, ตานิ จีวรานิ ยาว กถินสฺส อุพฺภารายา’’ติฯ อิธ ปน, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ เอโก วสฺสํ วสติฯ ตตฺถ มนุสฺสา สงฺฆสฺส เทมาติ จีวรานิ เทนฺติฯ อนุชานามิ, ภิกฺขเว, ตสฺเสว ตานิ จีวรานิ ยาว กถินสฺส อุพฺภารายาติฯ

เตน โข ปน สมเยน อญฺญตโร ภิกฺขุ อุตุกาลํ เอโก วสิฯ ตตฺถ มนุสฺสา สงฺฆสฺส เทมาติ จีวรานิ อทํสุฯ อถ โข ตสฺส ภิกฺขุโน เอตทโหสิ – ‘‘ภควตา ปญฺญตฺตํ ‘จตุวคฺโค ปจฺฉิโม สงฺโฆ’ติฯ อหญฺจมฺหิ เอกโกฯ อิเม จ มนุสฺสา สงฺฆสฺส เทมาติ จีวรานิ อทํสุฯ ยํนูนาหํ อิมานิ สงฺฆิกานิ จีวรานิ สาวตฺถิํ หเรยฺย’’นฺติฯ อถ โข โส ภิกฺขุ ตานิ จีวรานิ อาทาย สาวตฺถิํ คนฺตฺวา ภิกฺขูนํ เอตมตฺถํ อาโรเจสิฯ ภิกฺขู ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํฯ อนุชานามิ, ภิกฺขเว , สมฺมุขีภูเตน สงฺเฆน ภาเชตุํฯ อิธ ปน, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ อุตุกาลํ เอโก วสติฯ ตตฺถ มนุสฺสา สงฺฆสฺส เทมาติ จีวรานิ เทนฺติฯ อนุชานามิ, ภิกฺขเว, เตน ภิกฺขุนา ตานิ จีวรานิ อธิฏฺฐาตุํ – ‘‘มยฺหิมานิ จีวรานี’’ติฯ ตสฺส เจ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุโน ตํ จีวรํ อนธิฏฺฐิเต อญฺโญ ภิกฺขุ อาคจฺฉติ, สมโก ทาตพฺโพ ภาโคฯ เตหิ เจ, ภิกฺขเว, ภิกฺขูหิ ตํ จีวรํ ภาชิยมาเน, อปาติเต กุเส, อญฺโญ ภิกฺขุ อาคจฺฉติ, สมโก ทาตพฺโพ ภาโคฯ เตหิ เจ, ภิกฺขเว, ภิกฺขูหิ ตํ จีวรํ ภาชิยมาเน, ปาติเต กุเส, อญฺโญ ภิกฺขุ อาคจฺฉติ, นากามา ทาตพฺโพ ภาโคติฯ

เตน โข ปน สมเยน ทฺเว ภาติกา เถรา, อายสฺมา จ อิสิทาโส อายสฺมา จ อิสิภโฏ, สาวตฺถิยํ วสฺสํวุฏฺฐา อญฺญตรํ คามกาวาสํ อคมํสุฯ

มนุสฺสา จิรสฺสาปิ เถรา อาคตาติ สจีวรานิ ภตฺตานิ อทํสุฯ อาวาสิกา ภิกฺขู เถเร ปุจฺฉิํสุ – ‘‘อิมานิ, ภนฺเต, สงฺฆิกานิ จีวรานิ เถเร อาคมฺม อุปฺปนฺนานิ, สาทิยิสฺสนฺติ เถรา ภาค’’นฺติฯ เถรา เอวมาหํสุ – ‘‘ยถา โข มยํ, อาวุโส, ภควตา ธมฺมํ เทสิตํ อาชานาม, ตุมฺหากํเยว ตานิ จีวรานิ ยาว กถินสฺส อุพฺภารายา’’ติฯ

เตน โข ปน สมเยน ตโย ภิกฺขู ราชคเห วสฺสํ วสนฺติฯ ตตฺถ มนุสฺสา สงฺฆสฺส

เทมาติ จีวรานิ เทนฺติฯ อถ โข เตสํ ภิกฺขูนํ เอตทโหสิ – ‘‘ภควตา ปญฺญตฺตํ ‘จตุวคฺโค ปจฺฉิโม สงฺโฆ’ติฯ มยญฺจมฺหา ตโย ชนาฯ อิเม จ มนุสฺสา สงฺฆสฺส เทมาติ จีวรานิ เทนฺติฯ กถํ นุ โข อมฺเหหิ ปฏิปชฺชิตพฺพ’’นฺติ? เตน โข ปน สมเยน สมฺพหุลา เถรา, อายสฺมา จ นิลวาสี อายสฺมา จ สาณวาสี อายสฺมา จ โคตโก อายสฺมา จ ภคุ อายสฺมา จ ผฬิกสนฺตาโน, ปาฏลิปุตฺเต วิหรนฺติ กุกฺกุฏาราเมฯ อถ โข เต ภิกฺขู ปาฏลิปุตฺตํ คนฺตฺวา เถเร ปุจฺฉิํสุฯ เถรา เอวมาหํสุ – ‘‘ยถา โข มยํ อาวุโส ภควตา ธมฺมํ เทสิตํ อาชานาม, ตุมฺหากํเยว ตานิ จีวรานิ ยาว กถินสฺส อุพฺภารายา’’ติฯ

สงฺฆิกจีวรุปฺปาทกถา นิฏฺฐิตาฯ

223. อุปนนฺทสกฺยปุตฺตวตฺถุ

[364] เตน โข ปน สมเยน อายสฺมา อุปนนฺโท สกฺยปุตฺโต สาวตฺถิยํ วสฺสํวุฏฺโฐ อญฺญตรํ คามกาวาสํ อคมาสิฯ ตตฺถ จ ภิกฺขู จีวรํ ภาเชตุกามา สนฺนิปติํสุฯ เต เอวมาหํสุ – ‘‘อิมานิ โข, อาวุโส, สงฺฆิกานิ จีวรานิ ภาชิยิสฺสนฺติ, สาทิยิสฺสสิ ภาค’’นฺติ? ‘‘อามาวุโส, สาทิยิสฺสามี’’ติฯ ตโต จีวรภาคํ คเหตฺวา อญฺญํ อาวาสํ อคมาสิฯ ตตฺถปิ ภิกฺขู จีวรํ ภาเชตุกามา สนฺนิปติํสุฯ เตปิ เอวมาหํสุ – ‘‘อิมานิ โข, อาวุโส, สงฺฆิกานิ จีวรานิ ภาชิยิสฺสนฺติ, สาทิยิสฺสสิ ภาค’’นฺติ? ‘‘อามาวุโส, สาทิยิสฺสามี’’ติฯ ตโตปิ จีวรภาคํ คเหตฺวา อญฺญํ อาวาสํ อคมาสิฯ ตตฺถปิ ภิกฺขู จีวรํ ภาเชตุกามา สนฺนิปติํสุฯ เตปิ เอวมาหํสุ – ‘‘อิมานิ โข, อาวุโส, สงฺฆิกานิ จีวรานิ ภาชิยิสฺสนฺติ, สาทิยิสฺสสิ ภาค’’นฺติ? ‘‘อามาวุโส, สาทิยิสฺสามี’’ติฯ ตโตปิ จีวรภาคํ คเหตฺวา มหนฺตํ จีวรภณฺฑิกํ อาทาย ปุนเทว สาวตฺถิํ ปจฺจาคญฺฉิฯ ภิกฺขู เอวมาหํสุ – ‘‘มหาปุญฺโญสิ ตฺวํ , อาวุโส อุปนนฺท, พหุํ เต จีวรํ อุปฺปนฺน’’นฺติฯ ‘‘กุโต เม , อาวุโส, ปุญฺญํ? อิธาหํ, อาวุโส, สาวตฺถิยํ วสฺสํวุฏฺโฐ อญฺญตรํ คามกาวาสํ อคมาสิํฯ ตตฺถ ภิกฺขู จีวรํ ภาเชตุกามา สนฺนิปติํสุฯ เต มํ เอวมาหํสุ – ‘อิมานิ โข, อาวุโส, สงฺฆิกานิ จีวรานิ ภาชิยิสฺสนฺติ, สาทิยิสฺสสิ ภาค’นฺติ? ‘อามาวุโส, สาทิยิสฺสามี’ติฯ ตโต จีวรภาคํ คเหตฺวา อญฺญํ อาวาสํ อคมาสิํฯ ตตฺถปิ ภิกฺขู จีวรํ ภาเชตุกามา สนฺนิปติํสุฯ เตปิ มํ เอวมาหํสุ – ‘อิมานิ โข, อาวุโส, สงฺฆิกานิ จีวรานิ ภาชิยิสฺสนฺติ, สาทิยิสฺสสิ ภาค’’’นฺติ? ‘อามาวุโส, สาทิยิสฺสามี’ติฯ ตโตปิ จีวรภาคํ คเหตฺวา อญฺญํ อาวาสํ อคมาสิํฯ ตตฺถปิ ภิกฺขู จีวรํ ภาเชตุกามา สนฺนิปติํสุฯ เตปิ มํ เอวมาหํสุ – ‘อิมานิ โข, อาวุโส, สงฺฆิกานิ จีวรานิ ภาชิยิสฺสนฺติ, สาทิยิสฺสสิ ภาค’นฺติ? ‘อามาวุโส, สาทิยิสฺสามี’ติฯ ตโตปิ จีวรภาคํ อคฺคเหสิํฯ เอวํ เม พหุํ จีวรํ อุปฺปนฺนนฺติฯ ‘‘กิํ ปน ตฺวํ, อาวุโส อุปนนฺท, อญฺญตฺร วสฺสํวุฏฺโฐ อญฺญตฺร จีวรภาคํ สาทิยี’’ติ? ‘‘เอวมาวุโส’’ติฯ เย เต ภิกฺขู อปฺปิจฺฉา…เป.… เต อุชฺฌายนฺติ ขิยฺยนฺติ วิปาเจนฺติ – ‘‘กถญฺหิ นาม อายสฺมา อุปนนฺโท สกฺยปุตฺโต อญฺญตฺร วสฺสํวุฏฺโฐ อญฺญตฺร จีวรภาคํ สาทิยิสฺสตี’’ติฯ ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ…เป.… ‘‘สจฺจํ กิร ตฺวํ, อุปนนฺท, อญฺญตฺร วสฺสํวุฏฺโฐ อญฺญตฺร จีวรภาคํ สาทิยี’’ติ? ‘‘สจฺจํ ภควา’’ติฯ วิครหิ พุทฺโธ ภควา…เป.… กถญฺหิ นาม ตฺวํ, โมฆปุริส, อญฺญตฺร วสฺสํวุฏฺโฐ อญฺญตฺร จีวรภาคํ สาทิยิสฺสสิฯ เนตํ, โมฆปุริส, อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย…เป.… วิครหิตฺวา…เป.… ธมฺมิํ กถํ กตฺวา ภิกฺขู อามนฺเตสิ – ‘‘น, ภิกฺขเว, อญฺญตฺร วสฺสํวุฏฺเฐน อญฺญตฺร จีวรภาโค สาทิตพฺโพฯ โย สาทิเยยฺย, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสา’’ติฯ

เตน โข ปน สมเยน อายสฺมา อุปนนฺโท สกฺยปุตฺโต เอโก ทฺวีสุ อาวาเสสุ วสฺสํ วสิ – ‘‘เอวํ เม พหุํ จีวรํ อุปฺปชฺชิสฺสตี’’ติฯ อถ โข เตสํ ภิกฺขูนํ เอตทโหสิ – ‘‘กถํ นุ โข อายสฺมโต อุปนนฺทสฺส สกฺยปุตฺตสฺส จีวรปฏิวีโส ทาตพฺโพ’’ติ? ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํฯ เทถ, ภิกฺขเว, โมฆปุริสสฺส เอกาธิปฺปายํฯ อิธ ปน, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ เอโก ทฺวีสุ อาวาเสสุ วสฺสํ วสติ – ‘‘เอวํ เม พหุํ จีวรํ อุปฺปชฺชิสฺสตี’’ติฯ สเจ อมุตฺร อุปฑฺฒํ อมุตฺร อุปฑฺฒํ วสติ, อมุตฺร อุปฑฺโฒ อมุตฺร อุปฑฺโฒ จีวรปฏิวีโส ทาตพฺโพฯ ยตฺถ วา ปน พหุตรํ วสติ, ตโต จีวรปฏิวีโส ทาตพฺโพติฯ

อุปนนฺทสกฺยปุตฺตวตฺถุ นิฏฺฐิตํฯ