เมนู

กถญฺจ, ภิกฺขเว, จีวรอปลิโพโธ โหติ? อิธ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุโน จีวรํ กตํ วา โหติ, นฏฺฐํ วา วินฏฺฐํ วา ทฑฺฒํ วา, จีวราสา วา อุปจฺฉินฺนาฯ เอวํ โข, ภิกฺขเว, จีวรอปลิโพโธ โหติฯ อิเม โข, ภิกฺขเว, ทฺเว กถินสฺส อปลิโพธาติฯ

ปลิโพธาปลิโพธกถา นิฏฺฐิตาฯ

กถินกฺขนฺธโก นิฏฺฐิโต สตฺตโมฯ

201. ตสฺสุทฺทานํ

ติํส ปาเวยฺยกา ภิกฺขู, สาเกตุกฺกณฺฐิตา วสุํ;

วสฺสํวุฏฺโฐกปุณฺเณหิ, อคมุํ ชินทสฺสนํฯ

อิทํ วตฺถุ กถินสฺส, กปฺปิสฺสนฺติ จ ปญฺจกา;

อนามนฺตา อสมาจารา, ตเถว คณโภชนํฯ

ยาวทตฺถญฺจ อุปฺปาโท, อตฺถตานํ ภวิสฺสติ;

ญตฺติ เอวตฺถตญฺเจว, เอวญฺเจว อนตฺถตํฯ

อุลฺลิขิ โธวนา เจว, วิจารณญฺจ เฉทนํ;

พนฺธโน วฏฺฏิ กณฺฑุส, ทฬฺหีกมฺมานุวาติกาฯ

ปริภณฺฑํ โอวทฺเธยฺยํ, มทฺทนา นิมิตฺตํ กถา;

กุกฺกุ สนฺนิธิ นิสฺสคฺคิ, น กปฺปญฺญตฺร เต ตโยฯ

อญฺญตฺร ปญฺจาติเรเก, สญฺฉินฺเนน สมณฺฑลี;

นาญฺญตฺร ปุคฺคลา สมฺมา, นิสฺสีมฏฺโฐนุโมทติฯ

กถินานตฺถตํ โหติ, เอวํ พุทฺเธน เทสิตํ;

อหตากปฺปปิโลติ, ปํสุ ปาปณิกาย จฯ

อนิมิตฺตาปริกถา, อกุกฺกุ จ อสนฺนิธิ;

อนิสฺสคฺคิ กปฺปกเต, ตถา ติจีวเรน จฯ

ปญฺจเก วาติเรเก วา, ฉินฺเน สมณฺฑลีกเต;

ปุคฺคลสฺสตฺถารา สมฺมา, สีมฏฺโฐ อนุโมทติฯ

เอวํ กถินตฺถรณํ, อุพฺภารสฺสฏฺฐมาติกา;

ปกฺกมนนฺติ นิฏฺฐานํ, สนฺนิฏฺฐานญฺจ นาสนํฯ

สวนํ อาสาวจฺเฉทิ, สีมา สหุพฺภารฏฺฐมี;

กตจีวรมาทาย, ‘‘น ปจฺเจสฺส’’นฺติ คจฺฉติฯ

ตสฺส ตํ กถินุทฺธารา,เอ โหติ ปกฺกมนนฺติโก;

อาทาย จีวรํ ยาติ, นิสฺสีเม อิทํ จินฺตยิฯ

‘‘กาเรสฺสํ น ปจฺเจสฺส’’นฺติ, นิฏฺฐาเน กถินุทฺธาโร;

อาทาย นิสฺสีมํ เนว, ‘‘น ปจฺเจสฺส’’นฺติ มานโสฯ

ตสฺส ตํ กถินุทฺธาโร, สนฺนิฏฺฐานนฺติโก ภเว;

อาทาย จีวรํ ยาติ, นิสฺสีเม อิทํ จินฺตยิฯ

‘‘กาเรสฺสํ น ปจฺเจสฺส’’นฺติ, กยิรํ ตสฺส นสฺสติ;

ตสฺส ตํ กถินุทฺธาโร, ภวติ นาสนนฺติโกฯ

อาทาย ยาติ ‘‘ปจฺเจสฺสํ’’, พหิ กาเรติ จีวรํ;

กตจีวโร สุณาติ, อุพฺภตํ กถินํ ตหิํฯ

ตสฺส ตํ กถินุทฺธาโร, ภวติ สวนนฺติโก;

อาทาย ยาติ ‘‘ปจฺเจสฺสํ’’, พหิ กาเรติ จีวรํฯ

กตจีวโร พหิทฺธา, นาเมติ กถินุทฺธารํ;

ตสฺส ตํ กถินุทฺธาโร, สีมาติกฺกนฺติโก ภเวฯ

อาทาย ยาติ ‘‘ปจฺเจสฺสํ’’, พหิ กาเรติ จีวรํ;

กตจีวโร ปจฺเจสฺสํ, สมฺโภติ กถินุทฺธารํฯ

ตสฺส ตํ กถินุทฺธาโร, สห ภิกฺขูหิ ชายติ;

อาทาย จ สมาทาย, สตฺต-สตฺตวิธา คติฯ

ปกฺกมนนฺติกา นตฺถิ, ฉกฺเก วิปฺปกเต [ฉฏฺเฐ วิปฺปกตา (สี.), ฉจฺจา วิปฺปกถา (ก.)] คติ;

อาทาย นิสฺสีมคตํ, กาเรสฺสํ อิติ ชายติฯ

นิฏฺฐานํ สนฺนิฏฺฐานญฺจ, นาสนญฺจ อิเม ตโย;

อาทาย ‘‘น ปจฺเจสฺส’’นฺติ, พหิสีเม กโรมิติฯ

นิฏฺฐานํ สนฺนิฏฺฐานมฺปิ, นาสนมฺปิ อิทํ ตโย;

อนธิฏฺฐิเตน เนวสฺส, เหฏฺฐา ตีณิ นยาวิธิฯ

อาทาย ยาติ ปจฺเจสฺสํ, พหิสีเม กโรมิติ;

‘‘น ปจฺเจสฺส’’นฺติ กาเรติ, นิฏฺฐาเน กถินุทฺธาโรฯ

สนฺนิฏฺฐานํ นาสนญฺจ, สวนสีมาติกฺกมา;

สห ภิกฺขูหิ ชาเยถ, เอวํ ปนฺนรสํ คติฯ

สมาทาย วิปฺปกตา, สมาทาย ปุนา ตถา;

อิเม เต จตุโร วารา, สพฺเพ ปนฺนรสวิธิฯ

อนาสาย จ อาสาย, กรณีโย จ เต ตโย;

นยโต ตํ วิชาเนยฺย, ตโย ทฺวาทส ทฺวาทสฯ

อปวิลานา นเวตฺถ [อปวิลายมาเนว (สฺยา.), อปวินา นว เจตฺถ (สี.)], ผาสุ ปญฺจวิธา ตหิํ;

ปลิโพธาปลิโพธา, อุทฺทานํ นยโต กตนฺติฯ

อิมมฺหิ ขนฺธเก วตฺถู โทฬสกเปยฺยาลมุขานิ เอกสตํ อฏฺฐารสฯ

กถินกฺขนฺธโก นิฏฺฐิโตฯ

8. จีวรกฺขนฺธโก

202. ชีวกวตฺถุ

[326] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา ราชคเห วิหรติ เวฬุวเน กลนฺทกนิวาเปฯ เตน โข ปน สมเยน เวสาลี อิทฺธา เจว โหติ ผิตา [ผีตา (พหูสุ)] จ พหุชนา จ อากิณฺณมนุสฺสา จ สุภิกฺขา จ; สตฺต จ ปาสาทสหสฺสานิ สตฺต จ ปาสาทสตานิ สตฺต จ ปาสาทา; สตฺต จ กูฏาคารสหสฺสานิ สตฺต จ กูฏาคารสตานิ สตฺต จ กูฏาคารานิ; สตฺต จ อารามสหสฺสานิ สตฺต จ อารามสตานิ สตฺต จ อารามา; สตฺต จ โปกฺขรณีสหสฺสานิ สตฺต จ โปกฺขรณีสตานิ สตฺต จ โปกฺขรณิโย; อมฺพปาลี จ คณิกา อภิรูปา โหติ ทสฺสนียา ปาสาทิกา ปรมาย วณฺณโปกฺขรตาย สมนฺนาคตา, ปทกฺขิณา [ปทกฺขา (สฺยา.)] นจฺเจ จ คีเต จ วาทิเต จ, อภิสฏา อตฺถิกานํ อตฺถิกานํ มนุสฺสานํ ปญฺญาสาย จ รตฺติํ คจฺฉติ; ตาย จ เวสาลี ภิยฺโยโสมตฺตาย อุปโสภติฯ อถ โข ราชคหโก เนคโม เวสาลิํ อคมาสิ เกนจิเทว กรณีเยนฯ อทฺทสา โข ราชคหโก เนคโม เวสาลิํ อิทฺธญฺเจว ผิตญฺจ พหุชนญฺจ อากิณฺณมนุสฺสญฺจ สุภิกฺขญฺจ; สตฺต จ ปาสาทสหสฺสานิ สตฺต จ ปาสาทสตานิ สตฺต จ ปาสาเท; สตฺต จ กูฏาคารสหสฺสานิ สตฺต จ กูฏาคารสตานิ สตฺต จ กูฏาคารานิ; สตฺต จ อารามสหสฺสานิ สตฺต จ อารามสตานิ สตฺต จ อาราเม; สตฺต จ โปกฺขรณีสหสฺสานิ สตฺต จ โปกฺขรณีสตานิ สตฺต จ โปกฺขรณิโย ; อมฺพปาลิญฺจ คณิกํ อภิรูปํ ทสฺสนียํ ปาสาทิกํ ปรมาย วณฺณโปกฺขรตาย สมนฺนาคตํ, ปทกฺขิณํ [ปทกฺขํ (สฺยา.)] นจฺเจ จ คีเต จ วาทิเต จ, อภิสฏํ อตฺถิกานํ อตฺถิกานํ มนุสฺสานํ ปญฺญาสาย จ รตฺติํ คจฺฉนฺติํ, ตาย จ เวสาลิํ ภิยฺโยโสมตฺตาย อุปโสภนฺติํฯ

[327] อถ โข ราชคหโก เนคโม เวสาลิยํ ตํ กรณียํ ตีเรตฺวา ปุนเทว ราชคหํ ปจฺจาคญฺฉิฯ